“Η γυναίκα δεν υστερεί σε τίποτα από τον άντρα“… Αυτή ήταν η ισχυρή άποψη της Αμέλια Έρχαρτ και με αυτήν μεγάλωσε και πορεύτηκε στη σύντομη, αλλά συναρπαστική ζωή της. Εξάλλου, αυτή η πεποίθησή της την πέταξε στους αιθέρες καταρρίπτοντας στερεότυπα και ρεκόρ, ενώ έμεινε στην ιστορία ως η πρώτη γυναίκα πιλότος που διέσχισε τον Ατλαντικό.
Και σήμερα συμπληρώνονται 84 χρόνια από τότε που ανακηρύχθηκε κι επίσημα νεκρή η ¨βασίλισσα των αιθέρων”, με τον θάνατο της όμως να παραμένει ένα άλυτο μυστήριο, ενώ γύρω από αυτόν υπάρχουν διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. Όπως άλλωστε συμβαίνει με όλους τους θρύλους. Και η Αμέλια Έρχαρτ είναι μία γυναίκα – θρύλος. Είναι η πρωτοπόρος της Αεροπορίας, η γυναίκα που άνοιξε τον δρόμο ή μάλλον τους… αιθέρες για να πετάξουν τα επόμενα χρόνια στο όνειρο και άλλες γυναίκες. Και δικαίως θεωρείται πλέον μία από τις σημαντικότερες γυναίκες του 20ου αιώνα.
Το αγοροκόριτσο από το Κάνσας
Ήταν κόρη του δικηγόρου Σάμιουελ Έρχαρτ και της Αμέλια Ότις. Γεννήθηκε στις 24 Ιουλίου 1897 και ως παιδί πέρασε πολλές ώρες σκαρφαλώνοντας στα δέντρα, κυνηγώντας αρουραίους με τουφέκι και συλλέγοντας σκουλήκια και ακρίδες. Έτσι, οι βιογράφοι της δε δίστασαν να της προσδώσουν τον χαρακτηρισμό του αγοροκόριτσου.
Η εκπαίδευσή της δεν ήταν καθόλου συνηθισμένη για τις επιταγές της εποχής. Σε μία εποχή που η διαπαιδαγώγηση των κοριτσιών είχε ως μοναδικό σκοπό τη δημιουργία μελλοντικών συζύγων, η Αμέλια μαζί με την αδερφή της Γκρέις, ανατράφηκαν με σκοπό να δημιουργηθούν δύο ολοκληρωμένες και καλλιεργημένες προσωπικότητες. Άλλωστε, η μητέρα τους απέρριπτε την εκπαίδευση και τις κοινωνικές νόρμες της εποχής, αφήνοντάς τα κορίτσια της να φορούν παντελόνια
Τα παιδικά της χρόνιας δεν ήταν πάντα ξέγνοιαστα. Μπορεί η οικογένειά της να άνηκε στην άρχουσα τάξη, όμως, ο αλκοολισμός του πατέρα της ήταν το “αγκάθι” που πάντα την πονούσε. Μια ανοιχτή πληγή για την παιδική ψυχή της. Εξαιτίας του εθισμού του, αντιμετώπισαν οικονομικά προβλήματα, η οικογένεια αναγκαζόταν να μετακινείται συχνά, με αποτέλεσμα η Αμέλια να φοιτεί σε διάφορα σχολεία, σημειώνοντας ωστόσο πολύ καλές επιδόσεις στα μαθήματα και τα αθλήματα.
Το 1915 οι γονείς της χώρισαν και μαζί με τη μητέρα της και την αδελφή της μετακόμισαν στο Σικάγο. Ολοκληρώνοντας τη βασική σχολική εκπαίδευση, προσχωρεί εθελοντικά στον Ερυθρό Σταυρό για να βοηθήσει στην περίθαλψη των τραυματιών του Α’ Παγκοσμίου. Εκεί, στο Τορόντο του Καναδά, θα έρθει σε επαφή με πολλούς τραυματισμένους πιλότους και θα αναπτύξει θαυμασμό για την αεροπορία, παρακολουθώντας πλέον συχνά τις εκπαιδευτικές ασκήσεις της πολεμικής αεροπορίας.
Ταυτόχρονα, το 1918, η ίδια θα έπεφτε θύμα της πανδημίας Ισπανικής Γρίπης, περνώντας περισσότερο από έναν χρόνο στην ανάρρωση, με τη γρίπη να αφήνει ωστόσο πάνω της έντονα τα σημάδια της αρρώστιας. Το 1919, η Έρχαρτ γράφεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κολούμπια, την επόμενη χρονιά ωστόσο θα εγκαταλείψει τις σπουδές για να βρεθεί στο πλευρό των γονέων της, που είχαν εν τω μεταξύ ενωθεί και πάλι…
Η πρώτη γυναίκα που διέσχισε τον Ατλαντικό
Στις 28 Δεκεμβρίου 1920 κι ενώ βρίσκεται στην Καλιφόρνια, επισκέπτεται με τον πατέρα της ένα αεροδρόμιο στο Λονγκ Μπιτς. Θα πετάξει για πρώτη φορά στη ζωή της και η δεκάλεπτη εμπειρία της στον αέρα θα της αλλάξει για πάντα τη ζωή. Αποφασίζει να γίνει πιλότος και στις 3 Ιανουαρίου 1921 αρχίζει μαθήματα.
Έξι μήνες αργότερα, αγοράζει ένα μεταχειρισμένο κίτρινο διπλάνο. Στις 22 Οκτωβρίου 1922 πετάει με το «Καναρίνι», όπως το ονόμασε, σε ύψος 14.000 ποδιών, δημιουργώντας παγκόσμιο ρεκόρ για γυναίκες. Στις 15 Μαΐου 1923 γίνεται η 16η γυναίκα με άδεια πιλότου.
Τον Απρίλιο του 1928 έλαβε ένα τηλεφώνημα από τον εκδότη και μετέπειτα σύζυγό της Τζορτζ Πάτναμ για να πετάξει ως επιβάτης πάνω από τον Ατλαντικό και να κρατήσει το ημερολόγιο της πτήσης. Η Έρχαρτ δέχθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη και έγινε η πρώτη γυναίκα που διέσχισε πετώντας τον Ατλαντικό Ωκεανό (17-18 Ιουνίου 1928).
Αποφασισμένη να δικαιώσει τη φήμη που απέκτησε, πέταξε μόνη πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό, το διήμερο 20-21 Μαΐου 1932, δημιουργώντας ένα νέο γυναικείο αεροπορικό ρεκόρ. Ακολούθησε σειρά πτήσεων κατά μήκος των ΗΠΑ και η ενεργός συμμετοχή της στην προώθηση της επιβατικής αεροπορίας. Παράλληλα, υποστήριξε το άνοιγμα της αεροπορίας στις γυναίκες και την κατάργηση της ανδροκρατίας στη νέα αυτή δραστηριότητα. Στις 11 Ιανουαρίου 1935 πραγματοποίησε μόνη της την πτήση από τη Χαβάη στην Καλιφόρνια, απόσταση μεγαλύτερη από αυτή που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ, δημιουργώντας ένα ακόμη αεροπορικό ρεκόρ.
Η μοιραία πτήση
Την 1η Ιουνίου 1937 ξεκίνησε την υλοποίηση του πιο φιλόδοξου σχεδίου της, να πραγματοποιήσει τον γύρο του κόσμου με ένα δικινητήριο αεροπλάνο Λόκχιντ Ηλέκτρα, με συνοδοιπόρο τον αεροναυτίλο Φρεντ Νούναν. Αφού είχε καλύψει περισσότερο από τα δύο τρίτα της διαδρομής, το αεροπλάνο εξαφανίστηκε στον Κεντρικό Ειρηνικό, κοντά στη διεθνή γραμμή αλλαγής ημερομηνίας. Η Έρχαρτ κηρύχθηκε αγνοούμενη στις 2 Ιουλίου 1937 και θανούσα στις 5 Ιανουαρίου 1939.
Οι θεωρίες συνωμοσίας
Όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, η μυστηριώδης εξαφάνιση του αεροπλάνου που πιλόταρε, δημιούργησε πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν διάφορες θεωρίες, κάποιες από αυτές να αγγίζουν τα όρια της… συνωμοσίας. Θεωρίες που κρατούν καλά μέχρι και σήμερα. Οι τρεις επικρατέστερες. είναι οι εξής:
Η πρώτη θεωρία και η περισσότερο αποδεκτή είναι ότι η Αμέλια Έρχαρτ και ο Φρεντ Νούναν έπεσαν λόγω χαμηλής ορατότητας και έλλειψης καυσίμων στον Ειρηνικό Ωκεανό, λίγα μίλια μακριά από τον προορισμό τους, με αποτέλεσμα να βρουν ακαριαίο θάνατο.
Το Νational Geographic υποστηρίζει ότι κατόρθωσαν να προσγειωθούν στη νήσο Νικουμαρόρο και επί μία εβδομάδα ζητούσαν βοήθεια μέσω ασυρμάτου, γεγονός που θεωρούν ότι αποδεικνύεται από τα οστά που βρέθηκαν στο νησί το 1940 και αρχικά αποδόθηκαν λανθασμένα σε ανδρικό σκελετό. Τα οστά αυτά έχουν σήμερα χαθεί και έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις 30 Ιουνίου 2017 δεν εντόπισε σημαντικά στοιχεία.
Μια θολή φωτογραφία από το αρχείο του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και ένα σχετικό ντοκιμαντέρ του History Channel αναζωπύρωσαν τη θεωρία ότι η Έρχαρτ και ο Νούναν αιχμαλωτίστηκαν από Ιάπωνες και φυλακίστηκαν σε στρατόπεδο στη νήσο Σαϊπάν. Στη φωτογραφία, που έχει τραβηχτεί σε μια αποβάθρα στις Νήσους Μάρσαλ στον Ειρηνικό Ωκεανό, διακρίνονται δύο φιγούρες που θα μπορούσαν να ανήκουν στην πιλότο και τον αεροναυτίλο, ενώ στην άκρη της κάποιοι υποστηρίζουν ότι φαίνεται το «Ηλέκτρα».
«Οι γυναίκες πρέπει να προσπαθούν να κάνουν τα πράγματα όπως και οι άνδρες»
Σε ένα γράμμα προς τον σύζυγό της, που άφησε σε περίπτωση που κάποια πτήση της θα ήταν και η τελευταία, ανέφερε:
«Έχω απόλυτη συναίσθηση του κινδύνου. Θέλω να το κάνω, γιατί θέλω να το κάνω. Οι γυναίκες πρέπει να προσπαθούν να κάνουν τα πράγματα όπως και οι άνδρες. Όταν αποτυγχάνουν, η αποτυχία τους πρέπει να είναι πρόκληση για τους επόμενους».