Όταν η Νάνα Μούσχουρη, μικρό κορίτσι πέρασε την πόρτα του Ωδείου Αθηνών μαζί με την καλλίφωνη αδελφή της, έβαλε τα κλάματα όταν άκουσε να της λένε ότι “είχε ωραία φωνή, αλλά βραχνούλα”.
Τα λόγια εκείνα την πόνεσαν, αλλά και την πείσμωσαν. Δούλεψε σκληρά, αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στο τραγούδι και σήμερα στα σχεδόν 90 της χρόνια (έκλεισε πρόσφατα τα 89 έτη) η Ελληνίδα ερμηνεύτρια εξακολουθεί να είναι η τραγουδίστρια με τις υψηλότερες πωλήσεις στην ιστορία της παγκόσμιας μουσικής, έχοντας πωλήσει πάνω από 300 εκατομμύρια δίσκους.
Η Νάνα Μούσχουρη είναι μία τραγουδίστρια-φαινόμενο στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα και παρά το γεγονός ότι μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια βγήκαν και εξακολουθούν να βγαίνουν μεγάλοι κι εμπορικοί σταρ της μουσικής βιομηχανίας, το ρεκόρ της, μοιάζει να μη μπορεί κανείς να το ακουμπήσει. Με ένα ρεπερτόριο που δεν γνωρίζει από είδη και σύνορα – όπως πρέπει να είναι κανονικά η μουσική) και περιλαμβάνει κλασικά, παραδοσιακά, pop, rock ή jazz ακούσματα, ενώ πάντα τα τραγούδια με ελληνικό στίχο είχαν ξεχωριστή θέση στη δισκογραφία της.
Με αφορμή τα πρόσφατα γενέθλιά της, ας γνωρίσουμε καλύτερα τη Νάνα Μούσχουρη, τη σπουδαία τραγουδίστρια που άφησε το στίγμα της με τα τραγούδια της, αλλά και τα μεγάλα μαύρα γυαλιά της που ήταν το σήμα-κατατεθέν της εμφάνισής της.
Τα δύσκολα παιδικά χρόνια
Γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1934 στα Χανιά. Ο πατέρας της, Κωνσταντίνος, εργαζόταν ως μηχανικός προβολής ταινιών σε έναν τοπικό κινηματογράφο, ενώ του άρεσε να παίζει χαρτιά. Τόσο που όταν οι πόνοι έπιασαν τη μητέρα της, εκείνος έφυγε να φέρει τη μαμή, αλλά έκανε μια στάση για να δει τι γίνεται με την παρτίδα που άφησε στη μέση.
Όταν η Μούσχουρη ήταν τριών χρονών, μετακόμισαν οικογενειακώς στην Αθήνα, στο Κουκάκι. Ο πατέρας της έπιασε δουλειά στον Φϊνο και η οικογένεια τα έβγαζε δύσκολα πέρα.
Η πρώτη μέρα στο Ωδείο
Η Νάνα Μούσχουρη και η μεγαλύτερη αδελφή της, Τζένη είχαν πολύ ωραίες φωνές και κλίση προς τη μουσική. Έτσι, οι γονείς τους προτίμησαν να στερηθούν και να δουλέψουν σκληρά, προκειμένου οι κόρες του να πάνε στο Ωδείο Αθηνών. Το 1946, πέρασαν την πόρτα του Ωδείου. Στο πρώτο μάθημα η καθηγήτρια κ. Κέμπερς είπε ότι η αδερφή της έχει πολύ ωραία φωνή, αλλά “η μικρή είναι λίγο βραχνούλα, να μεγαλώσει λίγο και το ξανασυζητάμε”. Έβαλε τα κλάματα και έμεινε, σπουδάζοντας για τα επόμενα χρόνια κλασσικό τραγούδι. Έτσι ανακάλυψε και την ιδιαιτερότητα των φωνητικών της χορδών, αφού η μία είναι πιο χοντρή από την άλλη και λίγο δυσκίνητη. Για αυτό ήταν πάντα πολύ επιμελής και επί δεκαετίες, έκανε κάθε μέρα συγκεκριμένες ασκήσεις.
Ο λόγος που απεχθάνεται τα σαλιγκάρια
Έζησε τη φρίκη του Πολέμου και τα χρόνια της Κατοχής που δεν τα έχει βγάλει ποτέ από το μυαλό της. Η μητέρα της εκείνα τα δύσκολα χρόνια μάζευε σαλιγκάρια, τα οποία σήμερα όπως λέει η κορυφαία ερμηνεύτρια, αν και θεωρούνται εκλεκτός μεζές στη Γαλλία, δεν αντέχει ούτε να τα βλέπει καθώς της θυμίζουν την Κατοχή.
Δεν έβγαλε ποτέ τα γυαλιά
Στα 11 της χρόνια, η μητέρα της την πήγε στο οφθαλμιατρείο. Δεν ήθελε καθόλου να βάλει γυαλιά, αλλά τα φόρεσε αναγκαστικά και από τότε δεν τα έβγαλε ξανά. Μάλιστα, μεγαλώνοντας ένιωθε πως τα γυαλιά της – που έγιναν και το σήμα κατατεθέν της εμφάνισής της – είχαν γίνει η ασπίδα της. “Φορώντας τα, ένιωθα επιτέλους ότι οι άλλοι δεν μπορούσαν να μαντέψουν τι σκεφτόμουν” έχει εξομολογηθεί.
Μάλιστα, όταν κάποτε ο Χάρι Μπελαφόντε τής ζήτησε πριν από προγραμματισμένες συναυλίες να βγάλει τα γυαλιά, εκείνη απάντησε: “σε παρακαλώ Χάρι, αν θέλεις να μείνω, πρέπει να μείνουν και τα γυαλιά μου”.
Το τραγούδι του Μπομπ Ντίλαν για τη Νάνα
Η Μούσχουρη σύντομα γνώρισε τη διεθνή επιτυχία και η δεκαετία του ʼ70 τελειώνει βρίσκοντας την Ελληνίδα ερμηνεύτρια σε μια περιοδεία με περισσότερες από 70 συναυλίες σε ΗΠΑ και Καναδά, όπου ο δίσκος της “Roses and Sunshine” γίνεται διπλά πλατινένιος. Μάλιστα, ο Μπομπ Ντίλαν γράφει ειδικά γιʼ αυτήν το τραγούδι “Every grain of sand” που συμπεριλαμβάνεται στο δίσκο “Song for liberty”.
Η ιστορική συναυλία στο Ηρώδειο
Έχει πάντα την Ελλάδα στην καρδιά της και τα χρόνια εκείνα της μεγάλης επαγγελματικής της ανόδου, είχε κάνει 20 χρόνια να εμφανισθεί στη χώρα μας. Η μεγάλη της επιστροφή, έγινε τον Ιούλιο του 1984 σε δύο ιστορικές συναυλίες στο Ηρώδειο. Ανάμεσα στο κοινό ήταν η Μελίνα Μερκούρη και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, δυο άνθρωποι που η ίδια τους ανέφερε από τη σκηνή. Λέγεται μάλιστα ότι προσκάλεσε τη Μελίνα να ανέβει πάνω να τραγουδήσουν, αλλά εκείνη της είπε: «Απόψε είναι η δική σου βραδιά». Και ήταν.
Η συναυλία στο ΟΑΚΑ
Το 1987 επέστρεψε γι’ ακόμη μία συναυλία στην Ελλάδα, στο Ολυμπιακό Στάδιο αυτή τη φορά, μπροστά σε 100 χιλιάδες κόσμο. Εκεί ξανασμίγει με τον αγαπημένο της Μάνο Χατζιδάκι και γράφουν ιστορία. Ενώ η συναυλία στάθηκε αφορμή για να ξανασυνεργαστεί με τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Νίκο Γκάτσο ηχογραφώντας τον δίσκο “Οι Μύθοι μιας Γυναίκας”, ενώ στη Γαλλία ηχογραφεί ένα διπλό δίσκο κλασσικής μουσικής ως ανάμνηση των χρόνων που πέρασε στο Ωδείο Αθηνών.
Η Πρέσβειρα Μούσχουρη
Τη δεκαετία του ʼ90 πολλές από τις παγκόσμιες περιοδείες της τις έδινε ως Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της Unicef, διαθέτοντας τα έσοδά τους για τις ανάγκες των παιδιών σε ολόκληρο τον κόσμο. Ως Πρέσβειρα της Unicef συναντά αρχηγούς κρατών, για να προβάλλει τα δικαιώματα των παιδιών και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσής τους. Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με την Unicef και βοηθά τα παιδιά. Βρέθηκε και τη Γιουγκοσλαβία, στο Σαράγεβο όπου εγκαινίασε ένα σχολείο για μαθητές όλων των θρησκευμάτων, που κατασκευάστηκε με τα έσοδα από μία συναυλία της στη Γερμανία.
Η “πολύγλωσση” ερμηνεύτρια
Μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει πάνω από 1.500 τραγούδια σε επτά γλώσσες: ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά και πορτογαλικά. Αλλά και στις συναυλίες της, αναζητώντας τις παραδοσιακές εκφράσεις των χωρών που επισκέπτεται και επιδιώκοντας την άμεση επικοινωνία με το κοινό της, ερμηνεύει τραγούδια στην αυθεντική γλώσσα τους: στα ιαπωνικά, ολλανδικά, πορτογαλικά, κινέζικα και σε διάφορες τοπικές διαλέκτους.
Η αναγνώριση
Το 1994, η Μούσχουρη τιμήθηκε από τον Πάπα και τον Πατριάρχη στη Ρώμη. Από το 1986 είναι Ιππότης των Γραμμάτων και των Τεχνών στην Γαλλία, ενώ το 1997 ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Ζακ Σιράκ, της απένειμε τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής .
Tο 2007 ο Γάλλος Πρωθυπουργός Ντομινίκ ντε Βιλπέν την αναβαθμίζει παρασημοφορώντας την με το μετάλλιο του Αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής.
Η Ελλάδα, η μεγάλη της αγάπη
Το 2010, η Ελλάδα μπαίνει στο ΔΝΤ και η Νάνα Μούσχουρη θέλοντας να βοηθήσει την πατρίδα της που μόλις μπήκε στο σκοτεινό τούνελ της οικονομικής κρίσης, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από τη σύνταξή της, για να συμβάλει στην ανάκαμψη της χώρας.
«Παρακολουθώ με αγωνία τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η οικονομία της χώρας μας και ως πολίτης αυτής αισθάνομαι την ανάγκη να βοηθήσω. Θεωρώ ότι είναι χρέος μου απέναντι στην πατρίδα μου, η οποία με τίμησε με το αξίωμα του ευρωβουλευτή, να παραιτηθώ από τη σύνταξη που λαμβάνω από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους λόγω της θητείας μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέχρι η χώρα να εξέλθει από την οικονομική κρίση, ώστε να μην επιβαρύνω τον κρατικό προϋπολογισμό. Ελπίζω με τη συνδρομή όλων μας στο μέτρο που ο καθένας μπορεί, από τη θέση στην οποία βρίσκεται και πάντα με γνώμονα τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης σύντομα η χώρα μας θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τη δύσκολη αυτή συγκυρία», είχε ανακοινώσει τότε.
