Ήταν το 2012, όταν η Μαλάλα Γιουσαφζάι δέχτηκε μία σφαίρα στο κεφάλι από έναν ένοπλο από των Ταλιμπάν. Η σφαίρα εκείνη, που ευτυχώς δεν αποδείχθηκε μοιραία για τη Μαλάλα, δεν κατάφερε να φιμώσει το γενναίο κορίτσι.
Και σήμερα, 12 χρόνια μετά, η Μαλάλα Γιουσαφζάι γίνεται η φωνή όλων των γυναικών του Αφγανιστάν, που μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία έχουν χάσει όλα τα δικαιώματα τους και κάθε ίχνος ελευθερίας. Δεν είναι ελεύθερες ακόμη και να συνομιλούν μεταξύ τους σε δημόσιο χώρο.
«Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι τα δικαιώματα των γυναικών θα διακυβεύονταν τόσο εύκολα», λέει η Μαλάλα στο BBC Asian Network. «Πολλά κορίτσια βρίσκονται σε μια πολύ απελπιστική, καταθλιπτική κατάσταση από την οποία δεν βλέπουν καμία διέξοδο. Το μέλλον τους φαίνεται πολύ σκοτεινό», συμπληρώνει η 27χρονη βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης.
«Οι περιορισμοί είναι τόσο ακραίοι που δεν έχουν νόημα για κανέναν», λέει η Μαλάλα. Για να συμπληρώσει: «Οι γυναίκες έχασαν τα πάντα. Οι Ταλιμπάν γνωρίζουν ότι για να αφαιρέσετε τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να ξεκινήσετε από την ουσία, και αυτό είναι η εκπαίδευση».
Τα Ηνωμένα Έθνη λένε ότι περισσότερα από ένα εκατομμύριο κορίτσια δεν πηγαίνουν σχολείο στο Αφγανιστάν – περίπου το 80% – και το 2022 περίπου 100.000 φοιτήτριες εκδιώχθηκαν από τα πανεπιστήμια της χώρας.
Σήμερα, η Μαλάλα Γιουσαφζάι είναι εκτελεστικός παραγωγός σε μια επερχόμενη ταινία, που ονομάζεται Bread & Roses (Ψωμί & Τριαντάφυλλα), που καταγράφει τη ζωή τριών Αφγανών γυναικών που ζουν υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τη Zahra, μια οδοντίατρο που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πρακτική της, την ακτιβίστρια Taranom, η οποία φεύγει στα σύνορα και την κυβερνητική υπάλληλο Sharifa, η οποία χάνει τη δουλειά της και την ανεξαρτησία της.
Αλλά η ταινία δεν αφορά μόνο τις ιστορίες τριών γυναικών, λέει η Μαλάλα. «Πρόκειται για τα 20 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες από το Αφγανιστάν, των οποίων οι ιστορίες μπορεί να μην φτάσουν στις οθόνες μας». Το Bread & Roses σκηνοθέτησε η Αφγανή σκηνοθέτις Sahra Mani και η Αμερικανίδα ηθοποιός Τζένιφερ Λόρενς ήταν επίσης παραγωγός.
Η Μαλάλα ελπίζει επίσης ότι το ντοκιμαντέρ θα προκαλέσει μεγαλύτερη διεθνή πίεση στους Ταλιμπάν για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των γυναικών.