Για να βρούμε το θάρρος να απειθαρχήσουμε,
Πρέπει να μπορούμε ν’ αντέξουμε το ενδεχόμενο να μείνουμε μόνοι,
Πρέπει να μη φοβόμαστε να κάνουμε λάθος,
Πρέπει να έχουμε την ικανότητα να ξαναρχίσουμε από την αρχή αν είναι ανάγκη και,
Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να πληρώσουμε το αντίτιμο της ανυπακοής μας.
Αν εξετάζαμε προσεκτικά τα κίνητρα και τα ψυχολογικά πλεονεκτήματα του υπάκουου, μπορεί και να εντοπίζαμε κι άλλες πλευρές:
Όποιος απλώς υπακούει, ποτέ δεν νιώθει μόνος. Η εξουσία τον συντροφεύει ενώ ταυτοχρόνως τον παρακολουθεί. Καθώς πηγαίνει εθελοντικά με το μέρος εκείνου που διατάζει, ο υποταγμένος συμμετέχει, έστω και δευτερευόντως, στην εξουσία στην οποία υποτάσσεται. Κατά κάποιον τρόπο νιώθει σίγουρος και προστατευμένος γιατί μοιράζεται με τον ισχυρό την ίδια «αλήθεια», κι αυτό του δίνει μια αίσθηση δύναμης.
«Όποιος υπακούει, ποτέ δε λαθεύει» λέει μια λαϊκή παροιμία, διότι, ακόμα κι αν λάθευε, το σφάλμα δε θα ήταν δικό του αλλά της εξουσίας που αποφάσισε στη θέση του.
Όταν ένας οπαδός της αναζήτησης τολμάει όχι μόνο να αντιταχθεί στους κανόνες της εξουσίας αλλά, επιπλέον, αποφασίζει να δημιουργήσει και δικούς του κανόνες, τότε, όχι μόνο γίνεται ανυπάκουος αλλά, επίσης, ορίζεται ενώπιον όλων ως μία εν δυνάμει απειλή για την κατεστημένη τάξη.
Μπροστά σ’ ένα απολύτως αυτόνομο άτομο, η κοινωνία διαισθάνεται να κινδυνεύει από μια ελευθερία που αμφισβητεί τους κανόνες και μπορεί να γίνει επιλογή πολλών.
Λέει ο άνθρωπος που αναζητά:
«Δεν έχω σκοπό να σου επιβάλλω τις αξίες μου. Σέβομαι τις δικές σου, κι εσύ μπορείς να επιλέξεις τις δικές σου αξίες αρκεί να σέβεσαι τις δικές μου. Υπόσχομαι να μην προσπαθήσω να σε αναγκάσω να υπακούσεις σε αξίες που εγώ επέλεξα. Αν το έκανα, δεν θα μ’ εξέπληττε αν κάποιος άλλος (ίσως εσύ ο ίδιος) επιχειρούσε να με αναγκάσει να υποταχτώ στις δικές του. Σε τελική ανάλυση, είσαι ελεύθερος να επιλέξεις, κι ίσως να κάνεις τις ίδιες επιλογές μ’ εμένα κι εύκολα να συμφωνήσουμε. Ίσως πάλι, να ανακαλύψουμε τη σύμπνοια που προϋπήρχε μεταξύ μας, προτού καν συναντηθούμε»
Χόρχε Μπουκάι, “Από την άγνοια στη σοφία”, εκδόσεις Όπερα, απόσπασμα
Photo cover:pixabay.com/Sonyworld/flower
Διαβάστε επίσης:
