Μεταφερόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του ’50, τότε που το rock’n’roll γνώριζε μεγάλη άνθιση και η νεολαία της Αμερικής χόρευε εκστασιασμένη στους ρυθμούς της μουσικής. Οι εκπρόσωποι του rock’n’roll αντιμετωπίζονταν ως μεγάλοι σταρ και στις συναυλίες τους γινόταν χαμός. Οι Buddy Holly, Ritchie Valens και J. P. Richardson ήταν ανάμεσα στους αγαπημένους της νεολαίας την εποχή εκείνη. Και ο τραγικός τους θάνατος σε αεροπορικό δυστύχημα, έμελλε να σημαδέψει την Αμερική, σε τέτοιο σημείο που θεωρήθηκε πως σαν σήμερα, στις 3 Φεβρουαρίου το 1959, ήταν η “Η μέρα που πέθανε η μουσική“.
Ο 22χρονος Buddy Holly ήταν ο σταρ της παρέας και το αντίπαλο δέος του Elvis Presley, γνωστός για επιτυχίες όπως τα That’ll Be the Day και Peggy Sue. Ο Ritchie Valens ήταν ο μικρός της παρέας, 17 χρόνων αλλά ανερχόμενο ταλέντο και είχε πει το La Bamba, ο 28χρονος J. P. Richardson, γνωστός ως The Big Bopper, ένας Τεξανός τραγουδοποιός και ραδιοφωνικός παραγωγός είχε κάνει αίσθηση με το κομμάτι Chantilly Lace.
Οι τρεις τους είχαν υπογράψει για τη συμμετοχή τους στην περιοδεία The Winter Dance Party, που αποτελούνταν από 24 συναυλίες σε διάστημα τριών εβδομάδων. Το πούλμαν που μετέφερε όλα τα μέλη της περιοδείας, είχε χαλασμένο κλιματιστικό και μέσα σε αυτό επικρατούσαν συνθήκες ψύχους.
Ο Holly είχε απηυδήσει με το παγωμένο πούλμαν και αποφάσισε να νοικιάσει ένα αεροπλάνο από μία τοπική αεροπορική εταιρεία για να τους μεταφέρει στην επόμενη συναυλία στο Moorhead της Μινεσότα. Το σχέδιο ήταν να πετάξουν μέχρι το Fargo της Βόρειας Ντακότα, το οποίο βρισκόταν κοντά στο Moorhead.
Το αεροπλάνο ήταν μικρό και υπήρχε χώρος γι’ άλλους δυο επιβάτες. Επειδή οι υποψηφιότητες για μια θέση στο αεροπλάνο ήταν πολλές, έπαιξαν κορώνα-γράμματα ποιοι… τυχεροί δύο θα πάρουν την πτήση. Τελικά, η “τύχη” κλήρωσε στον 17χρονο Valens ενώ ο Richardson αισθανόταν άρρωστος και πήρε έτσι την τελευταία θέση.
Όταν τελείωσε η συναυλία στο Surf Ballroom οι τρεις καλλιτέχνες κατευθύνθηκαν προς το αεροδρόμιο του Mason City για την αναχώρηση στις 00:30. Ο Roger Peterson είχε προσφερθεί να πραγματοποιήσει την πτήση, αν και μόλις 21 ετών, είχε ήδη τέσσερα χρόνια εμπειρίας. Ωστόσο, δεν είχε ενημερωθεί για τη μετεωρολογική οδηγία που είχε εκδοθεί μερικές ώρες πριν το ταξίδι τους.
Λίγα λεπτά μετά την απογείωση, το αεροπλάνο αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα και συνετρίβη. Οι Holly, Richardson και Valens εκσφενδονίστηκαν από το αεροπλάνο κατά τη συντριβή του, ο Peterson παγιδεύτηκε στο πιλοτήριο. Όλοι τους βρήκαν τραγικό θάνατο. Η αρχική έρευνα απέδωσε το δυστύχημα σε σφάλμα του πιλότου και στις κακές καιρικές συνθήκες.
Το τραγικό δυστύχημα προκάλεσε σοκ στον κόσμο της μουσικής. Στο μεταξύ, ο Holly άφησε πίσω του μία έγκυο σύζυγο, η οποία μετά από λίγο καιρό απέβαλε λίγο, ενώ η σύζυγος του Richardson που ήταν επίσης έγκυος, έφερε στον κόσμο τον γιο τους, Jay Perry.
Το πρώτο τραγούδι-αφιέρωμα στους εκλιπόντες καλλιτέχνες με τίτλο Three Stars κυκλοφόρησε λίγο μετά το περιστατικό. Αναφερόταν στον Valens επισημαίνοντας ότι “μόλις άρχιζε να πραγματοποιεί τα όνειρά του”, αλλά και στη μουσική του Holly που “μπορούσε να κάνει την πιο κρύα καρδιά να λιώσει”.
Ωστόσο, το τραγούδι που “γέννησε” και την πιο δυνατή φράση για το τραγικό δυστύχημα, είναι το American Pie του Don McLean το 1971 που μιλούσε στους στίχους του… για “τη μέρα που πέθανε η μουσική“.
Όταν ο ΜακΛιν έγραψε το τραγούδι το 1971, η χώρα εξακολουθούσε να βιώνει ένα είδος συλλογικής διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) από τα συγκλονιστικά γεγονότα της δεκαετίας του ’60, όπως οι δολοφονίες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ και του Μπόμπι Κένεντι, οι αναταραχές για τα πολιτικά δικαιώματα και η έναρξη του πολέμου στο Βιετνάμ.
Το τραγούδι διάρκειας 8,5 λεπτών εξιστορεί την πολιτική, την κουλτούρα της νεολαίας και τα καθοριστικά γεγονότα των δεκαετιών του ’50 και του ’60. Μάλιστα, το κλασικό πια τραγούδι αποτέλεσε το θέμα του ντοκιμαντέρ του δισκογραφικού παραγωγού Σπένσερ Πρόφερ «The Day The Music Died». Στο ντοκιμαντέρ ο Πρόφερ εξερευνά το νόημα πίσω από το τραγούδι του Ντον ΜακΛιν και ο ίδιος ο τραγουδιστής-τραγουδοποιός μιλά για το αεροπορικό δυστύχημα στην Αϊόβα το 1959.
