Υπάρχει λόγος για ό,τι «βλακεία» κάνεις και δεν είναι αυτός που νομίζεις. Σου έχει τύχει να κάνεις μια βλακεία και μετά να πεις; «Γιατί το έκανα αυτό; Τι σκεφτόμουν; Ποιος ήταν ο λόγος;»
Ένα είναι σίγουρο: Ότι μάλλον δεν ήταν αυτός που νομίζεις…
Γιατί το έκανα αυτό;
Συχνά αναρωτιόμαστε για ποιο λόγο κάναμε κάτι άσχημο, κάτι «κακό» ή κάτι λάθος και συνήθως καταλήγουμε στο ίδιο συμπέρασμα. Ο λόγος που το κάναμε είναι επειδή είμαστε «κακοί» άνθρωποι. Δε μας αξίζει να μας φέρονται καλά, δεν μας αξίζει να ζούμε, δε θέλουμε τη συμπόνοια κανενός, που τραγουδούσε κι ο Στελάρας.
Ευτυχώς κάνουμε και σε αυτό λάθος…
Οι άνθρωποι δεν ξυπνάνε και ξαφνικά θέλουν να κάνουν κακό σε κάποιον. Δεν ξυπνάνε ξαφνικά και χάνουν μια προθεσμία στη δουλειά. Δεν ξυπνάνε και πληγώνουν τα συναισθήματα ενός άλλου.
Υπάρχει πάντα λόγος…
Υπάρχει πάντα απόλυτα ψυχο-λογική εξήγηση για ό,τι κάνουμε και είναι πολύ διαφορετική από αυτή που εμείς δίνουμε για εμάς. Ο λόγος που κάνουμε ό,τι κάνουμε είναι επειδή με κάποιο τρόπο έχουμε ταλαιπωρηθεί στο δικό μας παρελθόν.
Αν έχεις την τάση να πληγώνεις τους δικούς σου ανθρώπους, μάλλον φοβάσαι να συνδεθείς, γιατί όταν ήσουν μικρός δεν εισέπραξες την αγάπη όπως την είχες ανάγκη. Μάλλον υπήρξε πολύ πόνος στη δική σου ανατροφή και από τότε έχεις συνδέσει τις κοντινές σχέσεις με τον πόνο. Πληγώνεις τους άλλους και επιλέγεις άλλους που σε πληγώνουν. Δεν είσαι κακός. Πληγωμένος είσαι.
Αν δυσκολεύεσαι να κάνεις κοντινές σχέσεις, αν επιλέγεις ανθρώπους που δεν είναι διαθέσιμοι, τότε κατά πάσα πιθανότητα όταν ήσουν παιδί, οι γονείς σου ήταν απόμακροι προς τις δικές σου ανάγκες. Δεν ήταν διαθέσιμοι για σένα όπως τους είχες ανάγκη και δε σε φρόντισαν επαρκώς. Αυτό έμαθες. Δεν είσαι κακός. Ταλαιπωρημένος είσαι.
Αποκτήστε το βιβλίο Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής μέσω του εξειδικευμένου βιβλιοπωλείου ψυχολογίας του PSYCHOLOGY.GR
Αν χάνεις προθεσμίες στη δουλειά, αν τα κάνεις όλα τελευταία στιγμή, αν φτάνεις μέχρι τη βρύση και τελικά δεν πίνεις νερό, δεν είσαι τεμπέλης ή έχεις κακή οργάνωση χρόνου.
Μάλλον μέσα σου φοβάσαι να επιτύχεις γιατί από μικρός είτε έμαθες πως πρέπει να μειώνεις την αξία σου για να υπάρχει ισορροπία στην οικογένεια, ή ότι δεν είναι «σωστό» να δείχνεσαι στους άλλους, ή ότι κάποιος θα στεναχωρηθεί με τη δική σου επιτυχία.
Δεν είσαι κακός. Φοβισμένος είσαι.
Αν αγχώνεσαι διαρκώς με όλα, αν πολλές καταστάσεις σου προκαλούν πανικό, αν νιώθεις πως πρέπει να τους έχεις διαρκώς όλους ευχαριστημένους, υπάρχει εξήγηση. Ίσως μεγάλωσες σε μια αυστηρή οικογένεια, όπου έπρεπε να κάνεις τα πράγματα με συγκεκριμένο τρόπο για να είναι καλά οι γονείς.
Ίσως άκουγες συχνά την ατάκα: «Μη με στεναχωρείς παιδί μου κι εσύ» από τη μαμά σου.
Ίσως μεγάλωσες με έναν γονιό με κατάθλιψη, ο οποίος ήταν χαμένος στο δικό του κόσμο και ο τρόπος με τον οποίο ένα παιδί ερμηνεύει μια τέτοια κατάσταση είναι ότι εκείνο φταίει που η μαμά δεν του μιλάει. Η λύση που εφευρίσκει είναι ότι θα είναι όσο καλύτερο παιδί γίνεται, μήπως και καταφέρει να είναι καλά η μαμά.
Ίσως μεγάλωσες με ένα γονέα (ή δυο) πολύ αγχωτικό(ούς) που ανησυχούσε διαρκώς για όλα και έμαθες και εσύ να είσαι πάρα πολύ προσεκτικός για να μην τον αγχώνεις έξτρα, αφού εκείνος δεν μπορούσε να διαχειριστεί το δικό του άγχος.
Δεν είσαι κακός. Αγχωμένος και φοβισμένος είσαι.
Αν είσαι επιθετικός, απότομος, απόμακρος και οργισμένος με τους άλλους, τότε μάλλον ο κόσμος σου έχει φερθεί πολύ άσχημα κι εσένα από πολύ μικρό. Ίσως έχεις φάει ξύλο στην οικογένειά σου ή στο σχολείο, ίσως σε έχουν προδώσει τα πρόσωπα που αγαπούσες ή που έπρεπε να σε αγαπάνε και έτσι ασυνείδητα σχημάτισες την εικόνα πως όλοι οι άνθρωποι θα σε πληγώσουν.
Οπότε καλύτερα να τους αποφεύγεις ή να τους διώχνεις από τη ζωή σου για να μην ξαναπεράσεις τα ίδια. Μέσα σου θέλεις τόσο πολύ κάποιος να σε πλησιάσει και να σου δείξει πως όσα πιστεύεις είναι λάθος, αλλά φοβάσαι να το κάνεις. Δεν είσαι κακός. Απίστευτα πληγωμένος και φοβισμένος είσαι.
Αν είσαι αναποφάσιστος και δεν μπορείς να πάρεις μια απόφαση ακόμα και στα απλά πράγματα, αν δεν μπορείς να βρεις τι θέλεις από τη ζωή σου (κάτι το οποίο είναι απόλυτα φυσιολογικό για τους περισσότερους ανθρώπους) τότε πιθανώς να μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν νοιαζόταν ιδιαίτερα για το τι ήθελες εσύ.
Είτε επειδή υπήρχαν πολλοί κανόνες, είτε επειδή σου έγινε ξεκάθαρο ότι έπρεπε να είσαι το καλό παιδί για να πάρεις την αγάπη των γονιών σου (ακόμα και αν δεν ίσχυε αυτό στην πραγματικότητα), έμαθες ότι πρέπει να πληροίς προϋποθέσεις προκειμένου να είσαι αποδεκτός από τους γονείς σου. Δεν έμαθες να ψάχνεις τι θέλεις. Έμαθες να ψάχνεις τι θέλουν οι άλλοι.
Δεν είσαι κακός. Ταλαιπωρημένος και φοβισμένος είσαι.
Και το ίδιο είναι και όλοι οι άλλοι…
Αλλά εσύ δεν καταλαβαίνεις τον εαυτό σου. Και κανείς δεν καταλαβαίνει εσένα. Και εσύ δεν καταλαβαίνεις τους άλλους. Αυτό είναι το δράμα του να είσαι άνθρωπος, όπως αναλύω στο νέο μου βιβλίο Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής.
Ζούμε σε μια κοινωνία που ακόμα και μετά από παραπάνω από 120 χρόνια ψυχολογίας αρνείται πεισματικά να κατανοήσει πώς λειτουργεί ο άνθρωπος. Τόσες φωνές στην αυτοβοήθεια φωνάζουν για να βρεις τα όνειρά σου και ξεχνάνε πως δεν είναι τόσο απλό το να έχεις όνειρα.
Σου λένε πώς να πετύχεις τους στόχους σου και ξεχνάνε πως δεν αρκεί να θέλεις για να τους πετύχεις. Ψυχολογικοί παράγοντες σε εμποδίζουν από το να κάνεις πράξη όσα θεωρητικά θέλεις.
Σου λένε ανεύθυνα πως είσαι ξεχωριστός και μοναδικός και έτσι σε κάνουν να νιώθεις ακόμα πιο μόνος και θυμωμένος.
Η κοινωνία μας σε κάνει να νιώθεις διαρκώς ανεπαρκής. Οι γκουρού θα σου προσφέρουν βοήθεια ανεφάρμοστη, ώστε να μην μπορείς να την εφαρμόσεις, να νιώθεις ότι εσύ φταις που δεν την εφαρμόζεις και να συνεχίσεις να τους πληρώνεις για το επόμενο πανάκριβο σεμινάριο που θα έχει εξίσου ουτοπικές συμβουλές (οι οποίες ακούγονται πολύ ωραίες) τύπου: «Σκέψου Θετικά», «Να πιστεύεις στον εαυτό σου», «Άκου την καρδιά σου» και «Να μην ακούς τι σου λένε οι άλλοι, αλλά να κάνεις το δικό σου».
Μα τι ωραία που τα λένε. Πρέπει να είναι πολύ σοφοί αυτοί οι άνθρωποι…
Αν καταλάβαινες τον εαυτό σου, όπως πραγματικά είναι, θα συνειδητοποιούσες πόσα έχεις περάσει. Πόσο έχεις ταλαιπωρηθεί. Δεν είναι ότι σου αξίζει καμιά ιδιαίτερη μεταχείριση, καθώς όλοι τα ίδια τραβάμε. Αλλά σου αξίζει να σου δείξεις συμπόνοια. Γιατί και εσύ τραβάς ό,τι τραβάμε όλοι. Και όλοι αξίζουμε αυτή τη συμπόνοια μόνο και μόνο επειδή υπάρχουμε, μόνο και μόνο επειδή είμαστε άνθρωποι.
Τους μύθους της αυτοβελτίωσης και την ανάγκη για αυτό-συμπόνοια αναλύω διεξοδικά στο νέο μου βιβλίο Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής.
Δυστυχώς κρίνουμε τον εαυτό μας και τους πάντες και οι πάντες κρίνουν εμάς. Ο θυμός και τα νεύρα περισσεύουν, καθώς πνιγόμαστε στις παρεξηγήσεις.
Κι όμως όλοι είμαστε άνθρωποι που χρειαζόμαστε να γίνουμε λίγο πιο ευγενικοί με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Όχι να δικαιολογήσουμε τις πράξεις μας (ή τις πράξεις των άλλων) αλλά να κατανοήσουμε πως τίποτα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται με πρώτο μάτι.
Η συμπόνοια δεν είναι συγχωροχάρτι. Η συμπόνοια είναι το πρώτο βήμα προς την αναγνώριση της ατελούς, προβληματικής και τόσο ταλαιπωρημένης ανθρώπινης φύσης. Είναι το βήμα για να κάνουμε επιτέλους ειρήνη με τον εαυτό μας και με τους άλλους.
Και από εκεί και μετά να χτίσουμε κάτι καινούριο. Με γερές βάσεις. Όχι με όμορφα λόγια και ελκυστικές θεωρίες. Αλλά με το βρώμικο χώμα και τη λάσπη από τα οποία είμαστε όλοι φτιαγμένοι.
Από εκεί δεν βγαίνουν άλλωστε και τα πιο ωραία λουλούδια;
Νίκος Μεταξάς
Επιμέλεια & μετάφραση άρθρων,
Τμήμα Σύνταξης Πύλης Ψυχολογίας psychology.gr
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr
Photo cover:pixabay.com/Merio/logos
Διαβάστε επίσης:
