«Κάθε φορά που αλλάζω γυναίκα πρέπει να καταστρέψω την προηγούμενη», δήλωνε συχνά ο Πάμπλο Πικάσο, αν και ποτέ κανείς δεν κατάλαβε αν επρόκειτο για έκρηξη αυτογνωσίας ή για κυνικό χιούμορ από την πλευρά του σπουδαίου ζωγράφου, του κορυφαίου του 20ου αιώνα.
Πριν λίγες ημέρες, συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τον θάνατο του Πικάσο και η φήμη του ξεχωριστού καλλιτέχνη, μοιάζει πιο ευάλωτη από ποτέ. Κι αυτό διότι για πρώτη φορά αμφισβητείται τόσο έντονα, ο άνθρωπος Πικάσο. Ο καλλιτέχνης Πικάσο μένει στην άκρη, καθώς κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το τεράστιο και μοναδικό έργο του.
Όμως, στην εποχή του #MeToo, ο διάσημος ζωγράφος μπαίνει στο μικροσκόπιο και πια μιλάνε ανοιχτά για έναν χειριστικό χαρακτήρα που έκανε όλους όσους βρίσκονταν δίπλα του να υποφέρουν. Από τις συντρόφους του, μέχρι τα παιδιά του και τα εγγόνια του.
Οι γυναίκες που βρέθηκαν στο πλευρό του που τον ερωτεύτηκαν και τις ερωτεύτηκε, γνώρισαν τη σκοτεινή πλευρά του Πικάσο που μετατράπηκε σε έρεβος για τις ίδιες. Η Μαρί-Τερέζ Ουόλτερ και η Ζακλίν Ροκ αυτοκτόνησαν, ενώ η πρώτη του σύζυγος Όλγκα Χοχλόβα, καθώς και η Ντόρα Μαάρ – η “μυστηριώδης μούσα του”, όπως την αποκαλούσαν -έφτασαν στα πρόθυρα παραφροσύνης.
Ο Πάμπλο ποτέ δεν έμενε πιστός σε μία σύντροφό του, τις απατούσε σχεδόν όλες και τις χώριζε με δραματικό τρόπο. Παρά τη χειριστική και κακοποιητική του συμπεριφορά, εκείνες αδυνατούσαν να τον εγκαταλείψουν. Το τέλος το έγραφε πάντα εκείνος και με τρόπο σκληρό. Όπως είχε κάνει στην πρώτη του σύζυγο την Όλγκα, την οποία εγκατέλειψε – είχαν αποκτήσει έναν γιο – και δεν την χώρισε ποτέ για να μην χάσει τη μισή περιουσία του, ενώ δεν πήγε καν στην κηδεία της.
Ωστόσο, μία γυναίκα ήταν εκείνη που “μάζεψε” την τσαλαπατημένη της ψυχή και με σθένος ύψωσε το ανάστημά της απέναντι στον Πικάσο και τον παράτησε! Ο λόγος για την Φρανσουάζ Ζιλό, τη μόνη γυναίκα που εγκατέλειψε τον διάσημο ζωγράφο.
«Είμαι η μοναδική γυναίκα που σώθηκα από τον Πικάσο και δεν έχω μετανιώσει στιγμή γι’ αυτό». είχε δηλώσει κάποτε, ενώ όταν τη ρώτησαν πώς σώθηκε, απάντησε «παρατώντας τον».
Η Φρανσουάζ Ζιλό, σήμερα είναι 102 ετών και ζει στη Νέα Υόρκη. Όμως τη σχέση της με τον Πικάσο δεν την ξέχασε ποτέ. Όχι, μόνο για τον μεγάλο έρωτα που έζησαν – απέκτησαν και δύο παιδιά την Παλόμα και τον Κλωντ, τα οποία ο ζωγράφος ήθελε να αποκληρώσει επειδή η μητέρα τους τον εγκατέλειψε- , αλλά και γιατί και μετά τον χωρισμό τους πέρασε δύσκολα, μέχρι που αναγκάστηκε να φύγει από τη Γαλλία.
Η Φρανσουάζ Ζιλό είναι μοναχοπαίδι οικογένειας υψηλής αστικής τάξης. Και από μικρή είχε δείξει πως είχε τσαγανό και μια ισχυρή προσωπικότητα. Ακολούθησε την κλίση της και την αγάπη της στη ζωγραφική διακόπτοντας τις σπουδές της παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα της, ο οποίος τη χτύπησε και την έδιωξε από το σπίτι για αυτή της την επιλογή.
Η Ζιλό δηλώνει: «Αρνήθηκα να υποκύψω σε κανόνες που δεν είχαν νόημα».
Η πανέμορφη Φρανσουάζ γνώρισε τον Πικάσο στο Παρίσι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμιου Πολέμου. Εκείνη την εποχή, ήταν μια επίδοξη νεαρή καλλιτέχνιδα. Όπως αφηγείται στο αμφιλεγόμενο βιβλίο της Living with Picasso, το οποίο έγραψε το 1964 μαζί με τον κριτικό λογοτεχνίας Κάρλτον Λέικ, οι δρόμοι τους διασταυρώθηκαν για πρώτη φορά στο εστιατόριο Le Catalan, ένα σημείο συνάντησης καλλιτεχνών.
Σύντομα, οι δυο τους ερωτεύτηκαν παράφορα. Την περίοδο εκείνη, ο Πικάσο είχε σχέση με την Ντόρα Μάαρ, με την οποία είχε προηγουμένως απατήσει τη Μαρί-Τερέζ Ουόλτερ. Επιπλέον, είχαν μία μεγάλη διαφορά ηλικίας, καθώς εκείνη ήταν μόλις 21 ετών και ο ζωγράφος 61.Αλλά αυτό δεν τους εμπόδισε να γίνουν ζευγάρι.
Για τα επόμενα δέκα χρόνια, η Φρανσουάζ έγινε το μοντέλο του Πικάσο, η μούσα του, η οικονόμος, η μητέρα των δύο παιδιών του. Ενώ συνήθιζε να την αποκαλεί: «Η γυναίκα που λέει “«Όχι”», γιατί ήταν η μόνη που τολμούσε να του φέρει αντίρρηση. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων, συνειδητοποίησε πως δίπλα του θα έπρεπε «να εξαφανίσω τη δική μου προσωπικότητα». Έτσι, αποφάσισε να τον εγκαταλείψει.
Στο βιβλίο της η Ζιλό μίλησε για το πώς ήταν να πρέπει να ανέχεται κανείς καθημερινά τον μεγάλο καλλιτέχνη. Αλλά και τα όσα δεινά πέρασε μετά τον χωρισμό τους, αφού ο Πικάσο δεν μπόρεσε να διαχειριστεί ότι τον εγκατέλειψε μία γυναίκα.
Ο Πικάσο επιδόθηκε σε μια εμμονική προσπάθεια να την καταστρέψει. Την κυνηγούσε και επιδίωκε να τη διασύρει σε κάθε ευκαιρία, καθώς πέρα από τις απειλές προς το πρόσωπό της, χλεύαζε και το έργο της. Σύμφωνα με ιστορικούς τέχνης, ο ζωγράφος απαγόρευσε στους εμπόρους τέχνης που γνώριζε να αγοράζουν έργα της.
Η έκδοση του βιβλίου της το 1964, όπου αποκάλυπτε άγνωστες πτυχές της σχέσης της με τον Πικάσο και όσα πέρασε δίπλα του, προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση. Δεκάδες καλλιτέχνες, ανάμεσά τους ο Ραφαέλ Αλμπέρτι, ο Χοσέ Μπεργκαμίν, ο Καμίλο Χοσέ Θέλα, ο Μισέλ Λεϊρίς, συνέταξαν ένα ψήφισμα που ζητούσε την απαγόρευση του βιβλίου στη Γαλλία. Οι προσπάθειες αυτές απέτυχαν, αλλά η Ζιλό αναγκάστηκε να ξεκινήσει μια νέα ζωή, μακριά από την χώρα της.
Το 1970 κατέφυγε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ξαναέφτιαξε τη ζωή της στο πλευρό του Αμερικανού ιατρικού ερευνητή Τζόνας Σολκ, με τον οποίο απέκτησε μία κόρη. Στο καλλιτεχνικό κομμάτι, το ταλέντο της φαίνεται να αναγνωρίστηκε τα τελευταία χρόνια, με τη Γαλλική κυβέρνηση να της αποδίδει το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής το 2009 και τους ανθρώπους της τέχνης να τη συγχαίρουν για το έργο της.
Σήμερα, η θαρραλέα Φρανσουάζ είναι 102 ετών και είναι ευτυχισμένη με τη ζωή της, καθώς δεν επέτρεψε να γίνει… υποτακτική κανενός.
