Αντισυμβατική, επαναστάτρια, αυτοκαταστροφική… Η γυναίκα που “άλωσε” την ανδροκρατούμενη ροκ μουσική σκηνή, η Τζάνις Τζόπλιν, η οποία πέθανε σαν σήμερα, 4 Οκτωβρίου του 1970.
Η γυναίκα θρύλος της παγκόσμιας ροκ μουσικής, πέρασε σαν κομήτης από τη ζωή, καθώς “βιάστηκε” να φύγει, μόλις στα 27 της χρόνια. Πρόλαβε, όμως να αφήσει το αποτύπωμά της και να ζήσει πράγματα που άλλοι θέλουν… 10 ζωές.
Στη σύντομη ζωή της πρόλαβε να γίνει ένα από τα κορυφαία ινδάλματα μιας γενιάς που επαναστατούσε, η απόλυτη έκφανση της χίπικης κουλτούρας, μια γυναίκα που ζούσε «ροκ» και φλέρταρε ελεύθερα με τον έρωτα, αλλά και τον θάνατο σαν να μην τη νοιάζει. Άλλωστε, όπως είχε δηλώσει κάποτε και η ίδια: “Είμαι θύμα του ίδιου μου του εαυτού”.
Και δυστυχώς, επιβεβαιώθηκαν τα λόγια της με τον πιο τραγικό τρόπο, καθώς έφυγε στα 27 της από υπερβολική δόση ηρωίνης. Λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Τζίμι Χέντριξ, με παρόμοιο τρόπο – από υπερβολική δόση υπνωτικών – και στην ίδια ηλικία, “ξεκινώντας” έτσι την κατάρα των 27αρηδων που έφυγαν πρόωρα και με παρόμοιο τρόπο, όπως ο Τζιμ Μόρισον, ο Κερτ Κομπέιν, η Εϊμι Γουαϊνχάουζ.
Η Τζάνις Λιν Τζόπλιν γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 1943 στο Πορτ Άρθουρ του Τέξας ως το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά μιας τυπικής αμερικανικής οικογένειας της μεσοαστικής τάξης. Από παιδί, κιόλας, έδειξε πως ήταν διαφορετική και ξεδίπλωσε τον αντισυμβατικό χαρακτήρα της, ασφυκτιώντας στο συντηρητικό περιβάλλον του αμερικανικού Νότου. Από πολύ νωρίς μαγεύεται από τη μπλουζ μουσική και αποφασίζει πως μεγαλώνοντας θέλει να γίνει μουσικός. Τραγουδά στην εκκλησιαστική χορωδία και είναι εξαιρετικά δημοφιλής.
Όμως, στην εφηβεία της αλλάζει. Ο επαναστατικός της χαρακτήρας αδυνατεί να περιοριστεί στα “πρέπει” της οικογένειάς της και της κοινωνίας. «Ήμουν απροσάρμοστη. Διάβαζα, ζωγράφιζα, και δεν μισούσα τους μαύρους», είχε πει για το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά της. Έρχεται σε επαφή με περιθωριακούς μουσικούς και το καλό κορίτσι της εκκλησιαστικής χορωδίας μετατρέπεται σε… «φρικιό» του σχολείου.
Στα τελευταία σχολικά της χρόνια, την ακολουθούσε η κακή φήμη της αθυρόστομης, του κακού κοριτσιού που πίνει και τα σπάει! Αποφοιτώντας, γράφεται στο Τεχνολογικό Κολέγιο του Lamar, όπου και περνά τον καιρό της ακούγοντας μουσική, φλερτάροντας, πίνοντας. Πολύ σύντομα, εγκαταλείπει το κολέγιο για να επιστρέψει στο Πορτ Άρθουρ και να γραφτεί στο τοπικό πανεπιστήμιο, σε σχολή γραμματέων.
Αλλά και εδώ τα παράτησε πολύ γρήγορα, αποφασίζοντας να μετακομίσει το καλοκαίρι του ’61, στο Λος Άντζελες. Αλλά έναν χρόνο μετά και χωρίς να έχει καταφέρει κάτι, επιστρέφει στα πάτρια εδάφη, για να σπουδάσει Τέχνη στο πολιτειακό πανεπιστήμιο. Εκεί είναι που θα αρχίσει να τραγουδά σε φοιτητικά πάρτι και ανοιχτά φεστιβάλ, με την τραχιά, σχεδόν αντρική φωνή της, να μαγεύει τα πλήθη.
Η Τζάνις Τζόπλιν μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, ελπίζοντας σε μια καλύτερη τύχη. Ωστόσο, οι καταχρήσεις είχαν ήδη μπει στη ζωή της σε σημείο εξάρτησης. Πίνει, κάνει χρήση ναρκωτικών, παίρνει χάπια. Επιστρέφει στο Σαν Φρανσίσκο, αλλά αρχίζει να γίνεται σκιά του εαυτού της.
Έτσι, παίρνει την απόφαση να επιστρέψει στο πατρικό της και να αφήσει πίσω τα πάντα και κυρίως τις καταχρήσεις. Για ένα διάστημα το πετυχαίνει, όμως ο ασυμβίβαστος ροκ χαρακτήρας της ξεπηδάει σαν θεριό και πάλι από μέσα της, και μαζί με την αγάπη της για το τραγούδι την οδηγούν και πάλι πίσω στο Σαν Φρανσίσκο. Τον Μάιο του 1966 παίρνει μέρος στις οντισιόν μιας καινούριας ψυχεδελικής μπάντας, τους Big Brother and the Holding Company!
Η μπάντα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο κοινό, και η εμφάνισή τους στο θρυλικό Monterey Pop Festival του 1967 θα τους κάνει φίρμες! Περισσότερο την Τζόπλιν, η οποία δονεί τους πάντες με τη συγκλονιστική φωνή της. Οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη. H Τζάνις Τζόπλιν απολαμβάνει μία απίστευτη φήμη που φέρνει μεγάλες τριβές και κόντρες. Τον Δεκέμβριο του 1968 εγκαταλείπει οριστικά το γκρουπ και ξεκινά σόλο καριέρα.
Ωστόσο, έχει ξαναπέσει στα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Οι καταχρήσεις που κάνει, αφήνουν το στίγμα τους και στη σκηνική της παρουσία. Το εξωπραγματικό της ταλέντο και η μοναδική φωνή της δεν είναι αρκετά για να καλύψουν τη θλιβερή εικόνα της εξαρτημένης Τζόπλιν.
Τον Φεβρουάριο του 1970 αποφασίζει να πάει σε κέντρο αποτοξίνωσης στη Βραζιλία. Επέστρεψε “καθαρή” στην Αμερική, αλλά δεν κράτησε πολύ. Βυθίστηκε και πάλι στο σκοτάδι των καταχρήσεων. Η ηρωίνη ήταν η καθημερινότητά της και λέγεται πως έφτασε να ξοδεύει μέχρι και 200 δολάρια τη μέρα για την αγορά της. Κι όταν δεν έκανε χρήση ναρκωτικών, έπινε. Ωστόσο, στις 4 Οκτωβρίου του 1970 ο συνδυασμός τους έμελλε να της δώσει την χαριστική βολή. Πέθανε στα 27 της χρόνια.
Το σώμα της Τζόπλιν αποτεφρώθηκε στο Νεκροτομείο Pierce Brothers Westwood Village Mortuary, στο Λος Άντζελες. Οι στάχτες της σκορπίστηκαν από ένα αεροπλάνο στον Ειρηνικό Ωκεανό και στο Stinson Beach. Η μόνη τελετή που πραγματοποιήθηκε έγινε στο Πιρς Μπράδερς και παρακολουθήθηκε από τους γονείς της και τη θεία της μητέρας της.
Μετά τον θάνατό της και για πολλά χρόνια, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έδειχναν ως.. υπεύθυνη για την κατρακύλα της, άρα και για τον θάνατό της, την ερωμένη της Πέγκι Κασέρτα. Πριν λίγα χρόνια, η σύντροφος της Τζόπλιν σε συνέντευξή της ανέφερε πως εδώ και αρκετά χρόνια δέχεται επίθεση από πολλά ΜΜΕ αλλά και μουσικούς που την κατηγορούν ότι ευθύνεται για τον θάνατο της. Αιτία της επίθεσης, όπως είχε πει, αποτελεί η παραδοχή που έκανε στα απομνημονεύματά της, ότι ως ζευγάρι συνήθιζαν να κάνουν μαζί χρήση ηρωίνης.
Πολλοί συνάδελφοι της Τζόπλιν από τον χώρο της μουσικής πίστευαν και πιστεύουν ότι η ερωμένη της ήταν εκείνη που την έσπρωξε στο συγκεκριμένο ναρκωτικό, κάτι που η ίδια αρνείται μέχρι σήμερα.
«Ο πραγματικός λόγος που κατηγορούν εμένα είναι μάλλον επειδή είμαι γκέι», είπε η Κασέρτα μιλώντας στο περιοδικό Vulture.
Όπως αναφέρει η Κασέρτα στο βιβλίο της, με τίτλο «Ένα ωμό πορτραίτο της Τζάνις Τζόπλιν από την ερωμένη της», η τραγουδίστρια ήταν «καθαρή» τις μέρες πριν από τη μοιραία δόση, αλλά υπέκυψε σε μια στιγμή αδυναμίας όταν έτυχε να συναντήσει ένα γνωστό βαποράκι της στο λόμπι του ξενοδοχείου. Ο άνθρωπος αυτός βρισκόταν εκεί για να παραδώσει στην ίδια την Κασέρτα ναρκωτικά.
Παρά το γεγονός ότι μπορεί να της είχε δώσει η ίδια την δόση ηρωίνης που προκάλεσε τον θάνατό της λίγες μέρες αργότερα, η Κασέρτα εξακολουθεί να πιστεύει ότι η θρυλική τραγουδίστρια δεν πέθανε από overdose αλλά από πτώση.
«Γλίστρησε κι έπεσε ενώ ήταν μόνη στη δωμάτιο, είμαι σίγουρη για αυτό», είχε δηλώσει στο Vulture η Κασέρτα.
Αλήθεια ή ψέματα, τις ακριβείς συνθήκες θανάτου κανείς δεν τις γνωρίζει. Όπως δεν γνωρίζουμε, 53 χρόνια μετά, πόσα πολλά άλλα θα μπορούσε να προσφέρει στη μουσική η Τζάνις Τζόπλιν!
Κυκλοφόρησε συνολικά τρία στούντιο albums όσο ήταν εν ζωή. Μετά τον θάνατό της κυκλοφόρησε ακόμη ένα, το Pearl -πολλοί το θεωρούν και το καλύτερό της. Σε αυτό το album συμπεριλήφθηκε, μεταξύ άλλων, και η διασκευή του «Cry Baby», ένα μπλουζ-ροκ τραγούδι που έμεινε στη μουσική ιστορία.
To 1995 τιμήθηκε με την είσοδό της στο Rock and Roll Hall of Fame, ενώ το 2005, 35 χρόνια μετά τον θάνατό της, τιμήθηκε με το βραβείο Grammy Lifetime Achievement Award.
Κατατάχθηκε στην 46η θέση στη λίστα με τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών το 2004 και στην 28η με τους καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών το 2008 από το περιοδικό Rolling Stone.
