Γράφει ο Πέτρος Κεττένης.
Τη δεκαετία του 80 μικρό παιδάκι έκανα ένα σύντομο πέρασμα από την Τήνο για πρώτη φορά μαζί με τους γονείς για ολιγόωρη επίσκεψη επιστρέφοντας από την Άνδρο όπου ήμασταν για διακοπές. Κλασική στάση για προσκύνημα στην Παναγία της Τήνου και στη συνέχεια μετεπιβίβαση σε άλλο πλοίο της γραμμής για την επιστροφή στον Πειραιά. Από τότε αυτό το νησί δεν υπήρχε στον δικό μου ‘χάρτη’ των διακοπών, το προσπερνούσα ίσως λόγω της έντονης του ταύτισης με το προσκύνημα στην Παναγία την Μεγαλόχαρη. Είχα την εντύπωση ότι στην Τήνο πας για προσκύνημα; δεν πας ούτε για μπάνιο, ούτε για χαλάρωση, ούτε για εξερεύνηση, ούτε εννοείται για διασκέδαση. Ομολογώ πως τα τελευταία χρόνια όλο και κάτι άκουγα από γνωστούς και φίλους για την Τήνο και πόσο έκπληξη αποτελεί αυτό το νησί για διακοπές. Αυτό και σε συνδυασμό με την προβολή του νησιού μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα τα τελευταία χρόνια που το έχουν αναγάγει σε must προορισμό με έπεισαν να ρίξω άγκυρα εκεί για τις καλοκαιρινές μου διακοπές φέτος.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Τήνου τίποτα δεν μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση πέρα από τον Ναό της Παναγίας που ξεπροβάλλει επιβλητικός από μακριά. Κλασικό περιβάλλον λιμανιού σε νησί, με όλα τα συναφή που συναντάς: καφετέριες, ταξιδιωτικά γραφεία, γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων, φαστφουντάδικα και τα κλασσικά τουριστικά μαγαζάκια με τα μαγνητάκια, τις κούπες με λεζάντες τύπου ‘Love Tinos’ και όλα τα μπιχλιμπίδια. Και αυτή είναι η χώρα της Τήνου, όχι κάτι ιδιαίτερα γραφικό όπως π.χ. την χώρα της Αμοργού, της Σερίφου ή της Μυκόνου. Όμως, είναι αντικειμενικά ένας οικισμός που έχει τα πάντα και για φαγητό και για διασκέδαση και για ψώνια. Η πρώτη εντύπωση λίγο χλιαρή αλλά ήξερα πως τα πιο ενδιαφέροντα έπονται. Πρόσω ολοταχώς για την περιοχή του Άη Γιάννη για το ξενοδοχείο που έγινε η κράτηση. Ήταν νωρίς το πρωί και το δωμάτιο θα ήταν έτοιμο το μεσημέρι, οπότε ευκαιρία να εκμεταλλευτώ την σχετική άπνοια που επικρατούσε για βουτιά σε κάποια από τις βόρειες παραλίες του νησιού. Αν η Μύκονος είναι το νησί του ανέμου, η Τήνος κατέχει και το προσωνύμιο ‘νησί του Αιόλου’ λόγω των πολύ δυνατών και έντονων βοριάδων. Ξεκινώντας για την παραλία Κολυμπήθρα συνειδητοποίησα ότι βρίσκομαι σε ένα νησί το οποίο απαριθμεί περισσότερα χωριά από παραλίες! Τις επόμενες 4 ημέρες το εμπέδωσα και στην πράξη!
Το πρώτο μου μπάνιο στην Τήνο το έκανα στην παραλία Κολυμπήθρα, που λόγω των βόρειων ανέμων λένε ότι συνήθως έχει μεγάλα κύματα. Τυχερός ήμουν και την πέτυχα όμως ήρεμη. Απίστευτη παραλία, μαγικό τοπίο το οποίο οι ντόπιοι έχουν σεβαστεί αφού τοποθέτησαν μόνο λίγες ομπρέλες από μπαμπού που μοιάζουν με μανιτάρια και χωρίς εννοείται ξαπλώστρες. Απλώνεις την πετσετούλα σου κάτω από την ομπρέλα μανιτάρι άμα είσαι τυχερός και βρεις άδειο. Υπάρχει και ένα μικρό μπαράκι σαν καντίνα για καφέ, ποτάκια και σνακς. Και μιας και κάναμε αρχή με τις παραλίες, να πω ότι η Τήνος έχει μία μεγάλη ακτογραμμή με πολλές και διαφορετικές παραλίες.
Η άμμος στην Τήνο είναι στις περισσότερες παραλίες σκούρα και έχεις γενικά πολλές επιλογές παραλιών για να κάνεις το μπάνιο σου, με καθαρά και πολύ δροσερά νερά. Κοντά στη Χώρα θα βρεις την εκτεταμένη παραλία του Αγίου Φωκά με τα trendy beach bars και για επιλογές για φαγητό όπως την Μαραθιά που θα σε εκπλήξουν ευχάριστα. Από την άλλη πλευρά της Χώρας θα συναντήσεις τα Κιόνια, μία επίσης εκτεταμένη αμμουδιά με όμορφα ταβερνάκια πλάι στο κύμα. Συνεχίζοντας την διαδρομή παραλιακά από τα Κιόνια με κατεύθυνση την περιοχή του Αγίου Ρωμανού ο δρόμος ανηφορίζει και η θέα κάτω προς τη θάλασσα είναι εξαίσια.
Είχα ακούσει για μια παραλία με όνομα Απηγανιά, που δεν είναι οργανωμένη και που έχει και ποδαράτο αφού πρέπει να κατέβεις ένα λόφο για να φτάσεις. Καθοδόν προς την περιοχή του Αγίου Ρωμανού πέφτω πάνω σε μια ταμπέλα που έγραφε ‘Απηγανιά’. Παρκάρω και αρχίζω να κατηφορίζω το μονοπάτι που κατεβαίνει στην παραλία. Σε 10 λεπτά έκανα βουτιά στην πιο ‘ιδιαίτερη’ κατά τα δικά μου γούστα παραλία του νησιού.
Ήταν σχεδόν σούρουπο, χωρίς καθόλου αέρα, νερό αναζωογονητικά κρύο, και ένα μαγικό τοπίο χωρίς ίχνος ανθρώπινης παρέμβασης ή πολιτισμού. Μόνο κάποιες παρέες νεαρών που ετοιμάζονταν για νυχτερινά πάρτι ‘by the beach’. Για όσους σκοπεύουν να επισκεφτούν την συγκεκριμένη παραλία σε ώρα με έντονη ηλιοφάνεια, καλό είναι να φέρουν μαζί τους τα απαραίτητα γιατί δεν υπάρχει σχεδόν πουθενά φυσική σκιά.
Μία μέρα μετά το μπάνιο στην Απηγανιά ένιωσα την ανάγκη για την άνεση της ξαπλώστρας σε οργανωμένη παραλία. Έτσι ο δρόμος με έφερε στα Καλύβια, ένα κόλπο με κρυστάλλινα νερά που εκτός από ένα καλαίσθητο beach bar έχει και φυσική σκιά από αρμυρίκια σε περίπτωση που δεν βρεις ξαπλώστρα. Για τελευταίο μπάνιο, μία ημέρα πριν την αναχώρηση μου άφησα την παραλία Καβαλουρκό, μια όμορφη ερημική παραλία που για να φτάσεις πρέπει να οδηγήσεις ένα σχετικά δύσβατο χωματόδρομο και στη συνέχεια από την Αγία Θάλασσα 10 λεπτά περπάτημα. Είναι από τις απομακρυσμένες και μη οργανωμένες παραλίες της Τήνου και περπατώντας λίγο παραπέρα θα δεις το γνωστό ανάγλυφο του Αιόλου, σκαλισμένο σε ένα βράχο.
Και αν οι 4 ημέρες παραμονής μου αποδείχτηκαν πολύ λίγες για να μου επιτρέψουν να επισκεφτώ κι άλλες παραλίες, πόσο μάλλον για τα 45 και βάλε χωριά της. Η Τήνος είναι ορεινό νησί και σε όλες τις διαδρομές βλέπεις παντού χωριά, μικρά και μεγάλα. Στην Αετοφωλιά σταμάτησα για φαγητό στην ταβέρνα Κουναριά όπου δοκίμασα για πρώτη φορά τις πολυδιαφημιζόμενες Τηνιακές αγκινάρες σε λάδι. Ακόμη κι εγώ που δεν είμαι λάτρης της αγκινάρας, στην Τήνο τις λάτρεψα. Τις παράγγελνα κάθε μέρα!
Το χωριό Αγάπη απλά θα το αγαπήσεις. Πανέμορφο, με δαιδαλώδη σοκάκια με καμάρες. Το πιο ιδιαίτερο όμως χωριό της Τήνου είναι ο Βώλακας (ή Βώλαξ). Επέλεξα να το επισκεφτώ αργά το απόγευμα και στην κυριολεξία το όλο σκηνικό σου προκαλεί τεράστιο θαυμασμό αλλά και δέος ταυτόχρονα. Είναι κτισμένο σε οροπέδιο, σε μια περιοχή όπου βλέπεις διάσπαρτους στρογγυλούς βράχους. Ακόμη και το χωριό έχει μια ιδιαιτερότητα. Θα δεις στίχους και ποιήματα γραμμένα σε πόρτες και τοίχους εγκαταλελειμμένων σπιτιών. Φαγητό στον ‘Ρόκο’ ή στην ταβέρνα ‘Βώλαξ’. Στο χωριό Τριαντάρος πήγα για πρωινό στο καφενείο Τριανταράκι. Παραδοσιακός οικισμός, αμφιθεατρικά κτισμένος σε ορεινή πλαγιά, με πανέμορφα σοκάκια με βουκαμβίλιες και υπέροχη θέα.
Άφησα την διαδρομή προς Υστέρνια και Πύργο που είναι η μεγαλύτερη σε απόσταση μία μέρα πριν την αναχώρηση μου απ’ την Τήνο. Είναι ίσως τα 2 πιο προβεβλημένα χωριά του νησιού και η ορεινή διαδρομή από τη Χώρα προς αυτά τα χωριά θα μπορούσε να αποτελέσει σκηνικό για ταινία του James Bond. Η φράση ‘δεν υπάρχει’ που διείσδυσε στο λεξιλόγιο μας και χρησιμοποιείται σε φάσεις που ζούμε κάτι εξωπραγματικά ωραίο, θα μπορούσε να ξεκίνησε ως φράση από κάποιον που έκανε την διαδρομή από την Υστέρνια προς τον Όρμο Υστερνίων κατηφορίζοντας προς την θάλασσα. Ότι και να πω είναι λίγο! Η Υστέρνια είναι ένα χωριό με ιδιαίτερη αισθητική το οποίο κρέμεται στην κυριολεξία αμφιθεατρικά στην πλαγιά του βουνού με το κύριο χαρακτηριστικό του την απρόσκοπτη θέα του πελάγους από ψηλά, κάτι σαν ‘το μπαλκόνι του Αιγαίου’.
Επόμενη στάση το χωριό Πύργος, το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου. Γενέτειρα του γλύπτη Χαλεπά, το σπίτι του οποίου στεγάζει το μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά. Ο Πύργος έχει ίσως την πιο ζωντανή και πολύχρωμη πλατεία που έχω δει σε Κυκλαδίτικο χωριό. Με ένα τεράστιο πλάτανο στη μέση και μικρά καφενεδάκια για γαλακτομπούρεκο και καφεδάκι. Τον Πύργο τον περπάτησα σχεδόν ολόκληρο. Ήθελα να δω ακόμη και το τελευταίο σοκάκι. Ένα έργο τέχνης ολόκληρο το χωριό, πηγή έμπνευσης και δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το μέρος ανέδειξε κάποιους από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες.
Σε ότι αφορά το φαγητό στο νησί, παρόλο που ανάφερα ενδεικτικά κάποια εστιατόρια και ταβέρνες που επέλεξα ή έτυχε να επισκεφτώ, πιστεύω ότι στην Τήνο δεν πρόκειται να φας φτηνιάρικο ή κακής ποιότητας φαγητό. Το νησί είναι ένας γαστρονομικός χάρτης για τους λάτρες του ποιοτικού και νόστιμου φαγητού. Γενικά η ποιότητα είναι κάτι που χαρακτηρίζει το νησί και τους ανθρώπους της. Οι ντόπιοι είναι ευγενέστατοι, με χαμόγελο και αγάπη για τον τόπο τους και πιστεύω (και εύχομαι) ότι η δημοτικότητα που έχει αποκτήσει το νησί τα τελευταία χρόνια δεν θα υπονομεύσει την ποιότητα και το επίπεδο του τα επόμενα χρόνια. Δεν θα του ταίριαζε άλλωστε το οτιδήποτε φτηνιάρικο, θα ήταν σε μεγάλη αντίθεση και ασυμφωνία με όλο το υπόλοιπο.
Πριν πάω στην Τήνο είχα κρατήσει σημειώσεις από φίλους για τα must του νησιού. Και ομολογώ πως ήταν λίγο αγχωτικό να οργανώσω το πρόγραμμα έτσι ώστε να χωρέσουν όλα αυτά σε 4 ημέρες. Και εννοείται ότι δεν χώρεσαν. Αλλά ακόμη και να φτάσεις στην Τήνο χωρίς να έχεις διαβάσει ή να ακούσει το παραμικρό για το νησί, και χωρίς κανέναν ταξιδιωτικό οδηγό για βοήθεια, είμαι σίγουρος ότι η ομορφιά και η ενέργεια αυτού του μέρους θα σε οδηγήσουν από μόνα τους εκεί που πρέπει να πας. Γενικά πιστεύω ότι όλα τα Ελληνικά νησιά κρύβουν μία μαγεία. Προσωπικά τα 2 νησιά που με έχουν μαγνητίσει και πάντα επιστρέφω σε αυτά είναι η Αμοργός στις Κυκλάδες και η Ιθάκη στο Ιόνιο.
Για την Τήνο ένα είναι το σίγουρο, πως θα επιστρέψω ξανά σε κάποια φάση. Για να δω όλα αυτά που δεν πρόλαβα να δω. Θα επέστρεφα ξανά χωρίς χάρτες και χωρίς σημειώσεις για να απολαύσω την ομορφιά αυτού του ευλογημένου τόπου και να δανειστώ λίγη απ’ την ενέργεια της. Κλείνοντας να μην ξεχάσω να κάνω μια αναφορά για τον Ναό της Ευαγγελίστριας στην Χώρα. Το πιο προβεβλημένο στοιχείο της Τήνου, που όμως σίγουρα αξίζει να το επισκεφτεί κανείς ανεξαρτήτως της σχέσης του με την θρησκεία.
Καλό Φθινόπωρο.
Photo cover:pixabay.com/tinos_island
