-Μπορώ να ζωγραφίζω και να σχεδιάζω. Αυτό πιστεύω, και ορισμένοι λένε ότι το πιστεύουν επίσης. Όμως δεν είμαι απολύτως βέβαιος ότι είναι αλήθεια.
-Όλη η τέχνη είναι ερωτική.
-Όποιος θέλει να με γνωρίσει ως καλλιτέχνη, γιατί μόνο αυτό έχει ενδιαφέρον, θα πρέπει να κοιτάξει προσεκτικά τους πίνακές μου και να προσπαθήσει να μάθει από αυτούς ποιός είμαι και τί θέλω.
-Δεν είμαι εύκολος στα λόγια, προφορικά ή γραπτά, ιδιαίτερα όταν υποτίθεται ότι πρέπει να μιλήσω για τον εαυτό μου ή για τη δουλειά μου. Όταν χρειάζεται να γράψω ένα απλό γράμμα, τρομάζω σαν να πρόκειται να πάθω ναυτία.
Gustav Klimt.
Ο Gustav Klimt ήταν Αυστριακός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος της Απόσχισης (Sezession) της Βιέννης που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αρ Νουβό (Art Nouveau). Είχε σημαντική συμβολή στη διεθνή αναγνώριση της αυστριακής τέχνης και υπήρξε από τους πρώτους που κατάφεραν να συνδυάσουν την εικονιστική με την αφηρημένη ζωγραφική.
Γεννημένος από τον Ernst Klimt (Ερνστ Κλιμτ), ένα χαράκτη χρυσού και μετανάστη από τη Βοημία, και την Anna Finster (Άννα Φίνστερ), μία φιλόδοξη αλλά αποτυχημένη μουσικό, ο Gustav Klimt ήταν το δεύτερο από επτά παιδιά, και μεγάλωσε στο μικρό προάστιο Baumgarten, νοτιοδυτικά της Βιέννης. Η οικογένεια Klimt ήταν φτωχή, καθώς η εργασία ήταν σπάνια τα πρώτα χρόνια της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων, ειδικά για μετανάστες, κάτι που οφειλόταν, ως επί το πλείστον, στην κατάρρευση του χρηματιστηρίου του 1873.
Μεταξύ του 1862 και του 1884, η οικογένεια Klimt μετακόμιζε συχνά, αλλάζοντας τουλάχιστον πέντε διαφορετικές διευθύνσεις, ψάχνοντας διαρκώς φθηνότερο σπίτι. Επιπρόσθετα στις οικονομικές δυσκολίες, η οικογένεια έζησε αρκετές τραγωδίες στο σπίτι. Το 1874 η Anna, η μικρότερη αδερφή του Klimt, πέθανε σε ηλικία πέντε ετών μετά από μακρά ασθένεια. Σύντομα μετά από το θάνατο της Anna, η αδερφή του Klara υπέστη ψυχική κατάρρευση, έχοντας υποκύψει σε θρησκευτική θέρμη.
Σε νεαρή ηλικία, ο Klimt και τα δυο του αδέρφια, Ernst και Georg, επέδειξαν προφανή καλλιτεχνικά χαρίσματα ως σχεδιαστές, ζωγράφοι και τεχνίτες. Ο Gustav όμως, ξεχώρισε από τους εκπαιδευτές του ως εξαιρετικός σχεδιαστής, ενώ φοιτούσε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τον Οκτώβριο του 1876, ενώ ήταν δεκατεσσάρων ετών, ένας συγγενής τον ενθάρρυνε να δώσει εισαγωγικές εξετάσεις για την Kunstgewerbeschule, τη Βιεννέζικη Σχολή Τεχνών και Χειροτεχνιών, τις οποίες πέρασε με διάκριση. Αργότερα είπε ότι σκόπευε να γίνει διδάσκαλος σχεδίου και να λάβει θέση διδάσκοντος στο Burgerschule, το Βιεννέζικο ισοδύναμο του βασικού δευτεροβάθμιου δημόσιου σχολείου του 19ου αιώνα, στο οποίο και αυτός είχε φοιτήσει.
Ο Klimt ξεκίνησε την επίσημη εκπαίδευσή του στη Βιέννη, σε μία εποχή γνωστή ως η Ringstrasse Era (Ringstrasse είναι η Περιφερειακή Οδός), όταν η πόλη υποβαλλόταν σε μαζική αλλαγή. Το κέντρο κατασκευάστηκε ως ένας γιγαντιαίος δακτύλιος και η αστική τάξη υποστήριζε τις τέχνες, όπως ποτέ άλλοτε. Μαζί με το νεόδμητο δημοτικό σιδηρόδρομο, η άφιξη των ηλεκτρικών φανών των δρόμων και των μηχανικών της πόλης να εκτρέπουν τον Δούναβη, για να αποφευχθούν οι πλημμύρες, η Βιέννη εισερχόταν στη Χρυσή Εποχή της βιομηχανίας, της έρευνας και της επιστήμης. Ένα πράγμα που δεν είχε ακόμα η Βιέννη, ωστόσο, ήταν ένα επαναστατικό πνεύμα προς τις τέχνες.
Ο Gustav Klimt δεν παντρεύτηκε ποτέ· δεν έκανε ποτέ ούτε μία αυτοπροσωπογραφία του· και ποτέ δεν υποστήριξε ότι ήταν επαναστατικός στην τέχνη με κανέναν τρόπο. Σπάνια άφηνε τη γενέτειρά του Αυστρία και τη μοναδική φορά που επισκέφθηκε το Παρίσι, έφυγε από εκεί χωρίς να έχει εντυπωσιαστεί καθόλου. Με την πρωτοποριακή Απόσχιση, ο πρωταρχικός σκοπός του Klimt ήταν να τραβήξει την προσοχή σε υποτιμημένους Βιεννέζους καλλιτέχνες και, έπειτα, να τραβήξει την προσοχή των καλλιτεχνών αυτών στον ευρύτερο κόσμο της μοντέρνας τέχνης, πέρα από τα σύνορα της Αυστρίας. Υπό αυτή την έννοια, ο Klimt ευθύνεται για τη βοήθεια να μεταμορφωθεί η Βιέννη σε πρωταγωνιστικό κέντρο για την κουλτούρα και τις τέχνες, στην αλλαγή του αιώνα. Όμως η επιρροή του σε άλλους καλλιτέχνες και επακόλουθα κινήματα ήταν αρκετά περιορισμένη. Με τον ίδιο τρόπο που ο Klimt σεβόταν τον Hans Makart, αλλά στο τέλος παρέκκλινε από το στυλ του, νεότεροι Βιεννέζοι καλλιτέχνες όπως ο Egon Schiele (Έγκον Σίλε) και ο Oskar Kokoschka (Όσκαρ Κοκόσκα), σέβονταν τον Klimt απ’ την αρχή, αλλά μόνο για να ωριμάσουν σε περισσότερο ημι-αφηρημένες και Εξπρεσιονιστικές μορφές ζωγραφικής.
Ενώ κάποιοι κριτικοί και ιστορικοί υποστηρίζουν ότι τα έργα του Klimt δεν θα έπρεπε να συμπεριληφθούν στον κανόνα της μοντέρνας τέχνης, το έργο του – ιδιαίτερα οι πίνακες με ημερομηνίες μετά τα 1900 – παραμένει εντυπωσιακό για τους οπτικούς συνδυασμούς του παλαιού και του μοντέρνου, του πραγματικού και του αφηρημένου. Ο Klimt δημιούργησε τα σπουδαιότερα έργα του σε μια εποχή αλλαγής και ριζοσπαστικών ιδεών και αυτά τα στοιχεία είναι εμφανή στους πίνακές του.
Έφυγε» από τη ζωή στις 6 Φεβρουαρίου του 1918.
Κάλλι Παπαχρήστου
Photo cover:pixabay.com
