Οι αναποδιές, τα προβλήματα και οι κρίσεις είναι καθημερινά ζητήματα για όλους μας. Πάντα θα πέφτετε σε κάποιον τοίχο. Πώς αντιδρά ο καθένας μας σε αυτές τις αναποδιές;
Τα επαγγελματικά προβλήματα, οι αποκαρδιωτικές δυσκολίες σε σχέση με την καριέρα σας, οι αναποδιές που αφορούν τις προσωπικές σας σχέσεις, τα μπερδέματα στην ανατροφή των παιδιών σας, τα προσωπικά προβλήματα που δεν φαίνεται να τελειώνουν ποτέ, τα πραγματικά προβλήματα: είστε υπέρβαροι (ή λιποβαρείς), έχετε οικονομικές δυσχέρειες, προβλήματα με την οικογένεια ή τους συγγενείς, τους γείτονες, υποφέρετε από αϋπνίες, αντιμετωπίζετε κάθε είδους συγκρούσεις – κι ακόμα περισσότερα. Η λίστα μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον. Η ζωή αποτελείται από ατελείωτα εμπόδια. Μερικές φορές, φαίνεται σαν να περιστοιχίζεστε από αναποδιές.
Το ένα πρόβλημα μετά το άλλο, προβλήματα που διακόπτονται μόνο από ΚΡΙΣΕΙΣ, τη μια μετά την άλλη. Πρόβλημα, πρόβλημα, πρόβλημα, ΚΡΙΣΗ! Όλοι οι άνθρωποι που γνωρίζετε είτε έχουν περάσει κρίση, είτε βρίσκονται εν μέσω κρίσης, είτε πρόκειται να περάσουν κρίση. Απλώς δεν το ξέρουν ακόμη.
Άραγε αυτά είναι καλά ή κακά νέα;
Μπορεί να γίνει κάτι για όλες αυτές τις αναποδιές;
Λοιπόν, τι θα έπρεπε να κάνετε, όταν σπάτε τα μούτρα σας; Θα κατεβάσετε το καπέλο μέχρι τα μάτια για να μη βλέπετε και θα ελπίζετε απλώς να εξαφανιστούν όλα; Ή θα πρέπει να μάθετε να αντιμετωπίζετε τα εμπόδια; Μιας και, κατά τη γνώμη μου, είναι μάταιο να προσπαθήσετε να κρατηθείτε μακριά από τις κρίσεις και τις αναποδιές, θα πρέπει να μάθετε να τις αντιμετωπίζετε. Έτσι κι αλλιώς είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να αποδεχτούμε ότι έτσι λειτουργεί ο κόσμος.
Το πιο σημαντικό εδώ είναι να μην αναλαμβάνετε λάθος ευθύνες. Τα προβλήματα των άλλων δεν είναι πρόβλημα, αν απλώς τους δίνετε μια χείρα βοηθείας. Θα το εκτιμήσουν και θα δείξετε ότι είστε καλοί άνθρωποι. Όμως, μην αναλαμβάνετε ευθύνες για όλους τους άλλους. Οι περισσότεροι είναι ενήλικες και μερικές φορές χρειάζεται να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Και να μάθουν να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες τους.
Μια σκέψη μου τριβελίζει το μυαλό: Δεν είμαι σίγουρος ότι πάντα έχουμε να διαχειριστούμε αναποδιές.
Είναι πραγματικά αναποδιές – ή έτσι είναι η ζωή;
Για να είστε σε θέση να αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες μια καλή ιδέα είναι να έχετε κάποια στρατηγική αλλά ταυτόχρονα να έχετε και την επίγνωση ότι η στρατηγική δεν είναι πανάκεια. Πρέπει επίσης να παρακολουθείτε διαρκώς την ψυχική σας κατάσταση. Γιατί πολύ συχνά τα εμπόδια τα δημιουργούμε μόνοι μας. Φτιάχνουμε νοητές εικόνες καταστροφής επικών διαστάσεων – ακόμα κι αν η λύση ίσως και είναι υπερβολικά απλή. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι απλώς να σηκώσετε το τηλέφωνο. Και να καταλάβετε ότι τελικά το πρόβλημα δεν ήταν καθόλου πρόβλημα.
Μπορεί να είναι ευεργετικό να έχετε κάποια άποψη για ενδεχόμενα προβλήματα. Το να έχετε λάθος χρώμα τσιμεντοκονίαμα στα πλακάκια πάνω από το νεροχύτη σας δεν είναι δα και το τέλος του κόσμου. Είναι κάτι που αντιμετωπίζεται εύκολα τελικά.
Όταν δίνω συμβουλές σε ανθρώπους σε ατομικές συνεδρίες, συνειδητοποιώ ότι αρκετοί επιθυμούν να είναι τόσο καλά προετοιμασμένοι, ώστε να αποφεύγουν εντελώς τις δυσάρεστες εκπλήξεις. Αυτή η στάση ζωής συχνά οδηγεί σε μια τελειομανία που επισκιάζει τα πάντα και τελικά τίποτα δεν γίνεται. Για να αποφύγουν να σπάσουν τα μούτρα τους επεξεργάζονται τις ιδέες τους τόσο πολύ, που τελικά ο αρχικός στόχος χάνεται εντελώς.
Αν θέλετε να αποφύγετε τελείως τα προβλήματα, τις κρίσεις και κάθε είδους αναποδιές, θα πρέπει να βρείτε μια γωνία για να κρυφτείτε. Να χωθείτε κάτω από μια κουβέρτα και να ελπίζετε για το καλύτερο.
Οι υπόλοιποι θα σας ταΐζουμε, θα σας προστατεύουμε, θα σας κρατάμε ζεστούς και θα φροντίζουμε να μη σας συμβεί τίποτα φοβερό. Το μόνο που θα χρειαστεί να κάνετε είναι να παραμείνετε κάτω από την κουβέρτα να μη βγείτε ποτέ από την άνετη γωνιά σας.
Μπορεί και να καταφέρετε να φτάσετε τα εκατό χωρίς σοβαρά προβλήματα. Πραγματικά δεν ξέρω. Όμως, τι ζωή θα είναι αυτή…
Όταν όλοι πρέπει να είναι απόλυτα ικανοποιημένοι – συνεχώς
Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι στην κοινωνία μας σήμερα προσπαθούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους από τα πάντα. Τα πάντα, οτιδήποτε δυσάρεστο μπορεί να τους συμβεί πρέπει να κρατηθεί μακριά.
Τις δυσκολίες που μπορούμε να ελέγξουμε προφανώς πρέπει να τις αποφεύγουμε όσο περισσότερο μπορούμε. Φυσικά, πρέπει να εμβολιαστούμε και να μην είμαστε τόσο αφελείς ώστε να επιδεικνύουμε τα περιουσιακά μας στοιχεία σε αγνώστους. Πρέπει να χρησιμοποιούμε τη ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο και σβήνουμε τα αναμμένα κεριά πριν βγούμε από το δωμάτιο ώστε να μην πάρει φωτιά το σπίτι μας. Αυτά είναι απολύτως λογικά μέτρα για να αντιμετωπίσουμε με σύνεση την καθημερινή ζωή. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης πρέπει να υπάρχει και δεν πρέπει να παίρνετε παράτολμα ρίσκα.
Ωστόσο, αντιλαμβάνομαι ότι μερικοί άνθρωποι έχουν εμμονή με την απαλλαγή από όλες τις αναποδιές που μπορεί να τους τύχουν στη ζωή.
Το πραγματικό πλεονέκτημα από τις αναποδιές
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι οι αναποδιές είναι θετικές και γίνονται για καλό. Είναι σαν ένας μυς που θέλετε να χτίσετε και, αν τον ζορίσετε, θα γίνει πιο δυνατός. Αν δεν τον ζορίσετε ποτέ, σιγά σιγά θα ατροφήσει. Για να γίνετε πιο δυνατοί, πρέπει να ζορίσετε τους ψυχικούς «μυς» σας.
Φανταστείτε ένα εκκρεμές. Για να το κάνετε να ταλαντεύεται προς μια κατεύθυνση, πρέπει πρώτα να αποδεχτείτε ότι θα ταλαντεύεται και προς την αντίθετη. Δεν μπορείτε να κάνετε ένα εκκρεμές να ταλαντεύεται μόνο προς μία κατεύθυνση κι όχι προς την αντίθετη. Η ταλάντωσή του θα συμβαίνει ανάμεσα στις δύο κατευθύνσεις, ανεξάρτητα από το τι θέλετε εσείς. Είναι νόμος της φύσης. Για να το κάνετε να ταλαντεύεται προς την κατεύθυνση που θέλετε, τη θετική κατεύθυνση, πρέπει να αποδεχτείτε το γεγονός ότι θα ταλαντεύεται και προς τη λάθος, την αρνητική.
Για τις περισσότερες περιπτώσεις επιτυχίας απαιτείται να είστε προετοιμασμένοι για τον κίνδυνο να συναντήσετε ακόμα μεγαλύτερες αναποδιές.
Η θεωρία μου είναι ότι αυτό ακριβώς κάνει πολλούς ανθρώπους να καταθέτουν τα όπλα πολύ νωρίς. Τους αρέσει όταν το εκκρεμές πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά τρέμουν όταν γυρίσει προς την αντίθετη. Και, ως συνήθως, αν θέλετε να αποφύγετε εντελώς τους κινδύνους, δεν πρόκειται να φτάσετε πουθενά στη ζωή σας.
Αν δεν βγείτε έξω να κυνηγήσετε αυτό που θέλετε, δεν πρόκειται να το αποκτήσετε ποτέ. Αν δεν ρωτήσετε, δεν θα σας απαντήσουν. Αν δεν δουλέψετε για να πάτε μπροστά, θα παραμείνετε για πάντα εκεί που βρίσκεστε. Αν δεν σκοπεύσετε και δεν πυροβολήσετε, δεν θα πετύχετε κανέναν στόχο. Αν δεν προτείνετε μια επαγγελματική συμφωνία, δεν πουλήσετε τίποτα. Αν δεν κάνετε αίτηση για τη δουλειά των ονείρων σας, θα την πάρει κάποιος άλλος. Αν δεν ζητήσετε από εκείνο τον νεαρό να βγείτε, δεν θα συμβεί τίποτα. Το ξέρω ότι τα έχετε ακούσει αυτά εκατοντάδες φορές και ότι κι εσείς συνειδητοποιείτε ότι είναι αλήθεια.
Κι όμως… πολλοί άνθρωποι έχουν την τάση να κάθονται στ’ αβγά τους και χάνουν τον χρόνο τους. Περιμένουν.
Γιατί εγκαταλείπουμε την προσπάθεια πολύ σύντομα;
Γιατί εγκαταλείπουμε την προσπάθεια, αλήθεια; Για ποιο λόγο αφηνόμαστε να μας παρασύρει το κύμα; Ξέρετε ότι κανείς δεν πρόκειται να αφήσει ένα σεντούκι με θησαυρό στο κατώφλι σας. Ξέρουμε ότι δεν πρόκειται να ξυπνήσουμε ένα πρωινό του Απρίλη όμορφοι και σε άριστη φυσική κατάσταση – αν δεν κάνουμε κάτι. Από μας εξαρτάται ‒ και μόνο από μας. Έχουμε καταλάβει ήδη ότι πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής μας, και είμαστε έτοιμοι να ανασκουμπωθούμε και να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο. Αλλά ακόμα κι έτσι, πολλά καταπληκτικά σχέδια ναυαγούν. Γιατί;
Οι λόγοι είναι πολλοί.
Ήταν πολύ απαιτητικό. Δεν άξιζε τον κόπο. Κανείς δεν πιστεύει σε εμένα. Ούτε κι εγώ πιστεύω στον εαυτό μου. Για να είμαι ειλικρινής, άλλα πράγματα φαίνονται πολύ πιο διασκεδαστικά. Παίρνει πολύ καιρό και δεν έχω την υπομονή να περιμένω. Δεν θυμάμαι για ποιο λόγο ήταν κάποτε τόσο σημαντικό. Έτσι κι αλλιώς, δεν είναι πια σημαντικό. Όλα αυτά παραπάνε. Η ζωή δεν γίνεται να είναι μόνο δουλειά. Δεν βλέπω αποτελέσματα. Κι αν κάνω λάθος; Όλοι οι άλλοι λένε ότι θα έπρεπε να τα παρατήσω. Νομίζω ότι απλώς προσποιούμαι ότι θέλω ακόμα να το κάνω αυτό. Και πάει λέγοντας.
Έχετε εγκαταλείψει ποτέ την προσπάθεια;
Φυσικά κι έχετε εγκαταλείψει την προσπάθεια. Έναν στόχο που είχατε βάλει στο γυμναστήριο… το να χάσετε βάρος είναι ο πιο συχνός, αλλά ακόμα και το να πάρτε βάρος μπορεί να είναι επιθυμητός στόχος. Να αποκτήσετε πιο γραμμωμένους μυς, ίσως.
Το να μάθετε κάτι που δεν ξέρατε πριν: γκολφ, ισπανικά, να διατηρείτε τακτοποιημένο το γραφείο σας. Να σηκώνεστε νωρίς τα πρωινά από το κρεβάτι, να σταματήσετε να αναβάλλετε πράγματα, να διαβάζετε πιο ενδιαφέροντα βιβλία, να ακολουθήσετε μια δίαιτα, να προσπαθήσετε να περάσετε έναν μήνα χωρίς να πιείτε καθόλου αλκοόλ. Να μην είναι το κινητό προέκταση του χεριού σας κάθε λεπτό που είστε ξύπνιοι.
Μπορεί να έχει να κάνει με προκλήσεις στις διαπροσωπικές σας σχέσεις. Να δώσετε στον σύντροφό σας να καταλάβει πραγματικά γιατί λέτε αυτά που λέτε. Ή να τον κάνετε να διαβάζει τη σκέψη σας. Να πείσετε τον καλύτερό σας φίλο να πάψει να μιλάει συνέχεια για τον εαυτό του. Ή ακόμα και να βρείτε έναν σύντροφο όταν αυτό που πραγματικά θέλετε είναι να μοιραστείτε τη ζωή σας με κάποιον.
Και γιατί να μη μιλήσουμε και για τη δουλειά; Και εδώ υπάρχουν πολλές αναποδιές από τις οποίες μπορείτε να παρασυρθείτε. Θέλετε να δημιουργήσετε τη δική σας επιχείρηση και να κερδίζετε ένα σωρό λεφτά για να εντυπωσιάζετε τους φίλους σας· να ξεκινήσετε καινούρια καριέρα· να διπλασιάσετε το εισόδημά σας· να κερδίσετε τον τίτλο του καλύτερου πωλητή την επόμενη χρονιά· να αποκτήσετε καινούριες δεξιότητες για να βελτιώσετε τις ελπίδες σας να προσληφθείτε· να αρχίσετε να αναλαμβάνετε την ευθύνη για την προσωπική σας ανέλιξη· να μην γκρινιάζετε για το αφεντικό σας όταν γυρνάτε στο σπίτι το βράδυ, γιατί η οικογένειά σας δεν αντέχει άλλο να ακούει τα παράπονά σας· να μη χρησιμοποιείτε πια τη δικαιολογία ότι αγαπάτε τη δουλειά σας, να παραιτηθείτε και παρατήσετε το άχρηστο αφεντικό σας.
Ξεκινήσατε να κάνετε κάτι για ένα σωρό από αυτά τα πράγματα, έτσι δεν είναι; Όμως, στη συνέχεια εγκαταλείψατε. Γιατί;
Βαθιά μέσα σας υπάρχουν οι απαντήσεις που πρέπει να τις ξεθάψετε και να τις αντικρίσετε με θάρρος.
Πόση αξία θα είχε για σας να μάθετε να βλέπετε ακριβώς που φρενάρατε και επίσης και να μάθετε πώς μπορείτε να το αποφύγετε στο μέλλον;
Όσο πιο εύκολα αποδεχτούμε ότι οι δυσκολίες είναι μέρος της ζωής, τόσο πιο εύκολα θα τα βγάλουμε πέρα σε αυτή τη ζωή. Μερικές φορές το πράγμα πάει καλά, άλλες όχι και τόσο. Δεν φταίει κανείς γι’ αυτό, έτσι λειτουργεί ο κόσμος. Όμως, πρέπει να δεχτείτε τις συνθήκες υπό τις οποίες ζούμε όλοι. Δεν μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τα πάντα. Γι’ αυτό εξασκείστε την ικανότητά σας να αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες της ζωής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και δώστε προσοχή στις σκέψεις σας. Εντέλει, οι σκέψεις διαφεντεύουν τα συναισθήματά μας, όχι τα συναισθήματα τις σκέψεις.
Και πώς αντιδράει ο κάθε άνθρωπος στις αναποδιές, στα εμπόδια που εμφανίζονται καθημερινά μπροστά του;
Με διαφορετικό τρόπο! Στο προηγούμενο βιβλίο του Thomas Erikson, Ανάμεσα σε Ηλίθιους, ο συγγραφέας ανέλυσε τους τέσσερις βασικούς τύπους συμπεριφοράς χρησιμοποιώντας το διαδεδομένο μοντέλο DISC και διαχωρίζοντάς τους σε 4 χρώματα: Κόκκινος, Κίτρινος, Πράσινος, Μπλε.
Οι Κόκκινοι είναι στοχοπροσηλωμένοι και εξωστρεφείς, κυριαρχούνται από την ανάγκη τους να χειρίζονται τα προβλήματα και τις δύσκολες προκλήσεις. Όσο πιο σκληρές είναι οι προϋποθέσεις, τόσο το καλύτερο. Αν κάτι προχωράει λίγο πιο ομαλά, γίνονται καχύποπτοι. Ποια είναι η παγίδα; Γιατί είναι τόσο εύκολο; Θα έπρεπε να είναι ζόρικο, θα έπρεπε να είναι δύσκολο. Θα έπρεπε να το νιώθεις. Ίσως θα έπρεπε να είναι και λίγο επώδυνο. Ο πόνος σε σκληραγωγεί. Τους αρέσει ο ρυθμός, η δράση, προτιμούν να συμβαίνουν πολλά.
Αν το κόκκινο έχει να κάνει με το να είναι κανείς δραστήριος, τότε το κίτρινο αφορά στους εξωστρεφείς που προσανατολίζονται προς τις σχέσεις κι έχει να κάνει με την ενσωμάτωση. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που πάντα πρέπει να πείσουν όλους τους άλλους για την ορθότητα όσων οι ίδιοι σκέφτονται και νιώθουν. Δεν μπορούν να φύγουν από ένα δωμάτιο αν όλοι δεν σκέφτονται το ίδιο με εκείνους. Και βλέπουν τη λιακάδα ακόμα κι όταν βρέχει καρεκλοπόδαρα. Επίσης, οι Κίτρινοι προτιμούν λίγη δράση.
Οι Πράσινοι, που προσανατολίζονται στις σχέσεις και είναι εσωστρεφείς, δεν είναι δεκτικοί στις αλλαγές. Το πολύ πράσινο φανερώνει περιορισμένο ενδιαφέρον να αλλάξουν οι καταστάσεις. Ακόμα κι αν η αλλαγή είναι απολύτως αναγκαία, οι Πράσινοι δεν την εγκρίνουν. Αυτοί είναι άνθρωποι που λένε πράγματα όπως: ήταν καλύτερα παλιότερα, ξέρεις τι έχεις ήδη, αλλά όχι τι μπορεί να προκύψει, τα πράγματα δεν είναι πιο ρόδινα από την άλλη μεριά. Καινούριες ιδέες απορρίπτονται – τα πάντα λειτουργούν μια χαρά, ευχαριστώ πάρα πολύ.
Τέλος, το μπλε αφορά στους εσωστρεφείς και προσηλωμένους στο έργο τους, έχει να κάνει με την εκτίμηση των κανόνων και των κανονισμών. Ακολουθείς το εγχειρίδιο και ξέρεις πάντα τι είναι σωστό και καλό. Οι Μπλε διαβάζουν το βιβλίο οδηγιών πριν ακόμα ανοίξουν το πακέτο με τα καινούρια ράφια από την ΙΚΕΑ. Κατά προτίμηση σε τρεις γλώσσες.
Αυτές οι τέσσερις στάσεις ζωής, σε συνδυασμό με τις διαφορές όσον αφορά την εσωστρέφεια και την εξωστρέφεια, την άποψη για την προσήλωση στο στόχο ή τις σχέσεις, οδηγούν σε συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Ανακαλύψτε εδώ τα δύο βιβλία του Thomas Erikson, «Ανάμεσα σε Ηλίθιους» και «Ανάμεσα σε εμπόδια».
Photo cover:pixabay.com/愚木混株 Cdd20
