Το «Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι» θεωρείται μία από τις ερωτικές ταινίες όλων των εποχών, αλλά και από τις πιο αμφιλεγόμενες της Έβδομης Τέχνης. Στο μυαλό σχεδόν των περισσοτέρων, είναι και η ταινία που σηματοδότησε τη μεγάλη επιστροφή του Μάρλον Μπράντο στα κινηματογραφικά πράγματα, ενώ σε όλους έχει μείνει αξέχαστη η σκηνή του βιασμού.
Για την ακρίβεια, η σκηνή όπου ο «Πολ» -που ενσάρκωσε ο Μπράντο– χρησιμοποιεί βούτυρο ως λιπαντικό στη σκηνή του παρά φύσιν βιασμού της Μαρία Σνάιντερ. Οι αληθοφανέστατες ερωτικές σκηνές έκαναν τον σκηνοθέτη, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στόχο επικρίσεων. Όμως, όλο το “ανάθεμα” το πήρε πάνω της η νεαρή πρωταγωνίστρια της ταινίας, Μαρία Σνάιντερ, η οποία στα 19 της χρόνια “φορτώθηκε” με ένα βαρύ σταυρό, τον οποίο αναγκάστηκε να κουβαλήσει για το υπόλοιπο της ζωής της χωρίς καν να το επιλέξει η ίδια.
Η νεαρή ηθοποιός στο μόνο που είχε συμφωνήσει, ήταν να πρωταγωνιστήσει στην ταινία στο πλευρό του μυθικού Μάρλον Μπράντο. Όσα ακολούθησαν στη συνέχεια, δεν ήταν επιλογή της. Και μετά το τέλος της ταινίας, αντί να μπαίνει και εκείνη – όπως ο σταρ συμπρωταγωνιστής της – στην κινηματογραφική στρατόσφαιρα, είδε το όνειρο για μια καριέρα, αλλά και την ίδια της τη ζωή να καταστρέφονται! Και χρειάστηκαν να περάσουν σχεδόν 50 χρόνια και να ξεσπάσει το κίνημα του #MeToo για να δικαιωθεί η μνήμη της – η ηθοποιός έφυγε από τη ζωή το 2011 από καρκίνο του πνεύμονα – και να αποκαλυφθούν τα όσα φρικτά βίωσε στη διάρκεια των γυρισμάτων. Και κυρίως, να αποκαλυφθεί η σκοτεινή ιστορία πίσω από την περίφημη σκηνή του βιασμού.
Και αυτό συνέβη με το βιβλίο που υπογράφει η δημοσιογράφος και ξαδέλφη της Μαρία, Σνάιντερ, Βανέσα στο οποίο εξιστορεί την ισοπέδωση του ψυχισμού της ηθοποιού στον απόηχο της ταινίας.
Η σκηνή του βιασμού έγινε χωρίς εν αγνοία της
Η Μαρία Σνάιντερ ήταν μόλις 19 ετών, όταν η φήμη της εκτοξεύτηκε – δυστυχώς αρνητικά – μετά την ταινία, στο πλευρό του Μάρλον Μπράντο. Λόγω της βίας και της αληθοφανέστατης μεταχείρισής της στη σκηνή του βιασμού, η ταινία προκάλεσε αίσθηση, επιβεβαιώνοντας την ιδιότητα του Μπερτολούτσι, ως αμφιλεγόμενου, προκλητικού σκηνοθέτη, ενώ εδραίωσε την επιστροφή του Μπράντο στο Χόλιγουντ, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του ’70, μετρούσε αποτυχημένες εμπορικά ταινίες και αρκετά παραπανίσια κιλά, με αποτέλεσμα να τον είχαν κατατάξει στους “εξοφλημένους” του Χόλιγουντ.
Για τη Σνάιντερ, όμως, ήταν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος επαγγελματικού και ψυχικού θανάτου, όπως γράφει η Βανέσα Σνάιντερ στο βιβλίο της με τίτλο “Η ξαδελφή μου Μαρία Σνάιντερ”. Η ηθοποιός, μετά το τέλος της ταινίας, εθίστηκε στην ηρωίνη, κι αυτό δεν τη βοήθησε, με τη Βανέσα να αναρωτιέται, αν τα ναρκωτικά και τα πάρτι ήταν τρόποι για να αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας, που αντίθετα μία νεαρή ηθοποιός θα τα κυνηγούσε.
Ο Μπερτολούτσι είχε παραδεχθεί μετά από αρκετά χρόνια δημόσια, ότι η σκηνή του βιασμού της Μαρία Σνάιντερ γυρίστηκε χωρίς τη συναίνεσή της. Όπως αποκάλυψε ο δημιουργός σε τηλεοπτική του συνέντευξη, η πρωταγωνίστρια δεν είχε ερωτηθεί για την επίμαχη σκηνή του βιασμού με το βούτυρο, γιατί ήθελε να φανεί μπροστά στον κινηματογραφικό φακό «θυμωμένη και ταπεινωμένη. Ήθελα να αντιδράσει σαν κορίτσι και όχι σαν ηθοποιός», είπε ο Μπερτολούτσι.
«Η σκηνή με το βούτυρο ήταν μια ιδέα που είχα με τον Μάρλον εκείνο το πρωί πριν από το γύρισμα», είχε αναφέρει σε συνέντευξή του, ο Μπερτολούτσι, πριν από μερικά χρόνια, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι μίσησε εμένα και τον Μπράντο που δεν της το είπαμε. Δεν ήθελα η Μαρία να ερμηνεύσει την ταπείνωση και την οργή της. Ήθελα να την νιώσει».
Το 2007 η Μαρία Σνάιντερ σε συνέντευξή της στη Daily Mail για την επίμαχη σκηνή είχε δηλώσει ότι δεν γνώριζε τίποτα. «Ο Μάρλον μου είχε πει: ”Μαρία μην ανησυχείς, είναι μόνο μία ταινία. Αλλά κατά τη διάρκεια της σκηνής, παρόλο που ο Μάρλον δεν με βίασε στα αλήθεια, τα δάκρυα μου ήταν αληθινά. Ένιωσα ταπεινωμένη και για να είμαι ειλικρινής, ένιωσα σαν να με βίασαν ο Μπράντο και ο Μπερτολούτσι μαζί!…΄Έπρεπε να είχα καλέσει τον ατζέντη μου και έναν δικηγόρο να έρθουν στο γύρισμα γιατί κανείς δεν μπορεί να σε αναγκάσει να κάνεις κάτι που δεν είναι στο σενάριο, αλλά τότε δεν το γνώριζα!», είχε τονίσει η ηθοποιός.
Η καταστροφή της Μαρίας Σνάιντερ
Μετά το τέλος του γυρίσματος της σκηνής, η Μαρία αφού κοίταξε με ένα δολοφονικό βλέμμα τους δύο άνδρες κλείστηκε στο καμαρίνι της, όπου έμεινε για ώρες αμίλητη. Όσο γυριζόταν η ταινία στο Παρίσι, ο κόσμος έκανε ουρές για να δει τους πρωταγωνιστές και κυρίως τον Μπράντο από κοντά. Είχε, επίσης διαρρεύσει ότι ο Μπερτολούτσι ετοιμάζει κάτι το πέρα από ερωτικό, μεγαλώνοντας την προσμονή να βγει στις αίθουσες.
Όταν αυτό συνέβη, σχηματίστηκαν ουρές έξω από τους παριζιάνικους κινηματογράφους, όμως, τα όσα είδαν οι θεατές, τους εξόργισαν. Πολλοί ήταν εκείνοι που θύμωσαν με τις ερωτικές σκηνές που άγγιζαν τα όρια της πρόκλησης. Λέγεται πως ο σκηνοθέτης είχε προτείνει τον ρόλο αρχικά στον Ζαν Πολ Μπελμοντό, αλλά εκείνος είχε αρνηθεί, τονίζοντας πως δεν “παίζει σε ταινίες πορνό” και φανταζόμαστε πως ο αείμνηστος ηθοποιός μια δικαίωση για το ηχηρό του “όχι” ίσως και να την ένιωσε.
Ωστόσο, ο Μπράντο μετά το “Τανγκό” πρωταγωνίστησε στο εμβληματικό Νονό, ενώ η Σνάιντερ πήρε μέρος χωρίς επιτυχία σε ελάχιστες ταινίες, τονίζοντας κάθε φορά πως δεν ήθελε να γυρίσει ξανά ερωτική σκηνή. Εγκλωβισμένη στην αμείλικτη αρνητική δημοσιότητα και την προσοχή που την περιβάλλει (μια εταιρεία παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων χρησιμοποίησε κάποτε την εικόνα της Σνάιντερ στη συσκευασία της- μια αεροσυνοδός της σέρβιρε ένα κομμάτι βούτυρο χωρίς να της το ζητήσει), η Σνάιντερ κατέρρευσε ψυχολογικά.
Εθίστηκε στα ναρκωτικά, αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα και άλλα πολλά οικογενειακά δράματα. Από μικρή η Σνάιντερ ένιωσε την απόρριψη του ίδιου του πατέρα της, του Γάλλου ηθοποιού, Ντανιέλ Ζελέν, ενώ η μητέρα της, Μαρί-Κριστίν Σνάιντερ, την έστειλε να ζήσει με μια νταντά όταν ήταν οκτώ χρονών. Η σεξουαλική ζωή της μητέρας της «δεν ήταν ποτέ μυστική», γράφει η Βανέσα και συνεχίζει: «Μια ιστορία που λέγεται συχνά, είναι για τη στιγμή που η μητέρα σου ήταν στο κρεβάτι με έναν άντρα και σε φώναζε να φέρεις το διάφραγμά της».
Αποκαλύπτει επίσης ότι η μητέρα της Σνάιντερ «επέλεξε να μην κάνει το ταξίδι από τη Νίκαια στο Παρίσι για την κηδεία της κόρης της, λέγοντας ότι ήταν πολύ κουρασμένη».
Οι γονείς της Βανέσα Σνάιντερ ανέλαβαν τη Μαρία όταν ήταν έφηβη. Από μικρή ηλικία, η Βανέσα λάτρευε τη μεγαλύτερη ξαδέλφη της, φυλάσσοντας κάθε απόκομμα της από περιοδικά και εφημερίδες σε ένα κόκκινο πλαστικό ντοσιέ. Ως αποτέλεσμα, αυτά τα απομνημονεύματα είναι γραμμένα με μια σπάνια αίσθηση οικειότητας και αφοσίωσης που προκαλεί συγκίνηση στον αναγνώστη. Ίσως και ενοχές στους θεατές της εποχής εκείνης, που – χωρίς να γνωρίζουν την αληθινή ιστορία – έσπευσαν να ρίξουν το “ανάθεμα” στη νεαρή πρωταγωνίστρια, γιατί απλά ήταν το εύκολο… θύμα!
