Η μακρά παράδοση του νησιού στην παραγωγή κρασιού δεν χρειάζεται περαιτέρω τεκμήρια από το γεγονός ότι εδώ γεννήθηκε η παλαιότερη ετικέτα κρασιού στον κόσμο, η οποία συνεχίζει να παράγεται ακόμη και σήμερα – η κουμανταρία – η οποία διακηρύχθηκε από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο ως «το κρασί των βασιλιάδων και ο βασιλιάς των κρασιών.”
Και ενώ καλλιεργούνται ακόμα οι ίδιες αρχαίες ποικιλίες σταφυλιών και τα ίδια χωριά παράγουν κρασί με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο, η βιομηχανία κρασιού του νησιού έχει επίσης εκσυγχρονιστεί πολύ, προχώρησε και επεκτάθηκε.
Είτε είστε γνώστης ή απλός εραστής του ποτού που οι ντόπιοι κάποτε λάτρευαν ως το «νέκταρ των Θεών», θα χαρείτε να ανακαλύψετε μια σειρά από γοητευτικά οινοποιεία και αμπελουργικές περιοχές κατά μήκος των επτά ένδοξων οινικών διαδρομών.
Από τις ψηλές, ηλιόλουστες νότιες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους, σε ένα εντυπωσιακό τμήμα μεταξύ Λεμεσού και Πάφου, και τις αγροτικές περιοχές της Λάρνακας και της Λευκωσίας, οι διαδρομές είναι όλες σηματοδοτημένες και θα σας μεταφέρουν μέσα από τις κοιλάδες των γηγενών ποικιλιών σταφυλιού, τα σαν ψεύτικα τοπία, και θα σας προσφέρουν ένα ταξίδι γνώσης σχετικά με τις ενδογενείς αμπελουργικές ρίζες του νησιού.
Κατά τις διαδρομές θα σας καλωσορίσουν θερμά τα γραφικά χωριά και τα οινοποιεία, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε πεπαλαιωμένα δείγματα, να μάθετε από τους ντόπιους και να βρείτε στον δρόμο σας τα Μουσεία Κρασιού. Εξάλλου, η τέχνη του κρασιού στην Κύπρο είναι κάτι περισσότερο από τρόπος ζωής, αποτελεί ένα έμφυτο πάθος με ρίζες που πάνε ακόμα πιο βαθιά από τις ρίζες των αμπελιών του νησιού.
Κουμανταρία
Οινική Διαδρομή Κουμανταρία….
Κάντε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο για να ανακαλύψετε τα μυστικά του πιο αρχαίου και φημισμένου κρασιού του νησιού – του γλυκού κρασιού της Κουμανδαρίας (Κουμανδαρία) – που έχει επαινεθεί και αποκτήσει παγκόσμια φήμη εδώ και αιώνες.
Η διαδρομή μέσα από τα 14 χωριά της Κουμανδαρίας χρονολογείται από το 1192 μ.Χ., όταν οι ιππότες του Αγίου Ιωάννη είχαν τελειοποιήσει την παραγωγή του πρώτου επώνυμου κρασιού στον κόσμο. Το γλυκό κρασί πήρε την ταυτότητά του από την θέση που ως επί το πλείστον παραγόταν – «LaGrandeCommanderie» – η οποία είναι η περιοχή που σήμερα είναι γνωστή ως Κολόσσι. Τέτοια ήταν η φήμη της Κουμανδαρίας που κέρδισε το πρώτο καταγεγραμμένο διαγωνισμό γευσιγνωσίας – τη «Μάχη των οίνων» – η οποία έλαβε χώρα κατά τον 13ο αιώνα και πραγματοποιήθηκε από τον Γάλλο Βασιλιά Φίλιππο Αύγουστο.
Το γηγενές μαύρο (κόκκινο) και το ξυνιστέρι (λευκό) τρυγιούνται κατά το τέλος της σεζόν και στεγνώνουν στον ήλιο για να ενταθούν οι φυσικά γλυκιές γεύσεις τους, δίνοντας στο ποτό την ιδιαίτερη γεύση του. Οι σταφίδες στη συνέχεια συμπιέζονται, η απορροή συλλέγεται και ακολούθως πραγματοποιείται η ζύμωση σε δεξαμενές ή τεράστια πιθάρια – σαν αυτά που χρησιμοποιούνταν σε περασμένες εποχές.
Υπάρχουν τέσσερα οινοποιεία σ΄ αυτή τη διαδρομή, και μια επίσκεψη στην περιοχή δεν θα είναι ολοκληρωμένη χωρίς μια στάση στο ανακαινισμένο πατητήρι της Λάνειας, η οποία έχει διατηρηθεί στο πέρασμα των αιώνων, και χρησιμεύει ως υπενθύμιση του ένδοξου παρελθόντος της οινοποιίας της περιοχής. Μια άλλη δημοφιλής περιοχή είναι επίσης το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου – ή «LaGrandeCommanderie» όπως ήταν κάποτε γνωστό.
Τα χωριά βρίσκονται σε υψόμετρο 500 – 900 μέτρων. Τα αμπέλια τους μοιράζονται το τοπίο με την πυκνή, θαμνώδη και άγρια ανάπτυξη και τα αραιά δάση, ενώ η πλούσια χλωρίδα και πανίδα είναι αρκετά εντυπωσιακές – όπως είναι και τα ιστορικά και αρχαιολογικά μνημεία της περιοχής. Στην περιοχή βρίσκεται επίσης το Φράγμα Κούρη, το μεγαλύτερο στην Κύπρο και αποτελεί ένα σημαντικό υγροβιότοπο.
Αυτή η ιστορική διαδρομή περνά μέσα από: Λεμεσό, Κολόσσι, Ερήμη, Μονάγρι, Άγιο Γεώργιο, Συλίκου, Δωρό, Λάνεια, Τριμίκλινη, Άγιο Μάμα, Καπηλειό, Ζωοπηγή, Καλό Χωριό, Άγιο Παύλο, Άγιο Κωνσταντίνς, Λουβαρά, Γεράσα και Αψιού.
Κτήμα Βασιλειάδης
Το Female-G επισκέφτηκε το Οίνου Γη – Κτήμα Βασιλειάδης, στον Όμοδο της Κύπρου, το καλύτερο οινοποιείο στην Κύπρο. Φημίζεται για την εξαιρετική κουμανταρία του για την οποία έχει αποσπάσει και πολλά βραβεία αλλά και το μοναδικό ροδόσταγμα.
Ανάμεσα στις ορεινές κορφές του Τροόδους και με σκηνικό την κορφή του Ολύμπου, απλώνονται αμφιθεατρικά οι αμπελώνες του Κτήματος Βασιλειάδη.
Ένα νέο ξεκίνημα που διατηρεί ζωντανή τη μακραίωνη αμπελοοινική παράδοση του Ομόδους.
Την κατάφυτη εικόνα συμπληρώνει το οινοποιείο του Κτήματος Βασιλειάδη, «Οίνου Γη». Αντανακλώντας την τέχνη και το όραμα της οικογένειας Βασιλειάδη στοχεύει στην παραγωγή εκλεκτών κρασιών και στη διάθεσή τους στο κοινό της Κύπρου και του εξωτερικού.
Το Οινοποιείο
Το οινοποιείο Οίνου Γη-Κτήμα Βασιλειάδη συνδυάζει εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας με πρακτικές κατάλληλες για ποιοτική οινοποίηση. Ο χώρος του οινοποιείου αποτελεί ένα ζωντανό εργοστάσιο στο οποίο πραγματοποιείται η παραγωγή του κρασιού. Οι κατάλληλα διαμορφωμένοι χώροι οινοποίησης, εμφιάλωσης και γευσιγνωσίας είναι έτοιμοι να προσφέρουν μία ανεπανάληπτη εμπειρία, αφού κάθε πιστός φίλος της οινικής κουλτούρας αξίζει να γευτεί τις γεύσεις της ομοδίτικης υπαίθρου. Στον υπόγειο χώρο του οινοποιείου στεγάζεται η «καρδιά» της παραγωγής.
Ο χώρος στεγάζει όλο τον απαραίτητο σύγχρονο εξοπλισμό για την παραγωγή ποιοτικών κρασιών: αποβοστρυχωτήρα, εκραγιστήρα, πνευματικό πιεστήριο με εφαρμογή αδρανούς αερίου, ειδικές δεξαμενές προζυμωτικής κρυοεκχύλισης λευκών κρασιών, ανοξείδωτες δεξαμενές ζύμωσης λευκής και ερυθρής οινοποίησης με αυτόματο σύστημα ελέγχου θερμοκρασίας, δρύινα βαρέλια ζύμωσης για την ερυθρή οινοποίηση και δεξαμενές σταθεροποίησης. Με στόχο την παραγωγή των εκλεκτών οίνων και τη διάθεσή τους στο απαιτητικό κοινό, το Οίνου Γη-Κτήμα Βασιλειάδη, συμβάλει στην ιστορία και τη συνέχεια του ζείδωρου κρασιού.
Με σύνθημα «Τιμούμε την Ιστορία, συνεχίζουμε την Παράδοση», το οινοποιείο αντιλαμβάνεται και ευνοεί τη σύνδεση του οίνου με τον πολιτισμό, δίνοντας βήμα σε αυτόν να αναδειχθεί. Συνέδρια Ιστορίας και Πολιτιστικές εκδηλώσεις, φιλοξενία σχολείων, εκπαιδευτικές ξεναγήσεις και έκδοση βιβλίων, όλα συμβάλουν στην προώθηση του κυπριακού πολιτισμού.
Με θέα τις καταπράσινες πλαγιές της περιοχής, στις οποίες ωριμάζουν τα αμπέλια που αξιοποιούν το ιδιαίτερο terroir του Ομόδους, το Οίνου Γη-Κτήμα Βασιλειάδη υπόσχεται να σας παρασύρει σε ένα μοναδικό ραντεβού αισθήσεων, αλλά και σε μία ανεπανάληπτη πολιτιστική εμπειρία.
Η Κουμανταρία με μια ματιά
«Βασιλιάς των κρασιών», «Απόστολος των κρασιών», «βασιλικό κρασί» και «γλυκόπιοτο νάμα». Όπως κι αν ονομάσει κανείς την Κουμανταρία, ο επιδόρπιος αυτός οίνος δικαιώνει κάθε οινόφιλο που επιθυμεί να γευτεί την ιστορία σε ένα ποτήρι. Ένα κρασί με μακραίωνη ιστορία και το αρχαιότερο στον κόσμο με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, στις γεύσεις του οποίου διατηρούνται οι μυρωδιές, οι παραδόσεις και οι ιστορίες της Κύπρου.
Υπήρξε το δημιούργημα του Τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών, οι οποίοι όταν αγόρασαν την Κύπρο από τον Ριχάρδο Λεοντόκαρδο, χώρισαν το νησί σε τρεις διοικητικές μονάδες, που ονομάζονταν Commanderies. Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν εκείνη της Λεμεσού με βάση το Κολόσσι, στα χωράφια του οποίου καλλιεργούνταν αμπέλια εξαίρετης ποιότητας. Οι Ιππότες, άριστοι γνώστες της οινοποιίας δημιούργησαν το γλυκόπιοτο κρασί που πήρε την ονομασία της διοικητικής μονάδας και έκανε την Κύπρο γνωστή και περιζήτητη στα ευρωπαϊκά σαλόνια.
Τα χωριά της Κύπρου που σήμερα παράγουν Κουμανταρία, ανήκουν αυστηρά στην περιοχή Κουμανταρίας και είναι 14: Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κωνσταντίνος, Άγιος Μάμας, Άγιος Παύλος, Αψιού, Γεράσα, Δωρός, Ζωοπηγή, Καλό Χωριό, Καπηλειό, Λάνια, Λουβαράς, Μονάγρι, Συλίκου. Λόγω της σχετικής νομοθεσίας που ορίζει πως δεν πρέπει να παράγονται περισσότερα από 450 κιλά ανά δεκάριο, τα σταφύλια είναι πλούσια σε αρώματα και γεύσεις δίνοντας εξαιρετικό οινικό προϊόν. Η Κουμανταρία, από τον Μεσαίωνα έως σήμερα, αποτελεί το μείγμα των ποικιλιών Ξυνιστέρι και Μαύρο.
Χαρακτηριστικά
Πρόκειται για «λιαστό οίνο», όπως ονομάζεται λόγω της πανάρχαιας πρακτικής οινοποίησής του. Στα μέσα Σεπτεμβρίου, που είναι η κατάλληλη περίοδος ωρίμανσης των σταφυλιών, ξεκινά ο τρύγος. Τα σταφύλια αφήνονται εκτεθειμένα τον ήλιο για περίπου δέκα μέρες, αφυδατώνονται και έτσι συμπυκνώνονται περισσότερο σε σάκχαρο και βγάζουν τα χαρακτηριστικά τους αρώματα. Στη συνέχεια με τη ζύμωση, οι σακχαρομύκητες μεταβολίζουν το σάκχαρο που οι ίδιοι δημιούργησαν και το κρασί που παράγεται παραμένει γλυκό.
Στη συνέχεια, βάσει νόμου, η Κουμανταρία πρέπει να παλαιωθεί για τουλάχιστον δύο χρόνια. Στο διάστημα αυτό τα αρώματα της εμπλουτίζονται με αυτά της δρυός και της οξείδωσης και δημιουργούν ένα πλούσιο και αρμονικό σύνολο με πινελιές βανίλιας, πιπεριού και καφέ. Πρόκειται για ένα μπουκέτο που δημιουργήθηκε από τον συνδυασμό της υπερωρίμανσης σταφυλιών στο αμπέλι, της αποξήρανσης στον ήλιο, τη ζύμωση και της ωρίμανσης στο βαρέλι.
Γευστικοί συνδυασμοί
Όταν η Κουμανταρία παλαιώνεται για περισσότερο από δέκα χρόνια, οι γεύσεις γίνονται ακόμη πιο γλυκές και θυμίζουν καραμέλα και φρούτα. Η υφή της είναι παχύρευστη και βελούδινη με μακρά επίγευση. Η Κουμανταρία του Οίνου Γη – Κτήμα Βασιλειάδη ξεχωρίζει όμως όχι μόνο για τα αρώματά της αλλά και για τις ιδιαίτερα γλυκές γεύσεις της. Όταν έρχεται σε επαφή με τον ουρανίσκο αφήνει σταφιδωμένες γεύσεις, όπως χουρμάδες, σύκα, φοινίκια και καβουρδισμένους ξηρούς καρπούς όπως φουντούκια και καρύδια.
Ως γλυκό κρασί, η Κουμανταρία, μπορεί να σταθεί επάξια μόνη της ή να συνοδεύσει πιάτα με παλαιωμένα τυριά, όπως κεφαλοτύρι, παλαιωμένο χαλούμι, παρμεζάνα, τη γλυκιά gorgonzola, cheddar και κατσικίσιο τυρί. Ταυτόχρονα, συνοδεύει θαυμάσια επιδόρπια με σοκολατένια γεύση, τάρτες όπως μηλόπιτα και γλυκά με γεύση καραμέλα όπως crème brûlée και crème caramel.
Κουμανταρία: Δεκαπέντε ενδιαφέροντα στοιχεία για το κυπριακό νέκταρ!
Είναι το αρχαιότερο κρασί με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, ενώ αποτελεί σήμα κατατεθέν της τοπικής παράδοσης και παραγωγής. Η Kουμανταρία, αρχοντική, πληθωρική, φινετσάτη, κρύβει πίσω της μεγάλη ιστορία. Πέρα όμως από τις ιστορικές λεπτομέρειες, σου παρουσιάζουμε δεκαπέντε άγνωστα στοιχεία για το «κυπριακό νέκταρ».
- Ο Ευριπίδης ονόμασε το γλυκό κρασί της Κύπρου «κυπριακό νάμα», κρασί το οποίο στη σύστασή του μοιάζει με την κουμανταρία.
- Πρόκειται για το αρχαιότερο κρασί στον κόσμο, αφού υπάρχουν αναφορές για το γλυκόπιοτο νάμα της Κύπρου σε κείμενα του Ησίοδου.
- Πήρε το όνομά της από τους Ναΐτες Ιππότες και τη στρατιωτική διοίκηση του νησιού la Commanderie, στην περιοχή Λεμεσού.
- Τον 15ο αιώνα, προσπαθώντας να την αντιγράψουν, αμπέλια από την Κύπρο φυτεύτηκαν στη Μαδέρα της Πορτογαλίας. Έτσι προέκυψε το περίφημο κρασί Μαδέρα που είναι παρόμοιο με την κυπριακή κουμανταρία.
- Ονομάζεται και «Απόστολος των κρασιών», «Βασιλιάς των κρασιών», «θεϊκό νέκταρ», ενώ η Elizabeth Browing ανέφερε πως η κουμανταρία «είναι τόσο γλυκιά, όπως η λύρα των Μουσών. Έχει το χρώμα ενός λιονταριού ή της Ρέας και λάμπει πολύ καλύτερα από τα μάτια της Παφίτισσας θεάς. Είναι ελαφρύ σαν το βήμα της, και το μέλι που παράγεται από τις μελαψές μέλισσες του Υμηττού δεν μπορεί να ξεπεράσει τη γλυκύτητα των κρασιών της Κύπρου».
- Η παραγωγή της ελέγχεται και ρυθμίζεται από εθνική νομοθεσία, ενώ το όνομά της είναι προστατευόμενο σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το 1990, όταν αναγνωρίστηκε ως ο πρώτος οίνος της Κύπρου.
- Μόνο 14 κυπριακά χωριά έχουν το δικαίωμα παραγωγής και χρήσης του ονόματος κουμανταρία ως οίνου ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης.
- Η κουμανταρία παράγεται από τις γηγενείς ποικιλίες Ξυνιστέρι και Μαύρο, αφού προηγουμένως υπερωριμάσουν από την επίδραση του ήλιου για περίπου μία εβδομάδα πάνω σε ειδικές ξαπλώστρες.
- Τα σταφύλια πρέπει να προέρχονται από αμπελώνες χαμηλού ύψους και μικρής σοδειάς.
- Η κουμανταρία είναι γλυκός οίνος από παστά σταφύλια.
- Η κουμανταρία ωριμάζει υποχρεωτικά για τουλάχιστον δύο χρόνια σε δρύινα βαρέλια.
- Έχει πλούσια φυσικά σάκχαρα.
- Σερβίρεται παγωμένη σε θερμοκρασία 8-10ºC, σε ειδικό κολονάτο ποτήρι επιδόρπιου οίνου.
- Καταναλώνεται ως προδόρπιο με ξηρά φρούτα και καρπούς και ως επιδόρπιο με κυπριακά και παραδοσιακά γλυκά, αναρή ανάλατη με μέλι χαρουπιού ή έψιμα και σοκολατοειδή.
- Κάθε καλοκαίρι οργανώνονται το Φεστιβάλ και το τεχνικό συμπόσιο κουμανταρίας στα χωριά που βρίσκονται εντός της γεωγραφικής ζώνης της κουμανταρίας.
Ροδόσταγμα Ομόδους
Ως το απόλυτο βασιλικό άνθος, το τριαντάφυλλο αποτελεί την έκφραση της αρμονίας, της ομορφιάς και της περιποίησης, περισσότερο από κάθε άλλο φυτό. Για αυτό και τοποθετείται στην κορυφή των ανθέων και δικαίως χαρακτηρίζεται ο «Βασιλιάς των Λουλουδιών».
Το οινοποιείο Οίνου Γη-Κτήμα Βασιλειάδη, αξιοποιώντας τις πατροπαράδοτες τεχνικές και με σεβασμό στη μακραίωνη παράδοση του τόπου μας, δημιούργησε από τα απαλά πέταλα των ρόδων του Ομόδους, το Ροδόσταγμα Ομόδους· ένα αιθέριο απόσταγμα το οποίο αποτελεί ευλογία για τις αισθήσεις και την υγεία.
Χωρίς να περιορίζεται σε μία μόνο χρήση, το ροδόσταγμα μπορεί να φανεί χρήσιμο, τόσο για την περιποίηση όσο και στην κουζίνα, αφού από την αρχαιότητα αποτελεί βασικό συστατικό παρασκευής γλυκών και άλλων εδεσμάτων.
Ένα υπέροχο, ευωδιαστό και τονωτικό προϊόν που υπόσχεται υπέροχα αποτελέσματα.
Δείτε επίσης
