Ν. Καζαντζάκης: “Ο Θεός να μη δώσει του ανθρώπου τα όσα μπορεί να βαστάξει”

Ο Ανήφορος του Νίκου Καζαντζάκη, το μοναδικό ακυκλοφόρητο μυθιστόρημά του, κυκλοφόρησε στις 26 Οκτωβρίου και είναι ένα έργο εσωτερικό, που διακρίνεται από μια μελαγχολία βαθιά και λυτρωτική.

Ένα έργο διαχρονικό μέσα από το οποίο παίρνουμε σπουδαία μηνύματα για τη ζωή, ψάχνοντας απαντήσεις στις υπαρξιακές μας αναζητήσεις.

Στον Ανήφορο, ο άνθρωπος που βγαίνει από τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ένας άνθρωπος χωρίς έρμα, ένας άνθρωπος που δεν μπορεί στοχαστεί το αύριο καθώς το σκιάζουν η βία και ο πόνος.

Σε αυτό το σπουδαίο έργο, ο Καζαντζάκης εντάσσει οριστικά τους προβληματισμούς του, τα διλήμματα, τις ανησυχίες του, τις υπαρξιακές του αναζητήσεις. Στη λογοτεχνική γραφή, εκεί όπου εκφράζεται πλέον καλύτερα, ανασαίνει.

Ο Ανήφορος μας βοηθά σε μια εσωτερική διεργασία και παρακάτω συγκεντρώσαμε δέκα χαρακτηριστικές φράσεις – αποφθέγματα από το έργο. Στον Ανήφορο κάθε γραμμή είναι χαραγμένη με ένταση, κάθε γράμμα έχει στοχασμό και κάθε περιγραφή περιέχει την προσπάθεια του ανθρώπου να γνωρίσει την σημασία του να ζεις.

1. Δε με νοιάζει ο θάνατος» συλλογίζουνταν «με νοιάζει η φθορά· αυτή εξευτελίζει τον άνθρωπο. Αυτήν πρέπει να νικήσω…»
2. Ο Θεός να μη δώσει του  ανθρώπου τα όσα μπορεί να βαστάξει.
3.  Αντέχει ο άνθρωπος, κυρά  μου, είπε ο Μανολιός, αντέχει. Το σίδερο, η πέτρα, το  διαμάντι δεν αντέχουν, ο άνθρωπος αντέχει.
4.  Ένα  σκουλήκι με τρώει, αδέρφια! Κοιτάζω πίσω, θωρώ τη ζωή μου・ κοιτάζω  ομπρός, θωρώ το  θάνατό μου・ και συλλογιέμαι: Από πού ερχόμαστε, βρε παιδιά, από πού ερχόμαστε και πού πάμε; Να το  σκουλήκι που με  τρώει!
5. Όταν έβλεπε γύρα του την ασκήμια, τη φτώχεια, την  αδικία, πονούσε・ κι έκραζε βοήθεια τις λέξες, έβανε μέσα  τους τον πόνο του,  χωρούσε όλος, κι αλάφρωνε.
6. Όποιος  διαβάζει ένα κείμενο, αν  θέλει να το νιώσει, ένα και μόνο έχει να κάνει: να  συντρίβει τη φλούδα, σκληρή ή μαλακιά, της κάθε  λέξης και ν’ αφήνει το  νόημά της να ξεσπάει μέσα στην καρδιά  του.
7. Στη σημερινή κρίσιμη ιστορική στιγμή, όπου  οι δυο κόσμοι πάνοπλοι  συγκρούουνται  με τόση μοιραία αναγκαιότητα, το  να ’σαι λεύτερος θεωρείται ύποπτο κι  επικίντυνο. Ύποπτος  θεωρείται  σήμερα ο άδολος λογισμός.
8. Όταν τα βλέπεις από ψηλά όλα τούτα τα κομμάτια της  γης, νιώθεις πως είναι ένα,  πως σύνορα δεν υπάρχουν και πως  μονάχα ο νους που βλέπει από πολύ χαμηλά μπορεί να  μισήσει.
9. Δεν  υπάρχει θάνατος, δεν υπάρχει θάνατος・ το  ξέρουμε πια καλά εμείς οι  δυο・ υπάρχει αγάπη.
10. Σκλάβοι γεννηθήκαμε και πολεμούμε όλη μας τη ζωή να γίνουμε ελεύτεροι.

Photo cover:pixabay.com/mariyamuschard/leaves

Διαβάστε επίσης: