Το Body Shaming αναφέρεται στην πράξη του να πεις κάτι αρνητικό για το σώμα ενός ατόμου. Αυτή η πράξη αφορά ή το ίδιο σας το σώμα ή το σώμα κάποιου άλλου. Ο σχολιασμός μπορεί να αφορά το μέγεθος, τα μαλλιά, τα ρούχα, την ηλικία, το φαγητό ή το επίπεδο ελκυστικότητας ενός ατόμου.
Η ντροπή του σώματος έχει την ικανότητα να οδηγήσει το άτομο σε εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας όπως διατροφικές διαταραχές, κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και σωματική δυσμορφία, καθώς και το γενικό αίσθημα του μίσους για το σώμα του.
Στην σημερινή κοινωνία, πολλοί άνθρωποι έχουν την πεποίθηση ότι τα λεπτά σώματα είναι εγγενώς καλύτερα και πιο υγιή από τα μεγαλύτερα σώματα. Ωστόσο, ιστορικά αυτό δείχνει ότι δεν ήταν πάντα έτσι. Σκεφτείτε πίνακες, πορτρέτα και αγάλματα πριν την εποχή του 1800, σας είναι εμφανές ότι η παχυσαρκία ήταν σεβαστή.
Το ότι κάποιος ήταν πιο παχύς ήταν σημάδι ότι το άτομο αυτό ήταν πλούσιο, δηλαδή ότι είχε πρόσβαση στο φαγητό, ενώ όταν κάποιος ήταν αδύνατος αντιπροσώπευε την φτώχεια. Η μετάβαση του σεβασμού ως προς τα πιο βαρέα σώματα προς την προτίμηση των μικρότερων σωμάτων στην Αγγλία στα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα, πραγματοποιήθηκε με την δημοσίευση των πρώτων βιβλίων δίαιτας. Οι συγκεκριμένες δίαιτες εστίασαν στο σώμα γενικότερα αλλά επικεντρώθηκαν στις γυναίκες.
Σύμφωνα με το λεξικό Merriam-Webster, η πρώτη γνωστή χρήση του όρου “body shaming” ήταν από τον δημοσιογράφο Philip Ellis
To Βοdy Shaming αφορά κυρίως στο μέγεθος του σώματος, αλλά αναφέρεται γενικότερα στα αρνητικά σχόλια για οποιαδήποτε πτυχή του σώματος ενός ατόμου που υπολογίζονται ως σωματική ντροπή.
Βάρος
Ο πιο σύνηθης λόγος που οι άνθρωποι βιώνουν αισθήματα ντροπής είναι εξαιτίας του σωματικού τους βάρους. Ένα άτομο μπορεί νιώθει ντροπή διότι είναι «πολύ μεγάλο» ή «πολύ λεπτό». Οτιδήποτε αρνητικό λέγεται για ένα άτομο, όπως δηλαδή ότι είναι παχύ, τότε αυτό είναι Body Shaming. Παραδείγματα τύπου Body Shaming όπως «δεν θα έπρεπε να βγαίνει στην παραλία με αυτό το μαγιό» ή «θα ήταν πολύ όμορφη αν αδυνάτιζε». Στους άνδρες από την άλλη το πιο συχνό Body Shaming είναι για την κοιλιά.
Επιπλέον, τα άτομα με πιο αδύνατα σώματα μπορούν να νιώσουν ντροπή για το σώμα τους, όπου εδώ ονομάζεται Skinny Shaming, και συχνά μπορεί να τους λένε περιφρονητικά σχόλια όπως «φάε καθόλου φαίνονται τα κόκκαλα σου» ή «μοιάζει να έχεις νευρική ανορεξία».
Ελκυστικότητα
Γνωστό ως όρος Pretty Shaming είναι το bullying που βιώνει κάποιος επειδή τυγχάνει να είναι πιο ελκυστικός και είναι κάτι που συμβαίνει συχνά. Ένα παράδειγμα είναι γυναίκες που θεωρούνται ελκυστικές να έχουν λιγότερες πιθανότητες για πρόσληψη σε δουλειά με θέση εξουσίας.
Όπως και ο όρος Lookism ο οποίος αναφέρεται σε άτομα που δέχονται αρνητικά σχόλια επειδή δεν είναι τόσο ελκυστικά. Πιο συγκεκριμένα ο όρος αυτός, αναφέρεται στις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις εις βάρος ατόμων που θεωρούνται σωματικά μη ελκυστικά ή των οποίων η φυσική εμφάνιση θεωρείται ότι υπολείπεται των κοινωνικών ιδεών για την ομορφιά. Ένα παράδειγμα shaming εδώ είναι ότι τα άτομα αυτά μπορεί να δέχονται λιγότερες ευκαιρίες.
Ηλικία
Στoν όρο Age Shaming ασκείται αρνητική κριτική ως προς τα άτομα λόγο της ηλικίας τους, και πιο συγκεκριμένα η εστίαση αφορά στις πιο μεγάλες ηλικίες.
Η σύνδεση του Age Shaming με το Body Shaming γίνεται όταν γίνονται σχόλια ως προς τα άτομα όπως «είναι πολύ μεγάλη σε ηλικία για να φοράει αυτό το ρούχο ή για να βάφεται». Ακόμα, υπάρχει πληθώρα άρθρων που δείχνουν φωτογραφίες διασημοτήτων πως είναι με μακιγιάζ και πως είναι χωρίς, επισημαίνοντας πόσο γερασμένο φαίνεται το πρόσωπο του ατόμου. Το να κάνει κάποιος αρνητικά σχόλια για τις ρυτίδες ή την χαλάρωση που υπάρχει στο δέρμα του άλλου είναι Body Shaming.
Τρίχες του σώματος.
Σε όλα τα σώματα των περισσότερων ατόμων μεγαλώνουν οι τρίχες όπως δηλαδή στα πόδια, στα χέρια, στις μασχάλες, στις ιδιωτικές περιοχές, εκτός από τα άτομα που αντιμετωπίζουν κάποια πάθηση υγείας ή έτσι γεννήθηκαν. Παρόλα αυτά, υπάρχει μια γενικότερη πεποίθηση ότι οι γυναίκες συγκεκριμένα θα πρέπει να αφαιρέσουν όλες αυτές τις τρίχες του σώματος τους, αλλιώς δεν θα είναι «κυρίες».
Περιφρονητικά σχόλια που μπορεί να υπάρξουν σε αυτή την περίπτωση είναι όταν μια γυναίκα έχει τρίχες στην μασχάλη που την παρομοιάζουν με κάτι «τερατώδες» ή κάποιος να λέει σε μια γυναίκα ότι πρέπει να ξυριστεί επειγόντως.
Φαγητό
Υπάρχει μια σύγχυση όσο αφορά την σχέση του φαγητού και το μέγεθος του σώματος. Πιο συγκεκριμένα, στο Food Shaming, όταν ένα άτομο ορίζει σε κάποιο άλλο τι πρέπει να φάει και τι όχι, λέγοντας δηλαδή ότι «Δεν χρειάζεται να φάς κάτι τέτοιο». Ακόμα, το ίδιο το άτομο μπορεί να κάνει Food Shaming στον εαυτό του δηλαδή « Είμαι παχύς, δεν πρέπει να φάω αυτό το παγωτό».
Ρούχα
Το 1980 η εταιρεία ρούχων Spandex ανέφερε ότι « Η Spandex είναι προνόμιο, όχι δικαίωμα». Με λίγα λόγια άτομα μόνο με το «σωστό» σώμα μπορούν να χρησιμοποιούν αυτά τα ρούχα. Όπως και ένας ιδρυτής μάρκας ρούχων Lululemon, του ασκήθηκε κριτική καθώς ανέφερε ότι ορισμένα σώματα γυναικών «δεν λειτουργούν» για τα ρούχα του.
Μαλλιά
Η δυτική κοινωνία παρουσιάζει ως πρότυπο των ιδανικών μαλλιών τα λαμπερά, κομψά και ίσια μαλλιά. Έτσι, τα μαλλιά με μπούκλες, τσακίσματα ή με διαφορετικές υφές δεν θεωρούνται τόσο ελκυστικά. Αυτό ονομάζεται Texture Shaming. Ένα παράδειγμα shaming εδώ είναι «μπράβο της που είναι τόσο θαρραλέα ώστε να αφήνει φυσικά τα μαλλιά της». Αν και αυτό θα έπρεπε να ακούγεται σαν κομπλιμέντο, στην πραγματικότητα είναι προσβολή, διότι το άτομο θεωρεί ότι τα μαλλιά επειδή είναι φυσικά συνεπάγεται ότι είναι απεριποίητα συνεπώς όχι αρεστά.
Συχνό shaming για τον ανδρικό πληθυσμό είναι η φαλάκρα, όπου υπάρχουν γραμμές αραίωσης ή αραίωση του τριχωτού της κεφαλής και συχνά συνοδεύονται από προσβλητικά σχόλια.
Το Body Shaming μπορεί να προκαλέσει πληθώρα αρνητικών συνεπειών στο άτομο, όπως:
Πρόσθετες ανησυχίες για την ψυχική υγεία που σχετίζονται με την σωματική ντροπή περιλαμβάνουν:
To Body Shaming μπορεί να είναι ασταμάτητο, αλλά αυτό δεν πρέπει να σημαίνει ότι θα πρέπει να συμμετέχεις και εσύ σε αυτό. Το να μην κάνεις Body Shaming δείχνεις ευγένεια και σεβασμό προς τους άλλους, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού σου. Η πρόθεση σου στο να μην εμπλακείς σε διάφορους τύπους shaming έχει ως αποτέλεσμα να οδηγήσεις τον εαυτό σου σε καλύτερη ψυχική ευεξία.
Εκτός του να μην κάνεις shaming στο σώμα, θα πρέπει να δίνεις χώρο στο διαφορετικό. Δηλαδή θα πρέπει να υπάρχει ενθάρρυνση προς την αποδοχή και την επικρότηση του σχήματος και της διαφορετικότητας της εμφάνισης, και να γίνει εστιασμός στην υγεία του ατόμου και όχι στο μεγέθος και το σωματικό βάρους.
Σταματήστε να μιλάτε για τα σώματα των άλλων ανθρώπων
Το ότι είναι κοινωνικά αποδεκτό από τους ανθρώπους το να κοροϊδεύει κάποιος ή να ντροπιάζει κάποιο άλλο άτομο, αυτό δεν θα πρέπει να το δέχεστε, ή να συμμετέχετε ή να ανέχεστε τέτοιου είδους λόγια ή πράξεις. Εσείς οι ίδιοι δεν θα επιθυμούσατε να σας συμβαίνει κάτι τέτοιο, και τώρα γνωρίζετε τι επιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν στο άτομο που του συμβαίνει.
Όταν μπείτε στον πειρασμό να πείτε αρνητικό σχόλιο για τα μαλλιά κάποιου ή για το μέγεθος του σώματος του, σταματήστε τον εαυτό σας. Αντίθετα, γιατί να μην σκεφτείτε κάτι όμορφο γι΄ αυτό το άτομο
Σαφώς τράβηξαν την προσοχή σας, για αυτό βρείτε το ως ευκαιρία να αντικαταστήσετε αυτή την σκέψη με μια θετικότερη όπως «Μου αρέσει πολύ το χαμόγελο σου».
Δοκιμάστε τα παρακάτω βήματα:
1. Μπείτε στην διαδικασία παρατήρησης της σκέψης σας και της αναγνώρισης την δική σας προκατάληψης ή κρίσης.
2. Προσπαθηστε να βρείτε τι σας αρέσει σε αυτό το άτομο, ή τι θαυμάζετε σε αυτό (μπορεί να είναι φυσικά ή μη φυσικά χαρακτηριστικά)
3. Μπορείτε να κάνετε άσκηση με τους άλλους ή τον εαυτό σας έτσι ώστε να μπορέσετε να αναπτύξετε και να εμβαθύνετε στον σεβασμό, την φροντίδα και την συμπόνια ως προς τους άλλους και τον εαυτό σας.
Μάθετε για την ουδετερότητα του σώματος
Η ουδετερότητα του σώματος έχει προσδώσει πολλά αποδεδειγμένα οφέλη στην ψυχική υγεία. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται στην έννοια της αποδοχής του σώματος όπως ακριβώς είναι, χωρίς να μπαίνεις στην διαδικασία της κριτικής. Αυτό μπορεί να ισχύει για το σώμα σας και τα σώματα των άλλων.
Αυτή η μέθοδος έχει την ικανότητα να ενθαρρύνει στο άτομο την εστίαση των θετικότερων λειτουργιών που μπορεί να εκτελέσει το σώμα. Η μάθηση αυτής μπορεί να επιφέρει βελτίωση ως προς την θετικότερη στάση ως προς το σώμα μας, βελτίωση σε σχέση με το φαγητό και τόνωση της αυτοεκτίμησης.
Αλλάξτε τον τρόπο που μιλάτε για το δικό σας σώμα
Η κουλτούρα της κοινωνίας μας προάγει στο να δίνουμε έμφαση στα αρνητικά μας χαρακτηριστικά και που πρέπει να βελτιώσουμε, για αυτό ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί μεγάλη πρόκληση για εμάς στο να μιλάμε θετικά για το σώμα μας. Βέβαια αυτό είναι κάτι το υγιές και σταματά στην πρόκληση αρνητικών συνεπειών στα άτομα.
Όταν κάνετε ένα σχόλιο για τον εαυτό σας «αισθάνομαι τόσο χοντρός σήμερα» κατά συνέπεια γίνεστε επικριτικοί με τους παχύσαρκους ανθρώπους και υπονοείτε ότι το σώμα τους είναι λιγότερο πολύτιμο από το σώμα των αδύνατων ανθρώπων. Αυτό μπορεί να είναι επιβλαβές.
Δεν είναι ρεαλιστικό να κάνετε μόνο θετικές σκέψεις για τον εαυτό σας, αλλά μπορείτε να εκφράσετε τα συναισθήματά σας με τρόπους που είναι λιγότερο επιβλαβείς για τους άλλους. Δηλαδή μπορείτε να εκμυστηρευτείτε σε έναν φίλο σας ότι «το φόρεμα αυτό σήμερα δεν με κολακεύει τόσο όσο άλλες φορές». Αντί να ντροπιάζετε το σώμα σας, θα έχετε κατορθώσει να ανοιχτείτε σε ένα αγαπημένο σας άτομο και να νιώσετε εγγύτητα και εμπιστοσύνη μεταξύ σας.
Μίλα!
Σε πολλές περιπτώσεις στην ζωή, μπορεί να βρεθείτε μπροστά σε κάποιο shaming. Μιλήστε! Σημαντικό είναι όταν προκαλείτε κακό σε κάποιον να μιλήσετε. Βέβαια αυτό προϋποθέτει να είναι συναισθηματικά και σωματικά ασφαλές ώστε να το κάνετε. Αν δείτε ότι κάποιο άτομο κάνει κάποιο αρνητικό σχόλιο για το μέγεθος του σώματος, την ηλικία, το ντύσιμο, τα μαλλιά, μπορείτε να του επισημάνετε ότι είναι αγενές να μιλά κάποιος για το σώμα άλλων ανθρώπων. Εάν αυτό συμβαίνει σε οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, τότε έχετε την δυνατότητα να το επισημάνετε με πιο έντονο τρόπο, δίνοντας τους να καταλάβουν ότι οι αρνητικές απόψεις τους για τα σώματα άλλων ή του δικού σας σώματος δεν σας κάνουν να νιώθετε όμορφα.
Το Body Shaming είναι αρκετά συχνό φαινόμενο, αλλά είναι στο χέρι μας να σταματήσει να διαιωνίζεται
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Braun S, Peus C, Frey, D. Is beauty beastly? Gender-specific effects of leader attractiveness and leadership style on followers’ trust and loyalty. Zeitschrift für Psychologie. 2012; 220(2), 98–108. https://doi.org/10.1027/2151-2604/a000101
2. Brewis AA, Bruening M. Weight shame, social connection, and depressive symptoms in late adolescence. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(5):891.
3. Palmeira L, Pinto-Gouveia J, Cunha M. The role of weight self-stigma on the quality of life of women with overweight and obesity: A multi-group comparison between binge eaters and non-binge eaters. Appetite. 2016;105:782-789.
4. Van den Berg PA, Mond J, Eisenberg M, Ackard D, Neumark-Sztainer D. The link between body dissatisfaction and self-esteem in adolescents: Similarities across gender, age, weight status, race/ethnicity, and socioeconomic status. J Adolesc Health. 2010;47(3):290-296.
Έχω σπουδάσει Ψυχολογία και Κοινωνιολογία, BSc Psychology, Unic και BSc Sociology, UoA & Universita di Bologna. Οι μεταπτυχιακές μου σπουδές είναι στην κλινική ψυχική υγεία, MSc Clinical Mental Health, Med Auth. Εξειδίκευση στην Γνωστική-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία και στην Παιδοψυχολογία. 6955008432
Πηγή:psychology.gr
Photo cover:pixabay.com/StockSnap/people
Διαβάστε επίσης:
