100 χρόνια συμπληρώνονται φέτος, από την ημέρα που στην Ελλάδα συνέβη ένα πρωτόγνωρο γεγονός, και το οποίο ήρθε στη χώρα μας με μια καθυστέρηση κάποιων αιώνων. Το ημερολόγιο, τότε, έδειχνε 15 Φεβρουαρίου, όταν οι Έλληνες έπεσαν το βράδυ να κοιμηθούν. Το επόμενο πρωί, όμως, δεν ξημέρωσε ποτέ η 16η Φεβρουαρίου. Αντίθετα, το ημερολόγιο – κι εδώ έχει σημασία – έδειχνε… 1η Μαρτίου!
Πού πήγαν αυτές οι 13 χαμένες ημέρες; Ακούγοντάς το, σίγουρα σου έρχονται στο νου διάφορες σειρές ή ταινίες φαντασίας κι επιστημονικού θρίλερ. Ίσως να πιστεύεις πως στη χώρα μας το 1923, οι κάτοικοι βίωσαν μία τύπου… Lost εμπειρία. Αν αναλογιστούμε, κιόλας πως σε αυτό το διάστημα ανάμεσα σε 15 Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου του 1923 δεν γεννήθηκε κανείς, ούτε πέθανε. Δεν έγινε καμία δίκη, καμία συναλλαγή, κανένα γεγονός. Τίποτα. Το απόλυτο κενό. Σαν να μην υπήρξε ποτέ. Σαν να εξαφανίστηκαν τα πάντα.
Ωστόσο, η εξήγηση, μάλλον, είναι πιο απλή από αυτή που ακούγεται. Ο λόγος για όλα τα παραπάνω απίστευτα, ήταν πως το 1923, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να ευθυγραμμίσει το πολιτικό ημερολόγιο του κράτους με εκείνο της Δύσης, δηλαδή με το Γρηγοριανό. Μέχρι και τότε, το ελληνικό κράτος και η εκκλησία ακολουθούσαν το Ιουλιανό ή «παλιό» ημερολόγιο όπως είναι πιο γνωστό.
Το αποτέλεσμα αυτής της σημαντικής μεταβολής ήταν ότι μετά την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου ξημέρωσε κυριολεκτικά η Πέμπτη 1 Μαρτίου! Όσο περίεργο και να φαίνεται, οι Έλληνες εκείνη τη χρονιά κατάλαβαν πραγματικά τι πάει να πει «χαμένος χρόνος» καθώς έχασαν 13 ημέρες.
Και αυτό οφειλόταν στην αλλαγή του ημερολογίου, καθώς η Ελλάδα πέρασε κι επίσημα στο Γρηγοριανό, με μία καθυστέρηση κάποιων αιώνων, σε σχέση με άλλα δυτικά κράτη.
Το ημερολόγιο του Ιουλίου Καίσαρα, παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ πιο ακριβές από το λεγόμενο ρωμαϊκό, δεν ήταν τέλειο. Είχε ένα σφάλμα 11 λεπτών και 14 δευτερολέπτων ανά έτος, που μακροπρόθεσμα θα φαινόταν. Έτσι, τον 16ο αιώνα το ημερολόγιο είχε χάσει 11 ολόκληρες μέρες.
Ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος αποφάσισε να αλλάξει το σύστημα. Με απόφαση του στις 4 Οκτωβρίου του 1582 προστέθηκαν 10 ημέρες, κι έγιναν οι απαραίτητες αλλαγές για να αποφευχθούν ανάλογες ασυμφωνίες. Τα καθολικά κράτη υιοθέτησαν το Γρηγοριανό ημερολόγιο μέσα στα επόμενα χρόνια. Η Αγγλία και οι ΗΠΑ μόλις τον 18ο αιώνα, ενώ η Ελλάδα ακολουθώντας όλα τα ορθόδοξα κράτη συνέχισε με το Ιουλιανό έως τον 20ο αιώνα.
Η σφοδρότερη «αντίσταση» στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο προήλθε από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Μάλιστα, ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος είχε καλέσει τον τότε Πατριάρχη Ιερεμία τον 2ο τον Τρανό να εφαρμόσει το νέο ημερολόγιο, αλλά ο τελευταίος, έπειτα από απόφαση Θρησκευτικής Συνόδου, αρνήθηκε. Κατηγόρησε, δε, τον Πάπα ότι προσπαθούσε με αυτόν τον τρόπο να προσηλυτίσει τους χριστιανούς ορθόδοξους.
400 χρόνια μετά, το 1895, άρχισαν από την πλευρά των Ορθόδοξων Εκκλησιών κινήσεις για υιοθέτηση του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με πρωτεργάτη τον Οικουμενικό Πατριάρχη Άνθιμο Ζ’. Ωστόσο, οι εποχές ήταν δύσκολες για τέτοιες αλλαγές, καθώς ο κόσμος έμπαινε σε μια φάση πολέμων, με αποτέλεσμα η μετάβαση στο νέο ημερολόγιο να καθυστερήσει.
Τελικά, η ελληνική πολιτεία, ύστερα από αρκετές «περιπέτειες» και αφού είχε προηγηθεί το 1919 εισήγηση του αστρονόμου και ακαδημαϊκού Δημήτριου Αιγινήτη, αποφάσισε να υιοθετήσει το Γρηγοριανό Ημερολόγιο στις 16 Φεβρουαρίου του 1923, 440 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή του! Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου είχαν χαθεί πλέον 13 ολόκληρες ημέρες, και έτσι, για να γίνει ο εναρμονισμός στο νέο ημερολόγιο, μετά την 15η Φεβρουαρίου ξημέρωσε η 1η Μαρτίου. Με απλά λόγια, μετά τις 15 Φεβρουαρίου 1923 «εξαφανίστηκαν» 13 ημέρες και ακολούθησε η 1η Μαρτίου 1923.
Το θέμα με το ημερολόγιο, όμως, δεν είχε λήξει οριστικά. Η Εκκλησία της Ελλάδος αρχικά είχε αποφανθεί θετικά για τη χρήση του νέου ημερολογίου, ήδη από το 1919, όμως περίμενε την επίσημη θέση του Ορθόδοξου Πατριαρχείου.
Έτσι, μέχρι να γίνει αυτή η συνεννόηση, η Εκκλησία της Ελλάδος συνέχισε να χρησιμοποιεί το παλαιό Ιουλιανό Ημερολόγιο, αλλά συμφώνησε ώστε η ελληνική πολιτεία να εισαγάγει το Γρηγοριανό Ημερολόγιο μόνο για πολιτική χρήση. Το πρόβλημα με το «πολιτικό» και το «θρησκευτικό» ημερολόγιο φάνηκε μόλις λίγες ημέρες μετά τη 15η Φεβρουαρίου 1923, καθώς την 25η Μαρτίου θα έπρεπε να χωριστεί η γιορτή του Ευαγγελισμού από την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης. Έτσι, για να αρθεί το αδιέξοδο, η Εκκλησία της Ελλάδος αποφάσισε να χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό Ημερολόγιο για τις θρησκευτικές γιορτές, με εξαίρεση τη γιορτή του Πάσχα (Αναθεωρημένο Ιουλιανό Ημερολόγιο).
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τελικά, έδωσε το «πράσινο φως» στην αλλαγή έναν χρόνο μετά, στις 23 Φεβρουαρίου 1924. Έτσι, στις 10 Μαρτίου 1924 εισήχθη το Αναθεωρημένο Ιουλιανό Ημερολόγιο στη χώρα μας και για εκκλησιαστική χρήση, και η ημέρα αυτή υπολογίστηκε σαν 23 Μαρτίου.
Πηγή gazzetta.gr
