Η λειτουργία επιβίωσης είναι ένα χαρακτηριστικό του τρόπου ζωής μας πλέον και εύκολα αναγνωρίζεται, αφού μοιάζει ο εγκέφαλος να έχει εισέλθει σε αυτό τον τρόπο αντίδρασης μειωμένης λειτουργικότητας. Προκαλείται από μια περίοδο παρατεταμένης στενοχώριας ή θλίψης, από συνεχή εξάντληση, ή από την μη επαρκή αντιμετώπιση ενός τραύματος – μια μακροχρόνια αγχωτική εμπειρία που τονίζεται από καθημερινές καταστάσεις.
Για παράδειγμα, το καλοκαίρι που μας πέρασε, ήταν πολύ δύσκολο να μην αισθανθείς τον φόβο και την ανασφάλεια των ανθρώπων που, είτε από φωτιά είτε από κακοκαιρία, βρέθηκαν να χάνουν τα πάντα στην ζωή τους. Αν σε αυτό προσθέσουμε το γεγονός ότι η πολιτική στην χώρα μας, μας τονίζει τον όρο «κρίση» από τις αρχές του 1990 ήδη, για να περάσουμε σε μια πρόσφατη έντονη περίοδο με πανδημία – εγκλεισμό – φόβο ασθένειας – περιοριστικά μέτρα όταν συναντούμε άλλους ανθρώπους κ.λπ. τότε το σκηνικό του άγχους έχει φτάσει σε ακραία σημεία. Αν στο τέλος, προσθέσουμε και τα δικά μας, προσωπικά, ζητήματα, είναι σαφές ότι θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο να βγούμε από αυτή την «ζώνη ασφάλειας», γιατί δεν είναι η ζωή που μας αξίζει.
Τα κυριότερα συμπτώματα της λειτουργίας επιβίωσης είναι η αδυναμία εστίασης σε κάτι, η αδυναμία να αναλάβουμε ευθύνες για κάτι, η αναβλητικότητα. Μπορεί να χρειαστεί να διαβάσουμε πολλές φορές κάτι για να το εμπεδώσουμε, να ακούσουμε αρκετές φορές κάτι για να το θυμηθούμε, να παρατηρήσουμε ότι συναισθηματικά δεν αντιδρούμε με αγάπη και λαχτάρα εκεί που παλαιότερα η καρδιά μας ζούσε την χαρά, τον έρωτα και την απόλαυση.
Ο εγκέφαλος έχει κατεβάσει ρυθμούς, για να «επιβιώσει» το σύστημά μας. Να αντέξει την καθημερινότητα. Οι αντιδράσεις γίνονται αργές, ή πολύ γρήγορες για να αποφευχθεί η προσωπική εμπλοκή σε κάτι: «να γλιτώσουμε από κάτι». Αποτέλεσμα; Οι σχέσεις μας, περνούν κι αυτές στην «ζώνη επιβίωσης».
Όχι. Αυτό δεν μας αξίζει. Γιατί η ζωή μας δόθηκε από μια πηγή όπου η πολιτική, η εφορία, το εργασιακό περιβάλλον και η μιζέρια δεν είχαν καμμία πρόσβαση. Ερχόμαστε από κάπου πολύ πιο μοναδικά και ανώτερα απ’ όλα αυτά που υπηρετούμε στην καθημερινότητά μας.
Χρειάζεται πραγματική πειθαρχία για να βγει κάποιος από την λειτουργία επιβίωσης και να ξανασυναντήσει τον εαυτό του, την μοναδικότητά του, και την χαρά της ζωής του. Χρειάζεται πειθαρχία, γιατί η πτώση δημιουργεί εθισμό. Μπορεί να μας γοητεύει το ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, π.χ., όταν δουλεύουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι «το σύστημά μας» εργάζεται σωστά. Σημαίνει απλά ότι γίναμε ένας πολύ καλός «υπάλληλος» που οργανώνει μια μηχανική καθημερινότητα, θυσιάζοντας τις προσωπικές επιθυμίες και -εν τέλει- την υγεία του.
Η έξοδος από την λειτουργία επιβίωσης γίνεται αρχικά με την φροντίδα: Με το να ακούσουμε τις πραγματικές ανάγκες και επιθυμίες του βασικότερου πρωταγωνιστή στη ζωή μας: του εαυτού μας. Αλλά θα πρέπει να έχουμε και μια άγκυρα για αυτό. Ένα σημείο αναφοράς, έναν «άξονα του κόσμου» γύρω από τον οποίο να κινούμαστε για να μην ξανα-χαθούμε. Και αυτός ο άξονας μας έχει δοθεί εκ γενετής. Αυτό, ζωντανά, το συνάντησα στο Περού.
Αναρωτιόμουν -για παράδειγμα- τι είναι αυτό που κάνει τους Ινδιάνους Q’ero του Περού να τραγουδούν, τι είναι αυτό που κάνει τους κατοίκους του Κούσκο να γιορτάζουν κάθε μέρα, και να ξεσπούν σε μουσική, χορό και πυροτεχνήματα από τα χαράματα (ναι, το είδα και αυτό).
Οι άνθρωποι εκεί δουλεύουν, πηγαίνουν στο σχολείο, στο γραφείο, έχουν κίνηση στους δρόμους – ζουν όπως κι εδώ, αλλά γνωρίζουν και κάτι περισσότερο: ή μάλλον, θυμούνται κάτι περισσότερο που εδώ το έχουμε ξεχάσει. Έχουν ζωντανή την επίγνωση ότι μέσα τους υπάρχει κάτι που τους κάνει μοναδικούς, την ενθύμηση της δύναμής τους: σωματικά, νοητικά, πνευματικά, ψυχικά.
Ξέρουν ότι έχουν κάτι μέσα τους που τους κάνει να βαδίζουν με τα πόδια γερά στην γη, και πως αυτό αρκεί για να δώσει λύση στα πάντα.
Ήμουν πολύ τυχερή που μίλησα με αυτούς τους ανθρώπους στα ταξίδια μου στο Περού, και ακόμη πιο τυχερή που έμαθα κοντά τους, τόσο που να μπορώ να μοιραστώ αυτή την μέθοδο – αυτή την ενθύμηση – με όσους έχουν αισθανθεί ότι η λειτουργία της επιβίωσης πρέπει να φτάσει στο τέλος της.
Είδα ότι οι άνθρωποι είναι πολύ όμορφοι όταν γελούν, όταν διασκεδάζουν, όταν αγαπούν, όταν ερωτεύονται, όταν παίζουν, όταν χορεύουν, όταν ΖΟΥΝ. Όταν μπορούν να ερωτευτούν τον εαυτό τους για την ομορφιά του.
Ας μοιραστούμε αυτή την όμορφη και απλή μέθοδο της αρχαίας παράδοσης των Άνδεων, όπως έχει ευτυχώς επιβιώσει από τους αυτόχθονες δασκάλους στο Περού. Αποτελούν μια καθαρή πηγή οξυγόνου για εμάς. Όταν η φροντίδα στρέφεται στον εαυτό μας, το δίχτυ της καθημερινότητας χαλαρώνει, και μπορούμε να ανασάνουμε ελεύθερα, γνωρίζοντας πως δεν είμαστε έρμαια της καθημερινότητας. Αντίθετα, μπορούμε πλέον να γίνουμε οι δημιουργοί της.
Τότε, η λειτουργία της επιβίωσης, περνά δίπλα μας, χωρίς να μας αγγίξει πια.
Πληροφορίες για τα διαδικτυακά και μη, σεμινάρια της Ανδινής Παράδοσης:
Divine Nektar Workshops
https://nektarflow.gr | soqtantin@gmail.com
Photo cover:pixabay.com/Mylene2401/eye
Διαβάστε επίσης:
