Σε γενικές γραµµές, η αυτοεκτίµηση συνδέεται µε τις ακόλουθες τέσσερις στάσεις για τον εαυτό:
– Αίσθηση ικανότητας
Επιτυγχάνεται είτε µέσα από τη διαρκή εξάσκηση και βελτίωση των δεξιοτήτων προσαρµογής είτε µέσω της µείωσης και εκλογίκευσης των προσδοκιών.
– Αίσθηση του ελέγχου
Αναφέρεται στην αντίληψη της κυριαρχίας των δράσεων και πρόγνωσης των συνεπειών των πράξεων. Οι άνθρωποι που µπορούν να διαχειρίζονται τις αλλαγές και πιστεύουν ότι ορίζουν το πεπρωµένο τους έχουν συστηµατικά µεγαλύτερη αυτοεκτίµηση, απ’ όσους θεωρούν ότι είναι παίγνια των διαθέσεων της µοίρας.
– Αίσθηση της συνέπειας
Αφορά στην ισορροπία ανάµεσα στις στάσεις, τις πεποιθήσεις, τα συναισθήµατα και τις συµπεριφορές. Αν και οι θεωρίες επιµένουν ότι πολλές φορές η συνάφεια µεταξύ αντιλήψεων και πράξεων είναι χαµηλή, αποτελεί βασική ανάγκη του ανθρώπου να πείσει τον εαυτό του και τους άλλους ότι η ζωή του είναι ένα ενιαίο και συνεπές εξελισσόµενο σύστηµα, που διακρίνεται από ενότητα και δεν είναι κατακερµατισµένο σε ετερογενείς και ανοµοιόµορφες προσωπικές επιλογές.
– Αίσθηση της ηθικότητας
Είναι καθολικό φαινόµενο της ανθρώπινης φύσης η δηµιουργία κανονιστικών αρχών και ηθικών κανόνων, που οριοθετούν τι µπορεί να γίνει, τι πρέπει να γίνει, τι απαγορεύεται και τι υπερβαίνει την ατοµική ευθύνη (Pearce and Cronen,1998).
Η αυτοεκτίµηση ενισχύεται, όταν η βεβαιότητα της ακεραιότητας, και ειδικότερα της αυτόνοµης ηθικής, είναι υψηλή. Η φύση της αυτοεκτίµησης είναι τέτοια, που µας καταδεικνύει τα προβληµατικά και δυνατά σηµεία της προσωπικότητάς µας και βρίσκεται σε άµεση σχέση µε τις εφεδρείες δεξιοτήτων και µαθήσεων, που έχουµε σε αναµονή.
Κάθε επιτυχία και αποτυχία στη ζωή καταγράφεται και ανάγεται σε µάθηση, που µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε ανάλογες περιστάσεις. Η εφαρµογή της γνώσης αυτής είναι εγγύηση για την αποτελεσµατικότητα και αυτό µε τη σειρά του οδηγεί στην αυτοεκτίµηση και τον αυτοσεβασµό.
Photo cover:Pixabay.com/PublicDomainPictures-beautiful
Ευστράτιος Παπάνης, “Η αυτοεκτίµηση Θεωρία και αξιολόγηση“, εκδόσεις Ι. Σιδέρης, απόσπασμα
Διαβάστε επίσης:
