Το ημερολόγιο έγραφε 24 Οκτωβρίου 1963, όταν η Σουηδική Ακαδημία τιμά τον Γιώργο Σεφέρη με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες».
Και τον λόγο αυτό που έχρισε τον σπουδαίο ποιητή τον πρώτο Έλληνα που πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το διαπιστώνουμε στη συγκλονιστική ομιλία του, όταν έλαβε την ύψιστη αυτή τιμή.
“Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου“. Αυτά ήταν τα συγκλονιστικά ποιητικά λόγια του Γιώργου Σεφέρη, τα οποία θα πρέπει να διαβάζουμε ξανά και ξανά.
Ο διπλωμάτης και ποιητής Γιώργος Σεφέρης ήταν γνωστός στο εξωτερικό από τη δεκαετία του ’50 και η ποίησή του ενέπνεε κόσμο από κάθε γωνιά της γης. Εξάλλου, το 1955 και το 1961, ο Έλληνας ποιητής ήταν ξανά υποψήφιος για το Νόμπελ και δύο χρόνια αργότερα, η τρίτη υποψηφιότητά του, μόνο “φαρμακερή” δεν αποδείχτηκε.
Οι φήμες επιβεβαιώθηκαν και το μεσημέρι της 24ης Οκτωβρίου, έφτασε στην Αθήνα το τηλεγράφημα της Σουηδικής Ακαδημίας, που ανήγγειλε τη χαρμόσυνη είδηση. Ο Σεφέρης είχε κερδίσει το βραβείο «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες».
Στις 10 Δεκεμβρίου 1963, στην τελετή απονομής που έγινε στη Στοκχόλμη, ο Γιώργος Σεφέρης παραλαμβάνοντας βραβείο από τον βασιλιά της Σουηδίας Γουσταύο, έβγαλε έναν συγκλονιστικό λόγο που έμεινε στην ιστορία. Έναν λόγο που «φώναζε» Ελλάδα!
Ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής είχε πει μεταξύ άλλων στην ιστορική εκείνη ομιλία:
«Τούτη την ώρα αισθάνομαι πως είμαι ο ίδιος μια αντίφαση. Αλήθεια, η Σουηδική Ακαδημία έκρινε πως η προσπάθειά μου σε μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αλλά στην παρούσα μορφή της περιορισμένη, άξιζε αυτή την υψηλή διάκριση. Θέλησε να τιμήσει τη γλώσσα μου, και να – εκφράζω τώρα τις ευχαριστίες μου σε ξένη γλώσσα. Σας παρακαλώ να μου δώσετε τη συγγνώμη που ζητώ πρώτα πρώτα από τον εαυτό μου.
Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται.
Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά· κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί από τις Ερινύες. O ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: «Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα» λέει ο Ηράκλειτος· «ει δε μη, Ερινύες μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν».
Σ’ αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται.
Όταν, στο δρόμο της Θήβας, ο Oιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε. Ας συλλογιστούμε την απόκριση του Oιδίποδα».
