Συχνά τα παιδιά με Διαταραχή Ελειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) και Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ) αλλά και όλα τα παιδια, δυσκολεύονται να θυμηθούν και ανακαλέσουν πληροφορίες που έχουν διδαχθεί. Αυτό πολλές φορές δημιουργεί μεγάλη ένταση στο σπίτι κατά τη διάρκεια του διαβάσματος του παιδιού και της προετοιμασίας του για την επόμενη μέρα στο σχολείο.
Και επειδή θέλουμε παιδιά που να νιώθουν ασφαλή με τον εαυτό τους και γονείς να πιστεύουν στις δυνατότητές των παιδιών τους, μπορούμε να κάνουμε το διάβασμα στο σπίτι αποτελεσματικό αλλα συγχρόνως διασκεδαστικό και ενδιαφέρον. Έτσι, για να ενισχύσουμε τις δεξιότητες μνήμης των παιδιών μπορούμε να δημιουργήσουμε οπτικές, ακουστικές και εννοιολογικές συσχετίσεις που θα βοηθήσουν τα παιδιά να εστιάσουν, να παραμείνουν συγκεντρωμένα και να συγκρατήσουν τις πληροφορίες.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Καθαρίζουμε και αδειάζουμε το γραφείο του παιδιού από όλα τα περιττά και κρατάμε μόνο τα πράγματα, τα βιβλία και τα τετράδια που θα χρειαστεί για το διάβασμα του. Αφαιρούμε τυχόν παιχνίδια ή άλλα μικροαντικείμενα που θα κερδίσουν την προσοχή του παιδιου και θα την αφαιρέσουν από το διάβασμα. Έχουμε πάντα πάνω στο γραφείο, μια μολυβοθήκη με καλοξυσμένα μολύβια, γόμες, χάρακες κτλ, τακτοποιημένα. Έχουμε φροντίσει με το παιδί για αυτά πριν ξεκινήσει το μάθημα.
Κάνουμε το μάθημα ζωντανό. Χρησιμοποιούμε ζωντανές εικόνες, βιώματα, χρώματα, ζωγραφιές, ακόμα και εικόνες από το διαδίκτυο για να κινήσουμε το ενδιαφέρον του παιδιού και να κάνουμε ελκυστικό το διάβασμα. Ένα κινητό ή tablet με πρόσβαση στο διαδίκτυο θα μας βοηθήσει να λύσουμε άμεσα τυχόν απορίες, χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο που είναι αγαπητό στο παιδί.
Τονίζουμε λεκτικά τις σημαντικές πληροφορίες. Δίνουμε έμφαση όταν θέλουμε να πούμε κάτι σημαντικό στο παιδί, όπως έναν κανόνα ή μια πληροφορία που θα πρέπει να θυμάται. Το ενημερώνουμε ότι αυτό που λέμε είναι σημαντικό, είμαστε λακωνικοί, συγκεκριμένοι και παραθέτουμε ένα παράδειγμα ώστε να είμαστε κατανοητοί στο παιδί. Μπορούμε ακόμα να του ζητήσουμε να γίνει «δάσκαλος» το ίδιο και να πει τον κανόνα ή την πληροφορία με δικά του λόγια, δίνοντας ένα δικό του διαφορετικό παράδειγμα. Με αυτό τον τρόπο το εμπλέκουμε στη μαθησιακή διαδικασία και το κάνουμε να νιώσει σημαντικό μέσα σε αυτή και όχι απλα ένα παθητικός δέκτης.
Χρησιμοποιούμε χρώματα, μαρκαδόρους, post it, σημειώσεις για να ενεργοποιήσουμε την προσοχή του παιδιού. Θυμόμαστε πρώτα εμείς ότι δεν είναι όλα σημαντικα γι αυτό και επιλέγουμε τα σημαντικά για να βοηθήσουμε το παιδί να κρατάει τις λέξεις κλειδιά, να θυμάται και να μπορεί να ανακαλεί. Μια υπερβολική μετάδοση πληροφοριών το πιο πιθανό είναι να οδηγήσει στο συχνό «Δεν ξέρω» καθώς το παιδί δεν είναι σε θέσει να συγκρατήσει τόσες πληροφορίες μαζεμένες. Συνεπώς, εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε, επιλέγοντας και υπογραμμίζοντας τα σημαντικά – απαραίτητα για το παιδί. Αν δεν είμαστε βέβαιοι για τις επιλογές μας, μπορούμε πάντα να έρθουμε σε επαφή με τη δάσκαλα να μας δώσει επιπλέον συμβουλες για το εκάστοτε μάθημα / ενότητα.
Φτιάχνουμε ποιηματάκια, δημιουργούμε εμπνευσμένες ατάκες που θα βοηθήσουν το παιδί, γελώντας και διασκεδάζοντας, να συγκεντρωθεί την ώρα του διαβάσματος και θυμάται πιο εύκολα. Γινόμαστε ευρηματικοί και όσο πιο κοντά είμαστε στο χιούμορ του παιδιού, τόσο καλύτερα! Ένα πολύ γνωστό παράδειγμα από τους κανόνες της ορθογραφίας είναι ο κανόνας για το «εμείς» και το «εσείς» που παίρνει πάντα «-ε» στο τέλος. «Στο εμείς και στο εσείς πάντα –ε (έψιλον) θα δεις!».
Ηχογραφούμε το παιδί (υπάρχουν διάφορες εφαρμογές στο κινητό) και το βάζουμε να ακούει τον εαυτό του και να παρατηρεί τη φωνή του κοιτάζοντας παράλληλα και το βιβλίο του. Ένας κανόνας, το πώς κλίνεται ένα ρήμα, ο πολλαπλασιασμός, ακόμα και ο ρυθμός της ανάγνωσης ή και πολλοί τομείς στην μαθησιακή διαδικασία μπορούν να βελτιωθούν με αυτόν τον έξυπνο τρόπο.
Χρησιμοποιούμε αγαπημένα αντικείμενα π.χ αυτοκινητάκια ή καραμέλες για να διδάξουμε τις μαθηματικές έννοιες και πράξεις. Ακόμα, συζητάμε βιώματα του παιδιού που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το μάθημα, όπως π.χ στη Γεωγραφία μπορούμε να συνδυάσουμε την πληροφορία με μια εκδρομή που είχε κάνει το παιδί στο συγκεκριμένο μέρος ή σε κάτι αντίστοιχο. Προσαρμόζουμε τις πληροφορίες στη ζωή του και τις εμπειρίες του.
Επικεντρωνόμαστε στις αισθήσεις του. Χρησιμοποιούμε, εκτός από χρώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, χαρτόνια, διαφορετικά υλικά όπως άμμο, γυαλόχαρτο, πλαστελίνη, ώστε να μπορέσει το παιδί να έχει μια διαφορετική πρόσβαση στη γνώση. Θέλουμε να είμαστε πρωτότυποι και εναλλακτικοί για να κερδίσουμε την προσοχή του παιδιού. Εντάσσουμε στο διάβασμα, ήχο, εικόνα, τραγουδάκια. Ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά αυτέ οι τεχνικές είναι πολύ βοηθητικές. Ακούνε τη μουσική, χαίρονται και μπορούν ακόμα να γράφουν τα γράμματα στην άμμο, να σχηματίζουν τα νούμερα με πλαστελίνες, να κόβουν χαρτόνια και να γράφουν τις λέξεις της καρτέλας, χρησιμοποιώντας πολύχρωμα κουτιά για να αποθηκεύσουν ό,τι έφτιαξαν για να μπορέσουν στο μέλλον να κάνουν επανάληψη.
Συνεργαζόμαστε με το δάσκαλο του σχολείου για να πάρουμε ιδέες για το πώς να κάνουμε πιο ενδιαφέρον το διάβασμα στο σπίτι. Ακόμα, πληροφορούμαστε από αυτόν για τα σημαντικά σημεία του μαθήματος ή της ενότητας και είμαστε πιο στοχευμένοι στη βοήθεια προς το παιδί. Μια καλή συνεργασία βοηθάει πάντα το παιδί συνολικά και από τις δύο πλευρές.
Παρατηρούμε το παιδί καθώς μπορεί και μόνο του να έχει αναπτύξει κάποιες τεχνικές για να συγκεντρώνεται καλύτερα και να είναι πιο αποδοτικό. Δεν εμμένουμε σε όσα έχουμε στο μυαλό μας ότι μπορούν να βοηθήσουν. Το παιδί μπορεί να μας δείξει κι ένα άλλο μονοπάτι αρκεί να του δώσουμε την ευκαιρία να εκφραστεί.
Στο τέλος του διαβάσματος ζητάμε από το παιδί να μας αναφέρει αυτά που θυμάται. Μια ανακεφαλαίωση βοηθάει και το ίδιο να ενεργοποιηθεί και να ανακαλέσει τις σημαντικές πληροφορίες. Παρεμβαίνουμε μόνο όπου και αν είναι απαραίτητο. Με αυτό τον τρόπο αυξάνουμε τις πιθανότητες να τα θυμάται και την επόμενη μέρα στο σχολείο.
Photo cover:pixabay.com/Evgeni Tcherkasski
