Μία από τις χειρότερες τραγωδίες στη χώρα μας συνέβη πριν 60 χρόνια και μέχρι τώρα δεν το χωρά ο νους πώς από ένα μοιραίο λάθος βρήκαν τραγικό θάνατο 17 άτομα, ανάμεσά τους και παιδιά. Το ομαδικό «έγκλημα» έχει μείνει γνωστό και ως τα «θανατηφόρα κόλλυβα».
Το ημερολόγιο έγραφε 13 Ιουλίου 1964, όταν οι κάτοικοι ενός χωριού στην Ορεινή Ναυπακτία πήγαν στο μνημόσυνο ενός συγχωριανού τους και κανείς δεν πίστευε πώς μια απλή και πένθιμη μέρα θα κατέληγε με τον πιο δραματικό τρόπο σε πρωτοφανή τραγωδία.
Όλα ξεκίνησαν το πρωινό εκείνης της ημέρας, όπου συγγενείς και συγχωριανοί του Νικολάου Αποστολόπουλου, στα Στύλια της ορεινής Ναυπακτίας πήγαν στην εκκλησία για το μνημόσυνό του. Όταν ολοκληρώθηκε η Θεία λειτουργία, η οικογένεια του νεκρού μοίρασε στον κόσμο κόλλυβα, όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλα τα μνημόσυνα.
Μία ώρα αργότερα όμως, κάποιοι από αυτούς που είχαν βρεθεί στο μνημόσυνο και είχαν φάει από τα κόλλυβα, άρχισαν να πέφτουν νεκροί. Γιατί κανείς, ούτε ακόμη και η χήρα που τα έφτιαξε, δεν γνώριζε ότι αντί για ζάχαρη περιείχαν παραθείο, το γνωστό δηλητηριώδες φυτοφάρμακο. Περισσότεροι από 90 άνθρωποι δηλητηριάστηκαν από τους 150 που έφαγαν τα κόλλυβα, ενώ 17 βρήκαν τραγικό θάνατο, ανάμεσά τους και παιδιά.
Σκηνές αρχαίας τραγωδίας
Τα Στύλια δεν είχαν γιατρό και οι απελπισμένοι κάτοικοι απευθύνθηκαν για βοήθεια στα γειτονικά χωριά. Την κατάσταση δυσκόλεψε το γεγονός ότι το χωριό απέχει 31 χιλιόμετρα από την πόλη της Ναυπάκτου και λόγω της έλλειψης οδικού δικτύου, εκείνη την εποχή, η άμεση μεταφορά των γιατρών στο ορεινό χωριό, ήταν αδύνατη.
Κάλεσαν τότε, το Υπουργείο Πρόνοιας και με μια σπαρακτική έκκληση, ζήτησαν βοήθεια. Οι σκηνές που εκτυλίσσονταν στο χωριό ήταν βγαλμένες από αρχαία τραγωδία. Άνθρωποι έπεφταν κάτω νεκροί και άλλοι σφάδαζαν από τους πόνους. Μέσα σε λίγες ώρες, το Υπουργείο, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας και οι τοπικές υγειονομικές και στρατιωτικές Αρχές κινητοποιήθηκαν για την διάσωση των κατοίκων.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, απογειώθηκαν δύο ελικόπτερα από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας με προορισμό το χωριό της Ναυπακτίας. Οι ισχυροί άνεμοι όμως, καθυστέρησαν την επιχείρηση διάσωσης. Παρόλα αυτά χάρη στην αερογέφυρα που δημιούργησαν τα ελικόπτερα, μεταφέρθηκαν 39 άτομα στο Γενικό Νοσοκομείο της Πάτρας.
Ο Τύπος της εποχής φιλοξένησε εικόνες και μαρτυρίες από το χωριό που προκαλούν ανατριχίλα. Γονείς σπάραζαν για τον θάνατο των παιδιών τους και παιδιά θρηνούσαν για τους γονείς του πέθαναν, ενώ άτομα που είχαν δηλητηριαστεί από το παραθείο ανάμεσα στους φρικτούς πόνους, προσεύχονταν για τη σωτηρία τους.
Όλα έγιναν από ένα μοιραίο λάθος
«Όταν τελείωσε το μνημόσυνο, ο νεωκόρος μας μοίρασε τα κόλλυβα. Όλοι πήραμε. Μετά από λίγο, το κοριτσάκι μου, η Ελευθερία, μου είπε: ”Μητέρα με πονάει η κοιλιά μου!”. Δεν έδωσα σημασία στα λόγια της. Σχεδόν ταυτόχρονα, τα ίδια λόγια μου είπε και ο Αριστείδης μου. Φύγαμε αμέσως και πήγαμε στο σπίτι, όπου τους έβρασα ρίγανη. Μα σε λίγο, πρώτος το Αριστείδης και μετά η Ελευθερία μου ξεψύχησαν στην αγκαλιά μου», αφηγήθηκε η Χρυσούλα Αποστολοπούλου, η οποία έχασε δύο παιδιά.
Ο εισαγγελέας Μεσολογγίου διέταξε τη σύλληψη της Γιαννούλας Αποστολοπούλου, του γιου της Γρηγόρη και της κόρης της Κατερίνας ως ενόχους για την ομαδική δηλητηρίαση. Όπως προέκυψε, όλα οφείλονταν σε ένα μοιραίο λάθος. Από μια απροσεξία. Ο 35χρονος Γρηγόρης Αποστολόπουλος την προηγούμενη μέρα του μνημόσυνου, αγόρασε από το παντοπωλείο του χωριού τα υλικά για τα κόλλυβα, καθώς και 70 γραμμάρια παραθείο για τα κτήματά του.
Ωστόσο, δεν φύλαξε το δηλητηριώδες φυτοφάρμακο σε ασφαλή θέση, με αποτέλεσμα να γίνει το μπέρδεμα με τη ζάχαρη. Στις 16 Φεβρουαρίου 1964, το Τριμελές Εφετείο της Πάτρας καταδίκασε σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης τον 35χρονο για ανθρωποκτονία εξ αμελείας.
Στον απόηχο αυτής της τραγωδίας, ο υφυπουργός Υγείας της εποχής απαγόρευσε το εμπόριο, την κυκλοφορία και την χρήση του παραθείου, το οποίο μέχρι σήμερα είναι απαγορευμένο σε όλη την Ευρώπη.
