Ο Τζίμης Πανούσης, «Τζιμάκος» για φίλους και θαυμαστές σαν σήμερα πριν 3 χρόνια και σε ηλικία 63 ετών έφυγε από τη ζωή μετά απο ανακοπή καρδιάς που υπέστη. Ο Τζίμης Πανούσης ήταν ο τελευταίος αριστοφανικός, ασυμβίβαστος, αθυρόστομος αλλά όχι χυδαίος. Ελεύθερο πνεύμα, βιτριολικό χιούμορ επαναστατικός λόγος, αντισυμβατικός χαρακτήρας και ατρόμητος, χωρίς να κάνει «εκπτώσεις», άλλωστε έλεγε οτι η σάτιρα δεν έχει όρια και ότι εξ ορισμού είναι απέναντι στην εξουσία. Ήταν αληθινός και κάποιες φορές ακόμα και προφητικός: «Στη νέα τάξη πραγμάτων, μην ξεχνάτε ότι τα πράγματα είμαστε εμείς», έλεγε…
Ο Δημήτριος Πανούσης γεννήθηκε στους Αμπελόκηπους στις 12 Φεβρουαρίου του 1954 από Μικρασιάτες πρόσφυγες γονείς – τον Θεόδωρο και τη Φωτεινή – και μεγάλωσε στο Χολαργό. Ήταν μουσικός, τραγουδοποιός, τραγουδιστής, σατιρικός κωμικός, ραδιοφωνικός παραγωγός και ηθοποιός. Ήταν γνωστός για την σάτιρα και τον καυστικό και αθυρόστομο στίχο του. Το 1972, ο Τζίμης Πανούσης και ομάδα καλλιτεχνών στήνουν θεατρική ομάδα και φωνάζουν τον Γιάννη Χουβαρδά να κάνει μαθήματα. Το 1973 βρήκε από αγγελία δουλειά σε περιοδεύοντα θίασο. Στη συνέχεια εγκατέλειψε το θίασο για να δουλέψει ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα από την οποία παραιτήθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Μουσική διαδρομή
Μουσικές Ταξιαρχίες
Μουσικά δήλωνε αυτοδίδακτος και έπαιζε λίγο απ’ όλα. Πρώτες προσπάθειες στο χώρο της μουσικής έγιναν με το σχήμα “Χαρούμενη Κουδουνίστρα” όταν ακόμα ήταν στο γυμνάσιο. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970 σχημάτισε το συγκρότημα Μουσικές Ταξιαρχίες, στο οποίο ανέλαβε τα φωνητικά, τους στίχους και τη μουσική και πλαισιώθηκε από τους Γιάννη Δρόλαπα (ηλεκτρική κιθάρα), Βαγγέλη Βέκιο (τύμπανα), Δημήτρη Δασκαλοθανάση (μπάσο) και Σπύρο Πάζιο (κιθάρα, synthesizer, έγχορδα), ενώ στη συνέχεια προστέθηκε στη σύνθεση του συγκροτήματος και ο Βαγγέλης Σβάρνας (σαξόφωνο).
Η πρώτη τους εμφάνιση σε κοινό έγινε το 1977 στο κλαμπ «Αρχιτεκτονική» επί της Πανεπιστημίου, ενώ η πρώτη τους δισκογραφική δουλειά είναι ο δίσκος Μουσικές Ταξιαρχίες που κυκλοφόρησε από τη MINOS-EMI το 1982. Νωρίτερα, το 1980 είχε κυκλοφορήσει μία ανεξάρτητη παραγωγή σε κασέτα, το “Disco Tsoutsouni”.
Ακολούθησε το 1984 ο δίσκος Αν η Γιαγιά μου είχε Ρουλεμάν – μερικοί στίχοι του οποίου λογοκρίθηκαν- και το επόμενο έτος το Hard Core (ζωντανή ηχογράφηση). Νωρίτερα, το 1983, οι Μουσικές Ταξιαρχίες καμουφλάρονται κάτω από το όνομα Alamana’s Bridge (= Γέφυρα της Αλαμάνας) και συμμετέχουν στο δίσκο-συλλογή ελληνικού ροκ Made in Greece Vol.1, παρά τις αντιρρήσεις της τότε δισκογραφικής τους εταιρείας. Από τον επόμενο δίσκο “Κάγκελα Παντού” (1986) ο Πανούσης αποφάσισε να συνεχίσει μόνος του.
Σόλο καριέρα
Το 1987 κυκλοφορεί ο τελευταίος δίσκος από την MINOS-EMI “Χημεία και Τέρατα“. Οι επόμενοι δύο δίσκοι “Δουλειές του Κεφαλιού” / The Greatest Kitsch Live! (1990) και “Ο Ρομπέν των Χαζών” (ζωντανή ηχογράφηση, 1992) κυκλοφορούν από την Music Box International, ενώ το “Vivere Pericolosamente” από την Warner το 1993. Η επόμενη δισκογραφική του δουλειά κυκλοφόρησε εφτά χρόνια μετά, το 2000, με τίτλο “Με Λένε Πόπη” (ζωντανή ηχογράφηση). Κυκλοφόρησε επίσης μαζί με το περιοδικό Μετρό το 2002 το ολιγόλεπτο CD “Δείγμα Δωρεάν” με ακυκλοφόρητα τραγούδια από τις τελευταίες παραστάσεις του.
Στις 20 Ιανουαρίου του 2009 κυκλοφόρησε ένα διπλό DVD με ζωντανή κινηματογράφηση της παράστασης “Της Πατρίδας μου η Σημαία“, που δόθηκε το 2008 στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο.
Την άνοιξη του 2015 οι Μουσικές Ταξιαρχίες επανενώθηκαν για μια σειρά εμφανίσεων στο Κύτταρο μετά από 30 χρόνια απουσίας.
Πέρα από τη μουσική ο Τζίμης Πανούσης είχε ασχοληθεί κατά καιρούς με το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, το θέατρο και λιγότερο με τον κινηματογράφο. Είχε μια δεκαπεντάχρονη ιστορία σαν ραδιοφωνικός παραγωγός σε γνωστούς ραδιοσταθμούς. Η τηλεοπτική εκπομπή του Κορίτσια ο Τζίμης που επρόκειτο να μεταδοθεί από την τότε ΕΤ2 το 1995 τελικά «κόπηκε», ωστόσο στιγμιότυπά της έχουν κατά καιρούς παρουσιάσει κατά τη διάρκεια τηλεοπτικών συνεντεύξεών του. Είχε εμφανιστεί έκτακτα σε τηλεοπτικές σειρές όπως οι Δέκα Μικροί Μήτσοι του Λάκη Λαζόπουλου, όπου παρίστανε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Στον κινηματογράφο, είχε πρωταγωνιστήσει στην ταινία Ο δράκουλας των Εξαρχείων (1983) του Νίκου Ζερβού μαζί με τις υπόλοιπες Μουσικές Ταξιαρχίες και είχε εμφανιστεί ως γκεστ σταρ στις ταινίες Ηνίοχος (1995) του Αλέξη Δαμιανού, Προστάτης Οικογένειας (1997) του Νίκου Περάκη και Safe Sex (1999) των Μ. Ρέππα – Θ. Παπαθανασίου.
Έχουν εκδοθεί έξι βιβλία του Πανούση, κυρίως βασισμένα στις ραδιοφωνικές του εκπομπές. Πρώτο ήταν το Η Ζάλη των Τάξεων (Γνώσεις, 1989) που περιέχει 40 ιστορίες ραδιοφωνικής φαντασίας που ακούστηκαν από την εκπομπή “Δούρειος Ήχος” στον Top FM την περίοδο 1988-89, ακολούθησαν τα Πικρέ, Μικρέ Μου Αράπη (Opera, 1990) που είναι μια σαπουνόπερα 22 επεισοδίων που ακούστηκε από τον “Δούρειο Ήχο” το καλοκαίρι του 1989 και Το Κυνήγι της Γκόμενας (Opera, 1992) που αποτελείται από 30 σύντομες γυναικείες βιογραφίες.
Το 1996 κυκλοφόρησε το Υγιεινή Διαστροφή (Opera), για τα 20 χρόνια της παρουσίας του, που συμπεριλαμβάνει την έκδοση σε CD του Disco Tsoutsouni και περιέχει το σύνολο των στίχων των τραγουδιών του μέχρι τότε καθώς και συνεντεύξεις, γκάλοπ κ.α. Τον Ιανουάριο του 2002 παρουσίασε στο περιοδικό ΜΕΤΡΟ τον “εναλλακτικό Καζαμία 2002” με τον τίτλο “Μωρόν λαβέ” ντυμένος με μαντήλα τύπου Παλαιάς Διαθήκης κρατώντας κούκλα βρέφους, τυλιγμένο με την αστερόεσσα. Στο ίδιο το αφιέρωμα φέρεται και με στολή του Άη Βασίλη με εξάρτυση Αφγανού τρομοκράτη ν΄ αναφωνεί το σύνθημα για την Καμπούλ: “Μπόμπα – τσόντα και καμπάνα” αποκαλώντας την ισλαμική μαντήλα μπούργκα “παραδοσιακό ταλιμπανιστήρι”.
To 2005 κυκλοφόρησαν ταυτόχρονα ακόμα δύο βιβλία του από τις εκδόσεις Opera με τίτλους Μικροαστική Καταστροφή και Πούστευε και Μη Ερεύνα, ενώ το 2010 κυκλοφόρησε το πολύτομο έργο “Ο Στάλιν σκέφτεται για σένα στο Κρεμλίνο“.Το 2011 παρουσίαζε καθημερινή ημίωρη ραδιοφωνική εκπομπή σατιρίζοντας πολιτικά γεγονότα με τον τίτλο “Δούρειος ήχος”, με εναρκτήρια ατάκα “Αμερικανοτσολιάδες, ελβετόψυχοι, αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι, ελεύθεροι πολιορκημένοι επαγγελματίες ήλθεν η ώραν σας” – “Αβάντι πόμολο!” (με μουσική υπόκρουση το “Αβάντι Πόπολο”).
Η καυστική του σάτιρα τον είχε οδηγήσει πολλές φορές στις αίθουσες των δικαστηρίων, ήδη από την εποχή των «Μουσικών Ταξιαρχιών». Ιστορία έγραψε η δικαστική διαμάχη του με τον Γιώργο Νταλάρα, που κράτησε επτά χρόνια (1997 – 2004).
Είχε έναν γιο τον Άρη (γεν. 1990) από τον πρώτο γάμο του με τη Λίλη Δασκαλοθανάση (πραγμματικό όνομα Βασιλική Αχλαδιώτη), και μια κόρη τη Φωτεινή (γεν. 2009) από το δεύτερο γάμο του με τη σκηνοθέτιδα Αθηνά Αϊδίνη.
Αργά το βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου 2017 αισθάνθηκε έντονη αδιαθεσία ενώ βρισκόταν στη σκηνή του «Κυττάρου» λίγο πριν το τέλος της παράστασής του «Όλοι οι χαζοί μπορούμε» και ενώ ερμήνευε το τραγούδι «Σουζάνα».Διακομίσθηκε άμεσα στο νοσοκομείο Ελπίς όπου έγινε γνωστό πως είχε υποστεί κρίση κολπικής μαρμαρυγής. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 11 Δεκεμβρίου 2017 υπεβλήθη σε αγγειοπλαστική επέμβαση. Επανήλθε λίγες μέρες αργότερα και αντιμετώπισε ακόμα και αυτή την τελευταία σοβαρή περιπέτεια της υγείας του όπως πάντα αντιμετώπιζε τα πράγματα. Χαρακτηριστικά έλεγε τότε:
«Πήγα για τρίτη φορά στον άλλο κόσμο και δεν μου άρεσε καθόλου! Χωρίς σκηνικά, απέραντη μοναξιά και μύριζε αλβανική φούντα. Κάθισα ένα τέταρτο και όπου φύγει φύγει πίσω στο μπουρδέλο. Σε καμιά δεκαριά μέρες επιστρέφω στις πίστες!!! (Πρώτα ο γιατρός)».
Πέθανε στις 13 Ιανουαρίου 2018 όταν ευρισκόμενος στο σπίτι του έπαθε έμφραγμα. Μεταφέρθηκε εσπευσμένα με ασθενοφόρο στον Ερυθρό Σταυρό, όπου παρά τις προσπάθειες ανάνηψης, κατέληξε.
Κάποιες από τις καλύτερες και «βιτριολικές» ατάκες του:
- «Η ελπίδα ήρθε αλλά την έκανε με ελαφρά ποιηματάκια»
- «Η μοναδική μονή χωρίς σκάνδαλα έιναι η μονή ταρίφα στα ταξί»
- «Όπως είχε προφητεύσει ο συνάδελφός μου ο Παϊσιος, τον οποίο είχα γνωρίσει και προσωπικά, οι Φραγκολεβαντίνοι θα φοβηθούνε και θα ταραχθούν από την «κοφτερή ανατολή» που θ’ ανατείλει στην πατρίδα μας. Στ’ αγγλικά αυτό λέγεται «sharp east» δηλαδή «Σαρπιστ», που αν το διαβάσεις ανάποδα είναι “Τσίπρας”»
- «Ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουραγών»
- «Το επίπεδο που ζούμε είναι χαμηλό, αλλά δε φοβόμαστε θα πέσουμε κι άλλο»
- «Πάμε για διαφημίσεις και σε λίγο και πάλι χαζοί»
- «ΜΜΕ: Μέσα μαζικής εξημέρωσης»
- «Η μεγαλύτερη τρομοκρατική οργάνωση είναι η συνωμοσία των κηφήνων της βουλής»
- «Δεν έχουν συλλάβει ποτέ την αλήθεια, γιατί παίρνει αντισυλληπτικά»
- «Οταν μεγαλώσω, θέλω να γίνω νοσοκόμα. Να μην υποδύομαι την πάπια, αλλά να την κρατάω με θάρρος και να ανακουφίζω τους ασθενείς μου»
- «Εμείς οι βλάχοι, όπως λάχει…»
- .Αν σας πει κάποιος ότι ανήκει εις την Αριστερά, ρωτήστε τον: Αριστερά μπαίνοντας ή Αριστερά βγαίνοντας;
- . Μην παίρνετε ναρκωτικά, δεν φτάνουν για όλους.
- Πούστευε και μη ερεύνα.
- Στη νέα τάξη πραγμάτων, μην ξεχνάτε ότι τα πράγματα είμαστε εμείς
- Πίστευα και πιστεύω ότι δεν υπάρχει ειρήνη. Είναι κάποια διαλείμματα μεταξύ δύο πολέμων. Ακόμα και το σήμα της, τι είναι; Το περιστέρι. Ένας αρουραίος με φτερά.
- «Πιστεύω σε έναν λαό πατέρα παντοκράτορα»
- Η σάτιρα είναι ενάντια στην εξουσία.
Δείτε επίσης