Μπορεί να έχουμε συνυπάρξει με συντρόφους ήσυχους, χαμηλών τόνων, εσωστρεφείς, όμως οι αρνητικοί τύποι δεν διαβαίνουν ως αθόρυβοι επισκέπτες στη ζωή μας. Η αρνητικότητα, η οποία μπορεί να υφαίνεται ως απαισιοδοξία, γκρίνια, παράπονα, καχυποψία, κριτική, κυνισμό, μιζέρια, δυσλειτουργικό σκεπτικό του όλα ή τίποτα, μαύρο – άσπρο, αυθαίρετα συμπεράσματα ή και τάση προς επιθετικότητα, είναι ένα χαρακτηριστικό που δύναται να θέτει το ζευγάρι σε επερχόμενη δυστυχία και ματαίωση της σχέσης.
Ο αρνητισμός στην συντροφική σχέση
Η μαγεία του ερωτισμού, το αίσθημα του θαυμασμού για τον άλλον, η επικοινωνία αρχίζουν με τον καιρό να χωλαίνουν και ουκ ολίγες φορές ο σύντροφος που είναι ο αποδέκτης της αρνητικότητας αποφασίζει την έκβαση της σχέσης. Διότι είναι τόσο μεταδοτική η αρνητικότητα ως ενέργεια και βάζει τόσα εμπόδια στην διατήρηση και εξέλιξη της σχέσης, που μοιάζει όχι μόνο να πνίγει συναισθηματικά τον αποδέκτη αλλά σιγά σιγά να χάνεται το οξυγόνο της σχέσης και να απομένουν μόνο τα τοξικά παράσιτα.
Μπορούμε άραγε να απολαύσουμε τη ζωή και τη σχέση με έναν αρνητικό σύντροφο; Μπορούμε να εισπράξουμε αλλά και να νιώσουμε αγάπη, σεβασμό και ικανοποίηση; Είναι μια σχέση με ημερομηνία λήξης.
Είμαστε οι πεποιθήσεις που πρεσβεύουμε. Πολλές από αυτές είναι απόκομμα εμπειριών της παιδικής ηλικίας πράγμα που συμβαίνει ασυναίσθητα, ή οι αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό, τους άλλους και τον κόσμο γύρω μας αποτελούν έναν τρόπο που απλώς μάθαμε να διαχειριζόμαστε τη ζωή και τους ανθρώπους.
Το μισοάδειο ποτήρι των μη πραγματικών, δυσλειτουργικών και αρνητικών σκέψεων είναι εκείνο που μας αφυδατώνει συναισθηματικά, ενεργειακά, πιέζοντας τον εαυτό μας ακόμη πιο κοντά στον πάτο της μοναξιάς.
Ο δρόμος του αρνητισμού για ορισμένους ανθρώπους είναι μονόδρομος. Και αυτό γιατί υπάρχει μια ριζωμένη επιθυμία και ανάγκη για ετοιμότητα απέναντι στο επερχόμενο κακό. Το οποιοδήποτε αρνητικό σενάριο. Τείνουν να είναι ρεαλιστές, καταστροφολογούν, εστιάζουν στο αρνητικό, προσδίδουν αρνητικές ερμηνείες στις καταστάσεις γενικεύοντας μια δυσπιστία απέναντι σε όλα.
«Όλα θα πάνε στραβά», και μερικές φορές όντως πάνε έτσι σαν οι ίδιοι να προκαταβάλουν μια κατάσταση.
Χαρακτηριστική είναι η διόγκωση, η γενίκευση και η δραματοποίηση των καταστάσεων, που εκφράζονται με γκρίνια, καταστροφολογία, μεμψιμοιρία, παράπονα και κριτική. Για όσα συμβαίνουν στον κόσμο, για όσα παθαίνουμε, για όσα δεν ζούμε και θα θέλαμε να ζούμε, η αδικία γύρω μας, το τι κάνουν οι άλλοι, ακόμη και τα βασικά της συμβίωσης όπως οι λογαριασμοί που ακρίβυναν, η καθαριότητα του σπιτιού, οι αρμοδιότητες και πολλά άλλα.
Οι ανασφάλειες, το ανικανοποίητο, ο φόβος
«Τίποτα δεν είναι αρκετό, τίποτα δεν είναι αρκετά καλό, όλα είναι δύσβατα, οι άλλοι περνάνε πολύ καλύτερα από μένα». Είναι ένας φαύλος κύκλος αρνητικής αντίληψης και συμπεριφοράς η οποία τρέφει συνεχώς το ανικανοποίητο αλλά και την αγωνία, την απόγνωση, το φόβο απέναντι στα πράγματα.
Άλλωστε, πίσω από όλα αυτά που παρατηρούμε στον άνθρωπο που έχουμε δίπλα μας, κρύβεται ένας ενδόμυχος φόβος ελέγχου, μια ανασφάλεια για οργάνωση της ζωής, για στόχους, η οποία κουράζει και ζημιώνει όχι μόνο το ίδιο το άτομο αλλά και τους γύρω του. Δεν μπορεί το άτομο να νιώσει ευγνωμοσύνη και εκτίμηση για αυτά που έχει, για τους ανθρώπους με τους οποίους ζει, για την ίδια τη ζωή.
Η ζωή για εκείνους είναι μια συνεχής προσπάθεια για έλεγχο των καταστάσεων. Όλα θέλουν κόπο, και νιώθουν καταδικασμένοι να αποδεικνύουν ότι πάντα τα καταφέρνουν και όταν θέτουν τον εαυτό τους σε σύγκριση αισθάνονται λίγοι, ανεπαρκείς, ανίκανοι.
Ένας αρνητικός άνθρωπος με θυμό ζει για το παρελθόν, ένας αγχώδης τύπος για το μέλλον… Και τι απέγινε με το παρόν; Ό,τι κουβαλάμε μέσα μας το βγάζουμε και στη σχέση μας.
Η αρνητική διάθεση, η υπερανάλυση των πραγμάτων, τα πολλά όχι που λέγονται μεταδίδονται και στο σύντροφο, τον επηρεάζουν άμεσα, τον απομακρύνουν σε βάθος χρόνου και εκείνοι καταλήγουν μόνοι με τον μαραμένο τους εαυτό.
Δυστυχώς, οι αρνητικοί άνθρωποι, ανάλογα με την περίπτωση, συχνά φλερτάρουν με αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, ανηδονία, χρήση ουσιών. Η θλίψη που νιώθουν είναι επί της ουσίας η ματαίωση να ελέγξουν με την αρνητικότητα τη ζωή τους.
Τι θέση πρέπει να πάρω απέναντι στον αρνητικό σύντροφο;
Η αλήθεια είναι ότι ο σύντροφός μας μπορεί να αλλάξει εάν θέλει ο ίδιος να αλλάξει. Αυτό βέβαια προϋποθέτει τη προσωπική του συνειδητοποίηση και αποδοχή ότι ο τρόπος σκέψης και συμπεριφοράς του είναι δυσλειτουργικός για τον ίδιο, τη ζωή του και φυσικά τη σχέση. Τα στοιχεία της προσωπικότητας δεν αλλάζουν, όμως με δουλειά ο σύντροφός μας μπορεί να μάθει να αντικαθιστά τις αρνητικές και δυσλειτουργικές αντιλήψεις με πιο ρεαλιστικές και αισιόδοξες.
Αν μάθει να διαχειρίζεται τον τρόπο που σκέφτεται, είναι πολύ πιθανό να συνειδητοποιεί τις παγίδες που έβαζε ο ίδιος στον εαυτό του. Δεν είναι κάτι που γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται υπομονή, αποφασιστικότητα και την επιστημονική καθοδήγηση ενός ειδικού.
Ακόμη και βιβλία αυτοβοήθειας μπορεί να είναι μία επιπρόσθετη βοήθεια για να καταλάβει το άτομο τον εαυτό του, γιατί αντιδρά με αρνητικότητα στα πράγματα και στο πώς να τα διαχειρίζεται.
Η επικοινωνία και ο ανοιχτός διάλογος μεταξύ των συντρόφων, χωρίς χαρακτηρισμούς και κριτική θα βοηθήσει τον σύντροφο να ξεδιπλώσει τις αγωνίες του και το τι πιστεύει για αυτές. Χρειάζεται ενσυναίσθηση από την πλευρά μας, να μπούμε στο δικό του μυαλό, ακόμη και εάν η ψυχολογία μας έχει φτάσει σε τέλμα, από τη στιγμή που θέλουμε να συνεχίσουμε τη σχέση. Η βοήθεια από έναν ειδικό θα είναι η κατάλληλη επιλογή για να επενδύσετε τη σχέση σας.
Οι παγίδες που πρέπει να αποφύγουμε
Από την άλλη χρειάζεται και προσοχή.
Υπάρχουν περιπτώσεις που ο σύντροφος/αποδέκτης παρασύρεται και μυείται και ο ίδιος σε αυτόν τον αρνητικό τρόπο σκέψης, αρχίζοντας να σκέφτεται και να λειτουργεί όπως ο σύντροφός του. Μερικές φορές εξιδανικεύουμε το πρόσωπο που έχουμε απέναντί μας, με αυτό που είμαστε παθιασμένοι και ερωτευμένοι, μπορεί να παρασυρόμαστε από τις εμπειρίες του, τη μόρφωσή του, τα ταλέντα του και να υιοθετούμε μια αντίστοιχη κοσμοθεωρία.
Μπορεί να γινόμαστε και εμείς αρνητικοί ή μίζεροι όσο περνάει ο καιρός, σαν να έχουμε συνηθίσει αυτή τη συμπεριφορά από τον σύντροφο σε βάθος χρόνου έχοντας διαπεράσει και εμάς.
Χωρίς να το καταλαβαίνουμε όμως χάνουμε τη δικιά μας ταυτότητα, την αισιοδοξία, την εκτίμηση για τον εαυτό μας, την ικανότητα να χαλαρώνουμε, να αφηνόμαστε, να απολαμβάνουμε, να κάνουμε και τις χαρούμενες υπερβολές μας, να είμαστε αυθόρμητοι και όχι πάντα προβλέψιμοι, να νοηματοδοτούμε και τα θετικά, τα αρνητικά, τα απρόοπτα, ακόμη και να ονειρευόμαστε.
Η αρνητικότητα του συντρόφου είναι δικιά του ευθύνη
Θυμηθείτε ακόμη ότι η αρνητικότητα του συντρόφου είναι δικό του πρόβλημα και όχι δικό σας. Επομένως, μην πάρετε την ευθύνη για αυτόν. Δεν είναι και ρεαλιστικό να παίρνετε προσωπικά όσα σας εκφράζει ο σύντροφος. Πράγματα που μπορεί να σας θίξουν, να σας υποβιβάσουν ή να αδικήσουν τις προθέσεις σας.
Αυτοθυσία και φόβος εγκατάλειψης
Χωρίς να το συνειδητοποιήσετε μπορεί να γίνετε οι ίδιοι θύμα στη σχέση. Μπορεί να αυτοθυσιαστείτε γιατί σκέφτεστε «δεν μπορώ να τον/την αφήσω δυστυχισμένο», «θέλω να τα έχω καλά με τον/την σύντροφό μου», «θα κάνω ότι δεν με πειράζει», «δεν θέλω να του χαλάω τα χατίρια», «έτσι είναι ο σύντροφός μου και πρέπει να μείνω μαζί του, να μην τον προδώσω, για να αποδείξω ότι τον/την αγαπάω», «δεν θέλω να τον απογοητεύσω», και όλα αυτά για το «καλό της σχέσης».
Ποιο είναι στα αλήθεια το καλό της σχέσης;
Με αυτή την στάση θα συντηρείτε εσείς οι ίδιοι την αρνητικότητα στη σχέση και όχι μόνο αυτό αλλά εν γνώσει σας θα δυστυχείτε.
Πολλές φορές υπομένουμε καταστάσεις που μας φθείρουν, ανεχόμαστε την αρνητικότητα και τις όποιες συνέπειες φέρει, λέμε πως θα κάνουμε υπομονή, αλλά τελικώς σηκώνουμε διπλό συναισθηματικό βάρος. Το να θέτουμε ως προτεραιότητα τον σύντροφό μας έχει τα όριά του.
Αρνητική είναι και η παθητική μας στάση απέναντι στην αρνητικότητα του άλλου, πράγμα που υποδαυλίζει την πιθανότητα για μια υγιή, ειλικρινή σχέση, που αμοιβαία απολαμβάνουν και οι δύο.
Είναι επιλογή μας με ποιους ανθρώπους συναναστρεφόμαστε, χτίζουμε σχέσεις, παραδίνουμε το σώμα, την ψυχή, το μυαλό, την ενέργειά μας.
Πριν πείτε την τελευταία σας λέξη…
Σκεφτείτε πόσο θέλετε να παραμείνετε σε μια τέτοια σχέση. Πώς θα νιώθατε εάν φεύγατε από τον σύντροφό σας; Τι σας προσφέρει και τι σας λείπει από αυτόν τον άνθρωπο; Εάν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να φύγετε ενώ πιστεύετε ότι η αρνητική του/της στάση σας γίνεται ψυχοφθόρα, καλό θα ήταν να αναζητήσετε τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό. Έχετε κάποιο προσωπικό συμφέρον; Νιώθετε μια εξάρτηση; Προτιμάτε αυτήν την ψυχική ταλαιπωρία γιατί φοβάστε τη μοναξιά; Τι είναι αυτό που μπορεί να σας συνδέει με αυτό το άτομο;
Το να καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας, τα όνειρά μας, τις ανάγκες μας, δεν θα μας φέρει πιο κοντά σε μια ολοκληρωμένη σχέση, μια θετική ζωή.
Όταν ανησυχούμε υπερβολικά για την σχέση μας, αρχίζει και η φαντασία να καλπάζει και χάνουμε τη λογική. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, και συνειδητά να αποφασίσουμε πως θέλουμε να ορίσουμε τη ζωή μας, ποια άτομα θα την συντροφεύουν, είτε επιθυμούμε πραγματικά να τερματίσουμε τη σχέση ή εάν θέλουμε να προσπαθήσουμε γιατί μπορεί να υπάρχουν σημάδια βελτίωσης.
Το νόημα μιας σχέσης, είναι το νόημα της ζωής
Άλλωστε, η πιο βαθιά έλλειψή μας που είναι παράλληλα και το μεγαλύτερο, άπιαστο όνειρο είναι να αγαπηθούμε. Αυτή η επιθυμία του να αγαπιέμαι, να νιώσω αγαπητός σε κάποιον μπορεί να είναι και πιο ισχυρή από το να αγαπάω κάποιον. Αυτό είναι το νόημα της ζωής. Από τις πιο έντονες ερωτικές ιστορίες, τις χαρές της ζωής, τις τέχνες, μέχρι και τις πιο αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, τα ναρκωτικά, τους αυτοτραυματισμούς, την εγκληματικότητα, όλα αυτά αποσκοπούν σε αυτό ακριβώς στο να μας αγαπήσει κάποιος.
Μια υποσυνείδητη ανάγκη άρρηκτα συνυφασμένη με τη ύπαρξή μας.
Όταν εισπράττουμε την αγάπη, νιώθουμε ζωντανοί υπαρξιακά, απόλυτα συνδεδεμένοι με τον πυρήνα μας και τον σημαντικό άλλο.
Για αυτό, λοιπόν, μην περιορίζετε τη ζωή σας και μην υποτιμάτε τον εαυτό σας ότι δεν υπάρχουν λύσεις, ότι δεν θα τα καταφέρετε. Όλοι μπορούν.
Εάν δυσκολεύεστε στη διαχείριση των προβλημάτων με τον/την σύντροφό σας, εάν βρίσκεστε σε συναισθηματικό αδιέξοδο, θα ήταν πολύ βοηθητικό για εσάς να εμπιστευτείτε τις ανησυχίες σας σε έναν ειδικό.
Διεκδικούμε την ευτυχία και την αγάπη, γιατί όλοι την αξίζουμε.
Συγγραφή – Επιμέλεια Άρθρου
Παναγιώτα Ντελιοπούλου
MSc Κλινική Ψυχολόγος. Εκπαίδευση στις Τεχνικές Αποτελεσματικού Γονέα (Gordon Hellas), Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες (John Hopkins University). Γνωστική – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία και Mindfulness Coaching για την κατάθλιψη και το άγχος
Photo cover:pixabay.com/Renan_Brun-woman
Πηγή:psychology.gr
Διαβάστε επίσης:
