Έχουν περάσει 200 χρόνια από την Επανάσταση και τον αγώνα για Ανεξαρτησία. Υπάρχουν πολλά ιστορικά έργα που έχουν γραφτεί πιο κοντά στα γεγονότα, αλλά σήμερα ίσως έχουμε καλύτερη θεώρηση της περιόδου: Κατ’ αρχήν, από επιστημονική άποψη, αλλά και στο πώς μπορούμε να τα συνδέσουμε καλύτερα σε σχέση με την πορεία της Ελλάδας αυτούς τους δύο αιώνες. Γιατί, το Έθνος και το κράτος που είμαστε σήμερα, διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Έθνος και το κράτος που προέκυψε τότε.
Ως εκδότες θέσαμε στον εαυτό μας το ερώτημα του τι θέλουμε να μάθει ένας νέος άνθρωπος που ζει σήμερα στην Ελλάδα και πώς μπορεί αυτό να το χρησιμοποιήσει στη ζωή του. Και κάτι ακόμα, εξίσου σημαντικό: Τι θέλουμε να μάθουμε στα παιδιά μας για το 1821; Τι είναι αυτό που δεν προλαβαίνει να τους διδάξει το σχολείο;
Μετά από πολλή μελέτη καταλήξαμε σε τρία βιβλία για το 1821, όχι απλά μένοντας στην εξιστόρηση των γεγονότων, αλλά προχωρώντας στην ανάλυση τους, με μια διαφορετική, ξεχωριστή ματιά και με φροντίδα το περιεχόμενό τους να είναι φρέσκο και κατανοητό.
Αν και έγκριτοι ακαδημαϊκοί και δημιουργοί συνεργάστηκαν για να τα φέρουν στα χέρια σας, αν τα επιλέξετε δεν χρειάζεται να έχετε ακαδημαϊκό υπόβαθρο ή βαθιά γνώση του θέματος -χρειάζεται μόνο διάθεση να τρυπήσετε την επιφάνεια και να εισχωρήσετε με κριτική ματιά στην ουσία των πραγμάτων.
Χωρίς παραπάνω λόγια, παρουσιάζουμε τη συμβολή μας στον δημόσιο διάλογο σχετικά με τα σημαντικότερα χρόνια της πρόσφατης ελληνικής Ιστορίας.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
1821 – Ενάντια σε φρούρια και τείχη – Μια μικρή εισαγωγή για την ελληνική επανάσταση
Η ιστορία ξεκίνησε με μια Εταιρεία, η οποία εμπνεύστηκε και οργάνωσε την επανάσταση. Ήταν μια Εταιρεία ξενιτεμένων, μια συντροφιά εμπόρων και υπαλλήλων, με ταπεινή όμως καταγωγή, και σ’ εκείνα τα χρόνια οι ταπεινοί δεν μπορούσαν να ξεκινήσουν μια επανάσταση.
Η επανάσταση ξεκίνησε αμήχανα, όπως συνήθως συμβαίνει με τις επαναστάσεις. Επιχείρησε να αποκτήσει κράτος και εξουσία μακριά από την πατρίδα για να νικήσει τον δυνάστη. Σχεδίασε φιλόδοξα χτυπήματα μέσα στην ίδια την πρωτεύουσα του εχθρού. Κινήσεις περίπλοκες, δύσκολες, που απέτυχαν κλείνοντας τον κύκλο της Εταιρείας και των οραμάτων όσων την ακολούθησαν. Έπειτα, την υπόθεση της ελευθερίας ανέλαβαν οι προύχοντες και οι ιεράρχες του Μοριά, οι καραβοκυραίοι των νησιών, οι αρματολοί της Ρούμελης. Για να πετύχουν, όμως, χρειάζονταν τον λαό τους. Δεν γινόταν χωρίς αυτόν.
Χρειάζονταν τους πολλούς Έλληνες, αυτούς που μισούσαν τον τύραννο όσο και τη δική τους μιζέρια, που δεν διάβαζαν Διαφωτιστές, αλλά μέσα τους σιγόκαιγε ο κοινός πόθος για ελευθερία. Με αίμα και πόνο έθρεψε ο λαός τον Αγώνα.
Πάνω σε αυτά τα υλικά χτίστηκε το ελεύθερο ελληνικό κράτος μέσα στο οποίο ζούμε σήμερα. Δεν έγινε ιδανικό, όπως πολλοί ονειρεύτηκαν. Ήταν όμως η πατρίδα μέσα στην οποία οι πολλοί μπορούσαν να ονειρεύονται το καλύτερο. Την πολυπλόκαμη ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης πραγματεύεται το βιβλίο αυτό, ρίχνοντας φως στο παρασκήνιο, και αναδεικνύοντας άγνωστους ήρωες και κρυφούς πρωταγωνιστές, μέσα από μια μεγάλη και συναρπαστικά ειπωμένη ιστορία.
Για να πάρετε μια ακόμα καλύτερη ιδέα για το περιεχόμενο του βιβλίου, έχουμε δημιουργήσει μια σειρά podcast 10 επεισοδίων για το 1821, για να ακούσετε ορισμένα από τα σημαντικά γεγονότα της Επανάστασης. Εδώ για παράδειγμα θα ακούσετε τι συνέβη στην Άλωση της Τριπολιτσάς:
Dioptra Publications · Επεισόδιο 9ο: Η Άλωση της Τριπολιτσάς
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΖΟΥ
1821 – Γυναίκες και Επανάσταση – Από τον οθωμανικό κόσμο στο ελεύθερο ελληνικό κράτος
Μέσα από αφηγήσεις των προεπαναστατικών χρόνων, διερευνώνται οι πραγματικότητες των γυναικών στα Γιάννενα, την Αθήνα, τις Κυκλάδες, τη Χίο και την Ύδρα. Στον απόηχο του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, Φαναριώτισσες και γυναίκες της αναδυόμενης αστικής τάξης αναλαμβάνουν έντονη μορφωτική και πολιτιστική δράση. Αργότερα, μέσα από μια ποικιλία ιστορικών πηγών μαθαίνουμε πώς έδρασαν οι γυναίκες στον πόλεμο, η επικουρική και ενίοτε η πολεμική τους δραστηριότητα.
Γνωρίζουμε τις επιφανείς ηρωίδες, τη Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και τη Μαντώ Μαυρογένους. Οι εξαιρετικές και ασυνήθιστες πράξεις τους τις έβγαλαν από την αφάνεια και τις έφεραν στο επίκεντρο συνταρακτικών εξελίξεων που ξεπερνούσαν τα κοινωνικά όρια του φύλου τους. Παράλληλα, χριστιανές και μουσουλμάνες στην Πελοπόννησο, τη Νάουσα, τη Χίο, τα Ψαρά, την Κάσο και την Αθήνα αντιμετωπίστηκαν ως λεία πολέμου προς εκμετάλλευση και εμπόρευμα για προσπορισμό κέρδους.
Αργότερα, στα χρόνια του Καποδίστρια, με φόντο τις πρώτες προσπάθειες συγκρότησης του ελληνικού κράτους, θίγονται ζητήματα μέριμνας των χιλιάδων εξαθλιωμένων προσφύγων, των ηθικών αμοιβών και των συντάξεων για τις χήρες των αγωνιστών, της γυναικείας εκπαίδευσης και της ηχηρής απουσίας των γυναικών από την πολιτική ζωή και τα πολιτειακά κείμενα του Αγώνα.
Τελικά, τι άλλαξε στη ζωή των γυναικών από την οθωμανική κοινωνία στον δρόμο για το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος;
Για πρώτη φορά παρουσιάζεται μια συνολική και τεκμηριωμένη εικόνα της ζωής των γυναικών κατά την Επανάσταση και τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Εξετάζονται πολλαπλές όψεις της παρουσίας και συμμετοχής όχι μόνο των επώνυμων, αλλά και των ανώνυμων, καθημερινών γυναικών, που μέχρι σήμερα θεωρούνταν λίγο-πολύ αόρατες.
ΜΑΡΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ, σε εικονογράφηση Θέντας Μιμηλάκη και επιστημονική επιμέλεια του Ηλία Κολοβού
1821 – Ένα εικονογραφημένο ταξίδι προς την ελευθερία
Αν θέλετε ένα βιβλίο για να μιλήσετε στα παιδιά σας για το 1821, τότε έχει έρθει η ώρα να κάνετε ένα μεγάλο εικονογραφημένο ταξίδι 90 σελίδων στην Ιστορία και τη Γεωγραφία, που απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού και γυμνασίου!
Ποια χρώματα είχε η επαναστατική σημαία του Ρήγα Φεραίου; Ποιο ήταν το συνωμοτικό όνομα που έδωσε η Φιλική Εταιρεία στον Αλέξανδρο Υψηλάντη; Ποια καπετάνισσα κυβέρνησε το ιστιοφόρο «Αγαμέμνων» και ποια το «Καλομοίρα»; Πώς γινόταν ένα σκάφος πυρπολικό και τι τραγούδησε ο στρατηγός Μακρυγιάννης στους συμπολεμιστές του μια βραδιά μέσα στην πολιορκημένη Ακρόπολη;
Οι απαντήσεις βρίσκονται στις εικόνες και τους χάρτες του, που μας μεταφέρουν σε έναν κόσμο που υπήρξε πριν από διακόσια χρόνια. Μέσα από ολοζώντανα περιστατικά ταξιδεύουμε στην ιστορία και τη γεωγραφία, για να συναντήσουμε τα πρόσωπα και τις ιδέες εκείνων που οραματίστηκαν την Ελλάδα ως ελεύθερο κράτος και κατάφεραν να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα!
Βρείτε εδώ και τα τρία βιβλία για το 1821!
