Σύµφωνα µε τις υπάρχουσες έρευνες, η αίσθηση της αυτοεκτίµησης µπορεί να είναι συνειδητή µόνο όταν το άτοµο ενηλικιωθεί, γιατί τότε καλείται να βιώσει καταστάσεις και εµπειρίες, για τις οποίες µπορεί να αναλάβει αποκλειστικά τις ευθύνες και τις συνέπειες.
Έχει τη δυνατότητα να προβλέψει τις επιπτώσεις της δηµιουργίας στενών προσωπικών σχέσεων ή της απώλειάς τους, να προνοεί για τα αποτελέσµατα των ενεργειών του και γενικά να εκπαιδεύεται στη διαχείριση των κινδύνων. Επίσης, µπορεί να προβλέψει ποιες ικανότητες θα πρέπει να έχει αναπτύξει, προκειµένου να αντεπεξέλθει σε τοµείς της ζωής του, όπως ο εργασιακός ή ο οικογενειακός.
Του δίνεται η δυνατότητα, µέσω της συµπεριφοράς και των επιλογών του, όχι µόνο να ελέγξει την αυτοεκτίµησή του, αλλά και να την εξελίξει µέχρις ενός σηµείου. Όταν ένα άτοµο αντιµετωπίζει µια κατάσταση, η σχέση ανάµεσα στο αποτέλεσµα και στην επίδραση που θα έχει στην αυτοεκτίµησή του είναι συχνά αναµενόµενη.
Η επιτυχία οδηγεί στη βελτίωση του επιπέδου της αυτοεκτίµησης και η αποτυχία στη µείωσή του. Κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργούν τα πράγµατα και στις προσωπικές σχέσεις, µόνο που εδώ η επιτυχία και η αποτυχία αντικαθίστανται από την αποδοχή ή την απόρριψη αντίστοιχα.
Σύµφωνα µε τον Epstein (1984), οι εµπειρίες που συνδέονται µε την αυτοεκτίµηση διαφέρουν ανάλογα µε το φύλο. Οι γυναίκες, για παράδειγµα, αναφέρονται περισσότερο σε εµπειρίες αποδοχής και απόρριψης, ενώ οι άντρες σε εµπειρίες επιτυχίας και αποτυχίας.
Ο ίσος καταµερισµός ανάµεσα στην αίσθηση αξίας και της ικανότητας είναι πολύ σηµαντική για τη διαµόρφωση και τη διατήρηση ενός ικανοποιητικού επιπέδου αυτοεκτίµησης.
Οι Sanford και Donovan (1984) θεωρούν ότι η κουλτούρα, µέσα στην οποία ένα άτοµο ανατρέφεται, µπορεί να έχει καταλυτική επίδραση πάνω του. Μια γυναίκα που έχει µεγαλώσει σ’ ένα συντηρητικό περιβάλλον, είναι πιθανό να έχει επηρεαστεί αρνητικά, όσον αφορά στη διαµόρφωση των ικανοτήτων της, γεγονός που την καθιστά αδύναµη να αντιµετωπίσει τις αντιξοότητες της σύγχρονης πραγµατικότητας.
Κάτι αντίστοιχο µπορεί να συµβεί, όταν η ίδια η κοινωνία υπερτονίζει την ευθύνη του άντρα για επαγγελµατική αποκατάσταση και στήριξη της οικογένειας και παράλληλα υποβαθµίζει την ανάγκη του να νοιάζεται και να φροντίζει τους άλλους.
Photo cover:Pixabay.com/cuncon-biking
Ευστράτιος Παπάνης, “Η αυτοεκτίµηση Θεωρία και αξιολόγηση“, εκδόσεις Ι. Σιδέρης, απόσπασμα
Διαβάστε επίσης:
