Μισός αιώνας έχει συμπληρωθεί από το αεροπορικό δυστύχημα στις Άνδεις που μέχρι και σήμερα μνημονεύεται ως ένα από τα πιο φρικτά της ιστορίας, καθώς οι επιζήσαντες επιβάτες, αναγκάστηκαν να στραφούν στον κανιβαλισμό προκειμένου να επιβιώσουν.
Ήταν 13 Οκτωβρίου 1972, όταν η πτήση 571 στην οποία επιβαίνει μία ομάδα ράγκμπι της Ουρουγουάης, συντρίβεται στις Άνδεις. Οι 16 από τους 40 επιβάτες κατάφεραν να επιζήσουν, παρά το γεγονός ότι επί 72 μέρες ήταν αποκλεισμένοι στη μέση του πουθενά και σε συνθήκες πολικού ψύχους στις Άνδεις. Με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και την ελπίδα του να μη σβήνει, οι επιβάτες του μοιραίου τσάρτερ, στράφηκαν ακόμη και σε κανιβαλισμό, τρώγοντας τους νεκρούς συνεπιβάτες τους.
Η ιστορία τους ονομάστηκε «Το Θαύμα των Άνδεων» κι έγινε μέχρι και ταινία στο Χόλιγουντ, ενώ μνημονεύεται μέχρι και σήμερα.
Όλα ξεκίνησαν μία ημέρα πριν, στις 12 Οκτωβρίου 1972. Ένα δικινητήριο ελικοφόρο αεροσκάφος τύπου Fairchild Hiller FH-227D της Πολεμικής Αεροπορίας της Ουρουγουάης, με πενταμελές πλήρωμα και 40 επιβαίνοντες, απογειώθηκε από το Μοντεβιδέο με προορισμό το Σαντιάγο της Χιλής. Μετέφερε την ομάδα ράγκμπι Old Christians Club, που θα έδινε φιλικό αγώνα στην πρωτεύουσα της Χιλής, αλλά και συγγενείς, φίλους και γνωστούς των παικτών.
Κατά τη διάρκεια της πτήσης, ο καιρός επιδεινώθηκε κι έτσι ο έμπειρος κυβερνήτης του αεροπλάνου, σμήναρχος Χούλιο Σέζαρ Φεράδας, επέλεξε να προσγειωθεί στην πόλη της Αργεντινής Μεντόζα, στους πρόποδες των Άνδεων, όπου οι επιβάτες και το πλήρωμα διανυκτέρευσαν.
Την επομένη, οι καιρικές συνθήκες δεν είχαν βελτιωθεί, αλλά ο πιλότος ενέδωσε στις πιέσεις των επιβατών και αποφάσισε να απογειωθεί για το Σαντιάγο, αφού πήρε το πράσινο φως από τον πύργο ελέγχου.
Στη διάρκεια του ταξιδιού, το αεροσκάφος αντιμετώπισε έντονες αναταράξεις, τις οποίες οι 40 επιβάτες αντιμετώπισαν με χαμόγελα και χωρίς φόβο. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν 19 ή 20 ετών και για πολλούς ήταν το πρώτο τους ταξίδι με αεροπλάνο.
Ωστόσο, πάνω από τη Χιλή το αεροπλάνο αντιμετώπισε πρόβλημα, έχασε ύψος, προσέκρουσε σε μία κορυφή των Άνδεων, έχασε τμήμα της ουράς του και συνετρίβη στο χιόνι. Δώδεκα από τους επιβαίνοντες σκοτώθηκαν ακαριαία, ενώ πέντε ακόμα υπέκυψαν στα τραύματά τους την πρώτη νύχτα.
Οι 28 διασωθέντες, καταπονημένοι και τραυματισμένοι σοβαρά κάποιοι από αυτούς, άρχισαν να δίνουν τον αγώνα της επιβίωσης μέσα στις άγριες πολικές συνθήκες των Άνδεων. Βρίσκονταν σε υψόμετρο 3.600 μ., χωρίς τροφή, με περιορισμένο οξυγόνο και χωρίς νέα για την τύχη τους, καθώς τα σωστικά συνεργεία είχαν χάσει τα ίχνη τους.
Τις πρώτες ημέρες, τρέφονταν με το φαγητό που είχε μέσα το αεροπλάνο, το οποίο περιελάμβανε οκτώ σοκολάτες, μια κονσέρβα μύδια, τρία μικρά βάζα μαρμελάδας, μερικά αμύγδαλα και χουρμάδες και αρκετά μπουκάλια κρασί. Όταν οι λιγοστές προμήθειες σώθηκαν, η ομάδα πήρε την απόφαση να φάει ανθρώπινη σάρκα.
Στις 21 Οκτωβρίου ένας από τους διασωθέντες πέθανε και στις 29 Οκτωβρίου μία χιονοστιβάδα σκότωσε άλλους οκτώ. Μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου ακόμη τρεις είχαν χάσει τη ζωή τους.
Στις 12 Δεκεμβρίου, δύο από τους επιζήσαντες, ο Νάντο Παράδο και ο Ρομπέρτο Κανέσα, αποφάσισαν να ξεκινήσουν μία απέλπιδα πορεία προς το άγνωστο. Μετά από δεκαήμερη πεζοπορία, για καλή τους τύχη βρέθηκε στο δρόμο τους ένας ορεσίβιος μεταφορέας, ονόματι Σέρχιο Καταλάν, ο οποίος τους περιέθαλψε και ειδοποίησε τις αρχές, οι οποίες είχαν διακόψει τις έρευνες.
Μέχρι 23 Δεκεμβρίου 1972 και οι υπόλοιποι 14 διασωθέντες του αεροπορικού δυστυχήματος είχαν μεταφερθεί σώοι και ασφαλείς στο Μοντεβιδέο.
Το αεροπορικό δυστύχημα των Άνδεων και περιπέτεια των διασωθέντων επί 72 ολόκληρες ημέρες στις Άνδεις, μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη, το 1993 με τον τίτλο «Οι επιζήσαντες» και πρωταγωνιστές τον Ίθαν Χοκ και τον Τζος Χάμιλτον σε σκηνοθεσία Φρανκ Μάρσαλ.
Στις 13 Οκτωβρίου 2022, συμπληρώθηκε ακριβώς μισός αιώνας από το αεροπορικό δυστύχημα. Και οι 16 που κατάφεραν να επιβιώσουν, συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν τη μνήμη των 29 φίλων και μελών του πληρώματος που χάθηκαν στη συντριβή. Μάλιστα, αναφέρθηκαν και στο γεγονός ότι αναγκάστηκαν να στραφούν στον κανιβαλισμό για να επιζήσουν, αφού δεν είχαν τροφή.
«Ήταν δύσκολο να το βάλεις στο στόμα σου. Αλλά το συνηθίσαμε. Κατά μία έννοια, οι φίλοι μας ήταν μερικοί από τους πρώτους δωρητές οργάνων στον κόσμο – μας βοήθησαν να τραφούμε και μας κράτησαν ζωντανούς», ανέφερε ο Sabella, ο οποίος σήμερα είναι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας.
«Σε μεγάλο υψόμετρο, οι θερμιδικές ανάγκες του οργανισμού είναι τεράστιες….. Λιμοκτονούσαμε…. Προσπαθήσαμε να φάμε λωρίδες από δέρμα από τις σκισμένες αποσκευές. Ανοίξαμε τα μαξιλάρια των καθισμάτων ελπίζοντας να βρούμε άχυρο…. Δεν υπήρχε τίποτε άλλο εδώ εκτός από πάγο, αλουμίνιο, πλαστικό και βράχους. Όλοι οι επιβάτες ήταν Ρωμαιοκαθολικοί…. Κάποιοι συσχέτιζαν τον κανιβαλισμό με το τελετουργικό της Θείας Κοινωνίας. Άλλοι ήταν επιφυλακτικοί αρχικά. Συνειδητοποιώντας ότι ήταν ο μόνος τρόπος για να παραμείνουν ζωντανοί, σύντομα άλλαξαν γνώμη», γράφει στο βιβλίο του «Miracle in the Andes: 72 Days on the Mountain and My Long Trek Home», ο Nando Parrado.
Σήμερα, όλοι οι επιζώντες είναι μια δεμένη ομάδα που συναντιέται κάθε χρόνο στις 22 Δεκεμβρίου, την ημέρα δηλαδή που διασώθηκαν. Μάλιστα, στην επέτειο γιορτάζουν τη διάσωσή τους, κάνοντας μπάρμπεκιου – με μοσχαρίσιες μπριζόλες και χοιρινά λουκάνικα.
