Υπάρχουν προσωπικότητες που τις θαυμάζουν μικροί και μεγάλοι. Προσωπικότητες που μας εμπνέουν να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας και που μέσα από το έργο τους μας αποδεικνύουν πως όλα είναι δυνατά.
Μια τέτοια προσωπικότητα είναι αναμφίβολα και ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. Δεν θαυμάζουμε μόνο τον μπασκετμπολίστα πρωταθλητή και υπεραθλητή Αντετοκούνμπο, αλλά εξίσου θαυμάζουμε τον άνθρωπο Αντετοκούνμπο, τον γιο, τον αδερφό, τον προστάτη, τον πατέρα. Τον Γιάννη που με την επιμονή του, την υπομονή του, την απίστευτη δύναμη που κρύβει μέσα του, το πάθος και την εργατικότητά του, εκτοξεύτηκε στα αστέρια. Εκεί όπου ανήκει και εκεί που μας «διδάσκει» πως όλοι μπορούμε να φτάσουμε.
Είναι ένας άνθρωπος-πρότυπο για όλα τα παιδιά. Για τα παιδιά που νομίζουν πως έχουν «ταβάνι», για τα παιδιά που σε κάθε δυσκολία αισθάνονται να «πνίγονται», για τα παιδιά που έχουν παραιτηθεί από κάθε προσπάθεια στο σχολείο. Για τα παιδιά που δεν πιστεύουν στον εαυτό τους και έχουν βαλτώσει.
Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο μπορεί να εμπνεύσει, να δώσει κίνητρα, να γεμίσει με αυτοπεποίθηση. Κι αυτό είναι κάτι που ξεπερνάει τις μπασκετικές του ικανότητες και τα απίστευτα καρφώματά του. Η ίδια η πορεία του είναι ένας φωτεινός φάρος.
Πολλοί αναρωτιούνται πώς τα κατάφερε ο Γιάννης. Πώς τα κατάφερε να φτάσει στην κορυφή του κόσμου, αλλά να παραμείνει το ταπεινό, καλό παιδί που έχει μόνο αγάπη μέσα του.
Η απάντηση βρίσκεται, κατ” αρχάς, στη μαγική λέξη «οικογένεια». Στους δύο ανθρώπους που τον έφεραν στον κόσμο και τον μεγάλωσαν, τη Βερόνικα και τον Τσαρλς, η ζωή των οποίων ήταν γεμάτη με ανηφόρες, φόβους, αγωνία. Όλα ήταν ρευστά, δεν γνώριζαν πού θα βρίσκονται την επόμενη ημέρα και αν θα έχουν ένα πιάτο φαγητό.
Η Βερόνικα θυμάται καθαρά τα δύσκολα βράδια στην Ελλάδα. Το άγχος που ένιωθε, τη δύναμη που προσπαθούσε να αντλήσει. Τα αγόρια δεν καταλάβαιναν την αγωνία της. Η Βερόνικα ήξερε να κρύβει τα συναισθήματά της. Μερικές φορές δούλευε μέχρι τα μεσάνυχτα για να πουλήσει μπιχλιμπίδια στον δρόμο και να ταΐσει τα παιδιά της. Αυτό το καθήκον ήταν ο σκοπός της ζωής της.
«Πρέπει να κάνεις το παν για την επιβίωση. Αν έχεις στόματα να θρέψεις, δεν υπάρχει άλλη επιλογή», διηγείται η Βερόνικα, στο βιβλίο «Γιάννης – Εκτόξευση στα Αστέρια», που έγραψε η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Mirin Fader.
Μαζί με τον σύζυγό της, τον Τσαρλς εγκατέλειψαν τη Νιγηρία το 1991, σε αναζήτηση μιας καλύτερης μοίρας στην Ελλάδα. Και τίποτα δεν ήταν εύκολο.
Όπως αναφέρει στη Mirin Fader, δεν θα ξεχάσει ποτέ πώς ένιωθε στα δύσκολα χρόνια και δεν πρόκειται να αλλάξει συμπεριφορά τώρα, όσο στον κόσμο υπάρχουν φτωχοί. «Δεν πρόκειται να καβαλήσουμε το καλάμι. Η ζωή μας άλλαξε, αλλά είμαστε ακόμη οι ίδιοι άνθρωποι», αναφέρει χαρακτηριστικά η Βερόνικα και αυτός είναι ο τρόπος ζωής του Γιάννη Αντετοκούνμπο.
Αλλά και ο πατέρας τους, Τσαρλς, όπως θυμάται η Βερόνικα περνούσε μέρες νηστικός προκειμένου να μη στερηθεί η οικογένειά του αυτά τα λίγα που είχαν. «Πρέπει να αδράξουμε τη μέρα», έλεγε συχνά στους γιους του. «Αύριο μπορεί να μην υπάρχουμε».
Ο Γιάννης έβλεπε τους γονείς του να σφίγγουν τα χείλη στο τέλος της κοπιαστικής μέρας, αποφασισμένοι να κρύψουν τον πόνο. «Δούλευαν μέρα νύχτα για να μη μας λείψει τίποτα», λέει. Ο Τσαρλς καθόταν στο τραπέζι, αλλά δεν άγγιζε το φαγητό. Έβλεπε τα παιδιά και χαμογελούσε για να τους δίνει κουράγιο. «Μην ανησυχείτε που δεν τρώω», έλεγε. «Πρώτα πρέπει να φάτε εσείς».
Ήταν το πρότυπο του Γιάννη. Παρά τις τρομακτικές δυσκολίες, ο Τσαρλς δεν έχανε ποτέ το χαμόγελό του. Μια ευγενική ψυχή που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο υπέφερε στην καθημερινότητά του.
Σε αυτό το κλίμα μεγάλωσε ο Γιάννης. Στον φόβο, την αγωνία, τις εξώσεις, την αβεβαιότητα. Την ίδια στιγμή, βλέποντας τις θυσίες του πατέρα του, ακολουθούσε το παράδειγμά του επιδεικνύοντας μια απίστευτη ωριμότητα για την ηλικία του.
Έτσι, όποτε έπιανε στα χέρια του μερικά ευρώ, αγόραζε ένα γιαούρτι ή ένα κρουασάν και το έδινε στα μικρότερα αδέλφια του. «Εγώ είμαι φαγωμένος», τους διαβεβαίωνε. Και πήγαινε για ύπνο με το στομάχι του να γουργουρίζει, προσπαθώντας να ξεγελάσει την πείνα του. Τον χόρταινε η ικανοποίηση που ένιωθε βοηθώντας την οικογένεια.
Στο μυαλό του Γιάννη, δεν υπήρχε η επιλογή της αποτυχίας. Έπρεπε να φτάσει στον στόχο του με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Ο Γιάννης ήταν αποφασισμένος να κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι του για να τους οδηγήσει σε ήρεμο λιμάνι. Αυτό τον έκανε αποφασιστικό. Τον όπλισε με υπομονή και επιμονή. Με απίστευτες αντοχές. Ήταν αυτό που τον έκανε να συνεχίσει, όταν οι υπόλοιποι σταματούσαν. Ο Γιάννης κληρονόμησε από τον πατέρα του την αυτοσυγκέντρωση και τη θέληση. Το δίτερμα της γειτονιάς το αντιμετώπιζε σαν να ήταν αγώνας επαγγελματικού πρωταθλήματος.
Ποτέ δεν τεμπέλιασε, ούτε λούφαρε την ώρα της δουλειάς. Οι φροντιστές τον ανάγκαζαν με το ζόρι να κάνει ένα διάλειμμα, τον έδιωχναν από το γυμναστήριο για να κλείσουν. Όπως χαρακτηριστικά θυμούνται οι προπονητές του, εκείνος συμπεριφερόταν σαν να κρέμεται η ζωή του από την απόδοσή του στην προπόνηση.
Άλλωστε ο πατέρας τους, Τσάρλς, ήταν εκείνος που δίδασκε στους γιους του πώς να αξιοποιούν τον χρόνο τους, χωρίς να χαραμίζουν ούτε λεπτό. «Μη χάνετε τον καιρό σας με άχρηστα πράγματα», τους έλεγε. «Μην αναβάλλετε για αύριο αυτό που μπορείτε να κάνετε σήμερα. Εμπρός, πηγαίνετε!».
Ανάμεσα σε αυτή τη βιοπάλη, η οικογένεια Αντετοκούνμπο έβρισκε χαρά. Τη χαρά που έδιναν ο ένας στον άλλον. Η οικογένεια ήταν και παραμένει πολύ δεμένη. Η δύναμη του καθενός πήγαζε και πηγάζει από τον διπλανό του. Πάντα βρισκόταν κάποιος σπίτι για να προσφέρει συμβουλές. Και λίγο γέλιο. Γιατί μαζί με τον ανείπωτο πόνο και την απερίγραπτη αβεβαιότητα, υπήρχε και χαρά.
Τη χρονιά που οι Μπακς πήραν το πρωτάθλημα η αποφασιστικότητα είναι αποτυπωμένη στις κινήσεις του Γιάννη, καθώς στέκεται καταμεσής του προπονητηρίου των Μπακς. Τα μάτια του γίνονται δύο στενές σχισμές. Δεν χαμογελάει. Σπάνια χαμογελάει όταν βρίσκεται εδώ. Αντιμετωπίζει το μπάσκετ όπως αντιμετώπιζε τη βιοπάλη στα παιδικά του χρόνια στα Σεπόλια, τότε που ανέμιζε στον αέρα τα γυαλιά ηλίου που πουλούσε για να τραβήξει την προσοχή των περαστικών.
«Η εργατικότητα πηγάζει από τα βιώματά μας», λέει ο Γιάννης, ενώ θυμάται πως τα γήπεδα στις γειτονιές της Αθήνας ήταν για εκείνους το λημέρι τους. Εκεί δεν μπορούσε να τους αγγίξει ούτε η μάχη της επιβίωσης.
Πειθαρχία και στοχοπροσήλωση. Δύο λέξεις που τον χαρακτηρίζουν και προσπαθεί να τις διδάξει στον μικρότερο αδερφό του, Άλεξ. Θέλει να τον προστατέψει από όσα κάποτε απειλούσαν τον ίδιο. Η λίστα των κινδύνων είναι ατέλειωτη. Η αποτυχία καραδοκεί, οπότε χρειάζεται επιμονή και σταθερό τιμόνι.
Πρέπει να μάθει να αδιαφορεί για τη γνώμη των άλλων. Να διαλέγει τους φίλους του με προσοχή. Να φροντίζει το σώμα του. Να πίνει περισσότερο νερό και λιγότερο Gatorade με γεύση λεμόνι. Να διδαχτεί σωστά τα βασικά του μπάσκετ. Να μάθει να κλαίει όταν είναι αναγκαίο. Να σέβεται το παιχνίδι. Να σέβεται τον εαυτό του. Να μη στενοχωρεί τη μητέρα τους.
Και πάνω από όλα: Να αναγνωρίζει τις αδυναμίες του και να τις αγκαλιάζει. Να τις αποδέχεται και να δουλεύει μέρα-νύχτα για να τις ξεπεράσει.
Τα παιδιά μεγάλωσαν. Απέκτησαν παγκόσμια φήμη. Τα πάντα άλλαξαν για εκείνους, εκτός από τον πυρήνα τους. Παραμένουν οι ίδιοι άνθρωποι. Με την ειλικρίνειά τους, την εργατικότητα, το πείσμα, τη θέληση. Με ενσυναίσθηση και το αίσθημα ευθύνης να βοηθούν όπου και όπως μπορούν για να γίνει ο κόσμος μας λίγο καλύτερος.
Κι αν τους ρωτούσες τι ήταν αυτό που ήθελαν εκείνα τα χρόνια, ίσως σου απαντούσαν αυτό, εκείνο, το άλλο. Αν τους ρωτούσες, όμως, τι πραγματικά χρειάζονταν. Θα σου έλεγαν μόνο την οικογένειά τους.
Γιατί οι γονείς τους, τους έδωσαν τα πάντα ενώ δεν είχαν τίποτα. Τους έδωσαν το Ήθος.
Η ζωή του Γιάννη έγινε βιβλίο για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Μέσα από τη ζωή του Γιάννη, ένα παιδί βλέπει πως ο δρόμος για την κορυφή προϋποθέτει ατελείωτη δουλειά, στόχους, θέληση, αποφασιστικότητα, αντοχές. Θυσίες και αγώνες. Δεν υπάρχουν εύκολα τρικς για να γίνεις πρωταθλητής.
Δεν είναι τυχαίο ότι πριν περίπου ένα μήνα που έφτασε στο Ελευθέριος Βενιζέλος ο Γιάννης με το τρόπαιο του Πρωταθλητή, μετά από την πολύωρη κουραστική πτήση, το πρώτο πράγμα που τόνισε ήταν ότι μετά θα πήγαινε να προπονηθεί.
Και κάτι ακόμα: Η ιστορία του Γιάννη μας υπενθυμίζει επίσης, και τους ανθρώπους που η κοινωνία τους έχει βάλει στο περιθώριο. Τους ανθρώπους που αν και όλοι τους θεωρούν outsider, θα τους δοθεί η ευκαιρία να αποδείξουν το αντίθετο.
Ακόμη κι αν δεν έχεις ιδέα από πίβοτ, τρίποντα, πικ-εν-ρολ και τάπες, αξίζει να δώσεις να διαβάσουν αυτήν την υπέροχη ιστορία αγόρια και κορίτσια που είναι στην εφηβεία ή που μόλις πέρασαν στο πανεπιστήμιο: Θα τους δώσει την έμπνευση να πιστέψουν στον εαυτό τους και να ακολουθήσουν τα βήματα του Γιάννη για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο.
ΥΓ: Ανακαλύψτε τη ζωή του Γιάννη μέσα από το βιβλίο που έγραψε η Mirin Fader, μιλώντας σε πάνω από 200 άτομα, από τον ίδιο τον Γιάννη και την οικογένειά του, μέχρι έναν πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας και όλους του φίλους και εχθρούς του στο NBA:
