Ζώντας χωρίς εσένα… Από αυτό το στερητικό «χωρίς» μπορεί να απορρέουν διαφορετικά αμφιθυμικά κύματα. Το χωρίς εσένα στη ζωή μου, πότε προσφέρει λύτρωση από μακρά ταλαιπωρία, πότε μας πείθει ότι δόθηκε η οριστική λύση στις ατελείωτες συγκρούσεις, πότε μας προστατεύει από μια ψυχική κακοποίηση.
Μπορεί να μας γεμίζει τύψεις και ανασφάλειες. Άλλοτε μας ρίχνει στην απογοήτευση για τον άλλον και το αίσθημα προδοσίας και άλλοτε μας οδηγεί στην καλύτερη επίγνωση του εαυτού μας.
Ο χωρισμός δεν παύει να σημαίνει μια σημαντική απώλεια για τον άνθρωπο. Όχι, βέβαια, με την ίδια ένταση και βάθος σε όλες τις περιπτώσεις. Το θέμα είναι ότι αυτή η αλλαγή δύναται να σε θεραπεύσει ή να σε αρρωστήσει. Μπορεί ακόμη να σε αφήσει και αδιάφορο χωρίς να μπεις στην διαδικασία να ασχοληθείς πολύ μαζί της. Για να κατανοήσεις σε ποια από τις τρεις πλευρές γέρνεις, θα πρέπει να κοιτάξεις πολύ βαθιά μέσα σου.
Ο εγωισμός, όπως σκοτώνει τι σχέσεις, έτσι μπορεί να συνεχίζει να σκοτώνει εσένα και με το πέρας της σχέσης δίχως να το συνειδητοποιείς. Πρέπει, λοιπόν, το εγώ να μπει στην άκρη για να ζυγίσεις τις αδυναμίες, τις ανάγκες, τις απαιτήσεις που είχες τόσο εσύ όσο και ο σύντροφός σου στο ταξίδι που διανύσατε μαζί.
Τι είναι αυτό που πυροδοτούσε τις συγκρούσεις; Υπήρχε κάποιος από τους δύο που ασκούσε περισσότερη εξουσία πάνω στον άλλον; Εκφράζατε ελεύθερα αυτά που νιώθατε ή υπήρχαν πράγματα και ανάγκες που ντρεπόσασταν να ζητήσετε ή δεν θέλατε να συζητήσετε για συγκεκριμένους λόγους; Τι πήγε, λοιπόν, στραβά στο τέλος;
Κάνοντας, επομένως, έναν απολογισμό της σχέσης σας όσο πιο αντικειμενικά μπορείτε, υπάρχει περίπτωση να αναθεωρήσετε ορισμένα πράγματα.
Ακόμη και ένα να είναι αυτό το πράγμα μπορεί να σας πάει χιλιόμετρα μπροστά και να καταλάβετε πολλά για τον εαυτό σας. Αναγνωρίζοντας τα δικά σας τρωτά σημεία στη σχέση, ενθαρρύνετε παράλληλα την ικανότητά σας να συγχωρέσετε τον άλλον ακόμη και αν νιώθετε πληγωμένοι ή έχει περάσει καιρός.
Θα αισθάνεστε περισσότερο συμφιλιωμένος με το μέσα σας. Μια ηρεμία έπειτα από το συμπέρασμα ότι πήρατε πολλά πράγματα από αυτή τη σχέση ή ότι δεν δώσατε αρκετά όσα θέλατε αλλά νιώθετε αποφασισμένος να τα επενδύσετε σε μελλοντικές σχέσεις.
Συνήθως, όντας πιο μικροί είμαστε πιο ευάλωτοι και παρορμητικοί σε λάθος επιλογές. Γιατί στη νιότη μαθαίνουμε τον έρωτα, τις αντοχές μας σε αυτόν, το πώς είναι να δεσμεύεσαι με έναν άλλον άνθρωπο, γυμνάζοντας κάθε μυ του χαρακτήρα μας στο χρόνο. Στην ουσία μαθαίνουμε τον εαυτό μας.
Δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος αριθμός σχέσεων που πρέπει να περάσεις για να πεις ότι «τώρα κατασταλάζω, βρήκα αυτό που έψαχνα» ή για να πεις ότι «τώρα ξέρω τι θέλω από τη ζωή μου». Δεν υπάρχει κανένας παράγοντας που να προδιαθέτει το πότε θα νιώσεις έτοιμος για την καλύτερη επιλογή συντρόφου, ούτε η ηλικία δείχνει το πόσο συνειδητοποιημένος είσαι.
Οι περισσότεροι αν όχι όλοι έχουν στην κασέτα της προσωπικής τους ιστορίας, εμπειρίες που στο τέλος αποφάνθηκαν ως άχρηστες, περιττές, ή ότι δεν είχαν να δώσουν κάτι. Μπορεί κάποιες ερωτικές εμπειρίες να δημιουργήθηκαν επί τούτου άλλοτε για εκδίκηση, από κακία, από θυμό, και από ανάγκη για επιβεβαίωση και συναισθηματική εκτόνωση. Άλλες εμπειρίες θα πούνε ότι άξιζαν τον κόπο, έμαθαν πράγματα κρατώντας τις θετικές αναμνήσεις.
Μια αποτυχημένη σχέση του παρελθόντος, γίνεται πολλές φορές παράδειγμα προς αποφυγή.
Έτσι, έπειτα από προηγούμενους χωρισμούς καταλαβαίνουμε τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε, καθώς και ποιες συμπεριφορές μας κάνουν ευτυχισμένους στον έρωτα και την αγάπη και ποιες μας δυστυχούν.
Συνεπώς, είναι αλήθεια ότι οι παλαιότερες αποτυχημένες σχέσεις μας κάνουν πιο επιλεκτικούς στη μελλοντική επιλογή συντρόφου.
Αποκτήστε το βιβλίο του ψυχολόγου Γιώργου Πιντέρη Όλο χωρίζω κι όλο γυρίζω από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr
Δεν μπορούμε να κάνουμε και αλλιώς θα έλεγα. Γιατί; Η ανάγκη να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε βρίσκεται στο αυθύπαρκτο της ανθρώπινης φύσης και ο καθένας μόνος πασχίζει με τον δικό του τρόπο να το βρει και να το ζήσει. Δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει από ένα βασικό ένστικτο. Η ανάγκη αυτή και η επιθυμία έχει μια εκρηκτική δύναμη, όπως θα λέγαμε για τη συμπαντική ενέργεια της βαρύτητας που τραβάει και ρουφάει ό,τι βρίσκεται κοντά της.
Αυτός ο δρόμος όμως δεν είναι καθολικός για όλους. Συναντάμε ανθρώπους, γυναίκες και άνδρες, που επιλέγουν συντρόφους ανίκανους να αγαπούν, να σέβονται, να εκτιμούν και να συμπεριφέρονται με υγιείς τρόπους. Σαν να κάνουν τα ίδια λάθη, ένα copy paste επιλογών σε κάθε σχέση προσαρμόζοντας απλώς το πρόσωπο και το σώμα. Ναι, είναι γνώριμο για κάποιον να πέφτει στην ίδια παγίδα κάθε φορά που γνωρίζει έναν νέο σύντροφο. Δεν θα λέγαμε, λοιπόν, ότι ένα τέτοιο μοτίβο κάνει το άτομο πιο επιλεκτικό παρόλο που έχει συνειδητοποιήσει ότι δεν του κάνει καλό.
Όμως, όπως γνωρίζουμε πια, οι σχέσεις μας αποτελούν αναπαραστάσεις του δεσμού μας με τους γονείς μας, επομένως, στοιχεία όπως ο φόβος εγκατάλειψης, η ανασφάλεια, το άγχος αποχωρισμού από το αγαπημένο πρόσωπο, η εξάρτηση, τα αρνητικά πρότυπα συμπεριφοράς, τείνουν να επαναλαμβάνονται στις ενήλικες σχέσεις. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι έστω και αυτές οι δυσλειτουργικές σχέσεις είναι εκείνες που έχουμε μάθει και συνιστούν μια ζώνη ασφαλείας για εμάς.
Δεν ξέρουμε τι συμβαίνει έξω από αυτό, δεν ξέρουμε πώς λειτουργούν οι άνθρωποι με άλλα πρότυπα αγάπης και συμπεριφοράς. Έχουμε προσδώσει πολλά χαρακτηριστικά στον εαυτό μας μέσα από τους γονείς μας όπως το εάν είμαστε αδέξιοι, ανίκανοι, αδύναμοι, εάν μας κάνουν να νιώθουμε θύματα, αν μας επιβάλλουν πράγματα ή εάν μας υπερπροστατεύουν και επιδιώκουμε να επιβεβαιώνουμε αυτές τις πεποιθήσεις στον εαυτό μας μέσα από τις συντροφικές σχέσεις. Παίρνουμε ό,τι θεωρούμε ότι μας αξίζει και σε αυτές τις περιπτώσεις, δυστυχώς, πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε.
Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν χωρίζουν ακόμη και όταν έχουν δικά τους παιδιά, πιστεύουν λανθασμένα ότι με τον χωρισμό διευθετούν όλα τα προβλήματα που προέκυψαν μέσα στη σχέση.
Νομίζουν ότι έτσι τελειώνουν όλα και θα κάνουν ένα βήμα μπροστά γιατί φεύγοντας από μια σχέση με συνεχείς διαμάχες είναι ξανά ανοιχτοί σε κάτι διαφορετικό, καινούργιο και ελπιδοφόρο.
Λένε πως για κάθε πρόβλημα υπάρχει και λύση αλλιώς δε θα ήταν πρόβλημα. Η λύση όμως για τον καθένα είναι μια ιδέα και μια πράξη που συσσωρεύουν τις δικές τους μοναδικές αξίες, επιθυμίες και μοτίβα που αναπαράγουν από την παιδική ηλικία και αδυναμίες απέναντι σε πραγματικές προκλήσεις των ανθρωπίνων σχέσεων, όπως ο χωρισμός.
Το να χωρίσουμε επειδή δεν τα βρίσκουμε είναι ένα συμπέρασμα γενικευμένο που εννοεί ότι δεν ταιριάζουμε σε αυτά που κάνουμε ή θέλουμε.
Το να τερματίζουμε τη σχέση γιατί νιώθουμε πίεση, δεν αντέχουμε τις δεσμεύσεις ή μας τρομάζουν οι απαιτήσεις, γιατί νιώθουμε ζήλια, κατωτερότητα, δεν νιώθουμε αρεστοί και αρκετά ικανοί, όμορφοι να σταθούμε δίπλα στον άλλον, είτε γιατί δυσκολευόμαστε να θέσουμε προτεραιότητες (σύντροφος, φίλοι, κοινωνική ζωή, επαγγελματική ζωή, οικογενειακές επιρροές), δε φέρουν την ευθύνη του άλλου για τον χωρισμό ούτε ότι κάναμε ότι μπορούσαμε και δεν πέτυχε.
Γιατί πολύ απλά είμαστε κατάλοιπα των παιδικών μας τραυμάτων, του πρώτου πρώιμου έρωτα – αυτού που βιώσαμε με τη μητέρα μας από την οποία πήραμε το παράδειγμα της αγάπης και αντλήσαμε την αυτοπεποίθηση και την αυταξία. Καταλήγουμε να αναπαράγουμε αυτά τα κατάλοιπα στις ενήλικες ερωτικές σχέσεις μας.
Είναι τόσο απλό και περίπλοκο συγχρόνως. Είναι όμως μαγικό που μια ρομαντική σχέση στο εδώ και τώρα, είναι μια υποσυνείδητη παλινδρόμηση στον πρώιμο έρωτά μας.
Στον έρωτα επί της ουσίας λέμε την ιστορία της ζωής μας.
Ο χωρισμός «Χώρισα γιατί δεν αντέχω τις δεσμεύσεις» που μάλλον φαίνεται επιπόλαιος κι ανώριμος, αρκετές φορές θέλει να εκδηλώσει ελευθερία. Επί της ουσίας το άτομο εδώ χωρίζει επειδή φοβάται μη τυχόν στο τέλος απορριφθεί.
Έχει ήδη βιώσει ματαιώσεις και απογοητεύσεις στον πρώιμο έρωτα που ως ενήλικας παίρνοντας το σαρκικό κομμάτι από τη σχέση (που δε δεσμεύει συναισθηματικά) νιώθει ακέραιος, ότι έχει τον έλεγχο και ότι έτσι δεν θα πληγωθεί. Αν δεσμευτεί και αφεθεί θα είναι σε μια συνεχή αγωνία μην πληγωθεί, μη τον αφήσουν, μη μείνει μόνος, μην εγκαταλειφθεί.
Πόσο συνειδητός και λυτρωτικός είναι αυτός ο χωρισμός λοιπόν; Είναι μια ψευδαίσθηση που αμύνεται στο φόβο της μοναξιάς.
Το «Χώρισα γιατί έχανα τον εαυτό μου μέσα στη σχέση» μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα. Και καλά και άσχημα. Το να θέλεις να χωρίσεις επειδή αισθάνεσαι ότι χάνεις τον εαυτό σου επειδή για παράδειγμα σε αναγκάζει η σχέση και οι συνθήκες να μεγαλώσεις, να ενηλικιωθείς, να αναλάβεις ευθύνες και να σκέφτεσαι τις συνέπειες της συμπεριφοράς σου απέναντι στον άλλον είναι σαν να κάνεις ένα comeback στην ψευδαίσθηση που ζούσες πριν.
Θέλεις να συνεχίσεις δηλαδή να νιώθεις αυτό το ανέμελο πλάσμα που ήταν απαλλαγμένο από ευθύνες, γιατί έτσι νιώθεις ζωντανός άνθρωπος.
Όμως, η αλήθεια είναι πως χωρίζεις γιατί φοβάσαι να αντιμετωπίσεις την πραγματικότητα, η οποία χρειάζεται ορισμένες φορές και τον ρεαλισμό, αλλά εσένα σου αρέσει να ονειροπολείς και να δίνεις εσύ τη γεύση που σου αρέσει στον κόσμο γύρω σου.
Ο χωρισμός αυτός σημαίνει και την υποτροπή στην ψευδαίσθηση που είχες σε μια ζώνη ασφαλείας όπου ένιωθες καλά και δεν έβλεπες τις αδυναμίες και τους φόβους σου. Όμως, ακολουθώντας μια τέτοια ζωή, περιοριστική, μπορεί και να χάσεις και σημαντικούς ανθρώπους για εσένα.
Χωρίζω γιατί δεν νιώθω μοναδική για αυτόν…
Χωρίζω γιατί είναι σαν να εξαρτάται ο ένας από τον άλλον…
Χωρίσαμε λόγω των παιδιών…
Χωρίσαμε γιατί απλά βαρεθήκαμε και κουραστήκαμε…
Σίγουρα δεν είναι όλα ψευδαισθήσεις και πίσω από κάθε χωρισμό μπορεί να υπάρχουν σοβαρές και λογικές συνειδητές αιτίες, όπως η τοξικότητα, η εξάρτηση, η επιθετικότητα, ο υπέρμετρος εγωισμός, η ασέβεια, η υποτίμηση. Κάθε σχέση οφείλουμε να την προσεγγίζουμε εξατομικευμένα και μέσα σε αυτή εξατομικευμένα να κοιτάζουμε και την ιστορία του καθενός στο ζευγάρι.
Ο χωρισμός έχει πολλαπλές αποχρώσεις, ρηχές, βαθιές, και άλλες που θάβονται κάτω από την άμμο και δεν τις βλέπουμε με τα μάτια γυμνά, όμως υπάρχουν εκεί. Ο χωρισμός μπορεί να βαφτίζεται ως πένθος και απώλεια για κάποιον άνθρωπο, να κλαίει, να έχει καταθλιπτική διάθεση να αισθάνεται μια ζωή δίχως νόημα.
Ο χωρισμός μπορεί να χρωματίζει μια μοναδική περίοδο που αποτραβιόμαστε από όλους και όλα προκειμένου να μαζέψουμε τα κομμάτια μας και να ανασυγκροτηθούμε. Άλλοι προσπαθούν με ξέφρενα χρώματα να κοινωνικοποιηθούν, να κάνουν ένα restart, μπαίνοντας σε καινούργιες ερωτικές περιπέτειες ώστε να ξεπεράσουν το χωρισμό και τον πόνο, πράγματα που μοιάζουν δηλαδή με υποκατάστατα. Είναι σαν να ξεκόβω από μια ουσία αλλά αρχίζω μια άλλη για να καλύψω το στερητικό σύνδρομο που μου δημιουργεί η πρώτη.
Τελικώς, όλα είναι μια αυτοαποκάλυψη.
Όλα δηλώνουν ποιοι είμαστε. Ο πόνος ενός χωρισμού όσο ήπιος ή έντονος και αν είναι εκδραματίζει την ανικανότητά μας να συμβιώσουμε ικανοποιητικά με την ενδότερη σχέση που έχουμε χτίσει με τον σημαντικό άλλο, δηλαδή τον έναν από τους δύο γονείς. Όλα είναι ασυνείδητες απόπειρες επίλυσης μιας πρώιμης τραυματικής σχέσης που έχει αφήσει τα σημάδια της και αδυνατούμε να τα συλλάβουμε και να τα επεξεργαστούμε με τον τωρινό μας σύντροφο ή σύζυγο.
Οι πεποιθήσεις, η αξία που δίνουμε στον εαυτό μας και οι προσωπικές εμπειρίες έχουν άμεση επιρροή στον τρόπο που θα διαμορφώσουμε τον εαυτό μας, τη συμπεριφορά μας και τις σχέσεις. Βιώνουμε τον έρωτα, προσπαθούμε να τον υπερβούμε όμως οι συνέπειες πολλές φορές μας καθηλώνουν και μας ωθούν στο να χωριστούμε.
Παρόλα αυτά, αγαπάμε τους χωρισμούς γιατί χάρη σε αυτούς κάνουμε μια δυνατή βουτιά στην δική μας σχεσιακή πραγματικότητα. Αγαπούμε τους χωρισμούς για να αγαπήσουμε περισσότερο εμάς και να νικήσουμε τους φόβους μας.
Μοιάζει οξύμωρο, όμως ακόμη και αν είναι τραυματικό είναι το πιο δυνατό δίδαγμα για το πώς σχετιζόμαστε με τους σημαντικούς για εμάς ανθρώπους. Όπως όταν είμαστε παθιασμένα ερωτευμένοι νιώθουμε λες και είμαστε αθάνατοι, το ίδιο μπορεί να μας κάνει και ένας χωρισμός, μόνο που στην πρώτη περίπτωση μπορεί να παρασύρεσαι σε ένα παραμύθι, αλλά στη δεύτερη το πετυχαίνεις με τη δύναμη του μυαλού και της ψυχής σου, φιλοσοφώντας για τον εαυτό σου και τη ζωή.
Στον έρωτα αντανακλούμε το εσωτερικό παιδί που κρύβουμε μέσα μας αλλά στον χωρισμό φαίνεται πόσο δυνατό ή τραυματισμένο είναι. Αυτή είναι η πρόκληση που πρέπει να αγκαλιάσουμε και να γίνει κομμάτι μας. Αξίζει να χαθούμε στον έρωτα γιατί συγχρόνως επιτρέπουμε στον εαυτό μας να χαθεί στο άγνωστο μέσα μας. Ο χωρισμός από τον άλλον μπορεί να σημαίνει επανασύνδεση με τον εαυτό μας.
Μια απελευθέρωση, μια νέα αρχή. Και τότε πράγματι μπορούμε να πιστεύουμε ότι οι παλιές αγάπες πάνε στον παράδεισο.
Συγγραφή – Επιμέλεια Άρθρου
MSc Κλινική Ψυχολόγος. Εκπαίδευση στις Τεχνικές Αποτελεσματικού Γονέα (Gordon Hellas), Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες (John Hopkins University). Γνωστική – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία και Mindfulness Coaching για την κατάθλιψη και το άγχος
Πηγή:psychology.gr
Photo cover:pixabay.com/Tumisu/divorce
Διαβάστε επίσης:
