«Είναι λοιπόν φανερό ότι δεν επιζητούμε καμία άλλη χρησιμότητα αυτής της γνώσης (ὡς δι᾽ οὐδεμίαν αὐτὴν ζητοῦμεν χρείαν ἑτέραν), αλλά όπως αποκαλούμε ελεύθερο τον άνθρωπο που υπάρχει για χάρη του εαυτού του και κανενός άλλου, έτσι και αυτή η γνώση είναι η μόνη ελεύθερη επιστήμη γιατί υπάρχει για χάρη του εαυτού της. Γιατί δικαίως η απόκτησή της θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δεν είναι ανθρώπινο επίτευγμα· επειδή σε πολλές περιπτώσεις η φύση είναι υπόδουλη των ανθρώπων (πολλαχῇ γὰρ ἡ φύσις δούλη τῶν ἀνθρώπων ἐστίν).[…] Αρχίζουν λοιπόν όλοι, όπως είπαμε, από τον θαυμασμό για τον λόγο που τα πράγματα είναι έτσι, όπως απορούν με αυτά που κινούνται χωρίς εμφανή αιτία (ταὐτόματα) ή για τις τροπές του ήλιου ή για την ασυμμετρία της διαγωνίου.»
«Το ότι δεν είναι πρακτική επιστήμη γίνεται φανερό και από αυτούς που ξεκίνησαν πρώτοι να φιλοσοφούν. Επειδή χάρη στον θαυμασμό οι άνθρωποι και τώρα και πρωτύτερα ξεκίνησαν να φιλοσοφούν, στην αρχή θαύμαζαν τα περίπλοκα φαινόμενα που είχαν πρόχειρα, έπειτα προχώρησαν θέτοντας απορίες για τα σημαντικότερα, όπως για τις φάσεις της σελήνης και τις τροπές του ήλιου και τα άστρα και τη γένεση του σύμπαντος.
Αυτός όμως που απορεί και θαυμάζει γνωρίζει την άγνοιά του (ὁ δ᾽ ἀπορῶν καὶ θαυμάζων οἴεται ἀγνοεῖν). […] Επομένως, αν οι άνθρωποι φιλοσόφησαν για να αποφύγουν την άγνοια, είναι φανερό ότι επιδίωξαν την επιστήμη για χάρη της γνώσης και όχι εξαιτίας της χρησιμότητάς της (διὰ τὸ εἰδέναι τὸ ἐπίστασθαι ἐδίωκον καὶ οὐ χρήσεώς τινος ἕνεκεν).»
«Ως εκ τούτου, όταν όλα αυτά κατασκευάστηκαν, επινοήθηκαν οι επιστήμες που δεν σκόπευαν ούτε στην ηδονή ούτε στην ανάγκη, πρώτα σε εκείνα τα μέρη όπου οι άνθρωποι είχαν ελεύθερο χρόνο. Γι΄ αυτό οι μαθηματικές τέχνες συνδέονται με τις περιοχές γύρω από την Αίγυπτο, διότι εκεί η τάξη των ιερέων επιτρεπόταν να έχει ελεύθερο χρόνο (ἐκεῖ γὰρ ἀφείθη σχολάζειν τὸ τῶν ἱερέων ἔθνος.)»
Αριστοτέλης, “Μετά τα φυσικά”, αποσπάσματα
Photo cover:pixabay.com/siala/background
Διαβάστε επίσης:
