Σε καταλαβαίνω και σε συμμερίζομαι μα σήμερα έχω να σου πω κάτι διαφορετικό για όλα εκείνα που μου λες πως πιθανόν πρόκειται να συμβούν, για όλες εκείνες τις σκέψεις σου που περνούν τα όρια των απλών σκέψεων και κλέβουν τις στιγμές σου.
Πρόκειται για μια φράση του Επίκουρου:
Μια φορά υπάρχουμε, δεν υπάρχει τρόπος να υπάρξουμε δυο φορές και μάλλον δε θα υπάρξουμε ξανά ποτέ. Κι εσύ που δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις τη χαρά. Και η ζωή πάει χαμένη με τις αναβολές και ο καθένας πεθαίνει απασχολημένος.
Υπάρχει μεγάλος πλούτος στην φιλοσοφία, πολλές απαντήσεις σε καθημερινά ερωτήματα και πολλές διαφορετικές διαδρομές. Θα μπορούσες να κάνεις χρήση μερικών φιλοσοφικών ιδεών. Παλαιότερα η φιλοσοφία εφαρμοζόταν σε καθημερινά προβλήματα και χρησιμοποιούταν ευρύτατα ως μορφή θεραπείας.
Όχι, δε σε πάω πίσω. Απλά σου υπενθυμίζω επιπλέον εργαλεία που υπάρχουν στη διάθεσή σου και διαφορετικές προσεγγίσεις που ίσως να σου ταιριάζουν.
Αποκτήστε το βιβλίο Αριστοτέλης: Η αρχαία σοφία στη σύγχρονη ζωή, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr
Όταν μιλώ στα παιδιά για τη φιλοσοφική προσέγγιση τους διηγούμαι μια ιστορία. Ξεκινάει κάπως έτσι:
Η Φιλοσοφία αγαπούσε τους περιπάτους. Απολάμβανε την ησυχία του νου της και μέσα από αυτή την απόλαυση άφηνε ελεύθερες νέες ιδέες να γεννιούνται. Κάποτε, σε έναν από αυτούς τους περιπάτους της, συνάντησε την Ψυχοθεραπεία. Είπε ένα γεια και βιάστηκε να συνεχίσει το δρόμο της.
Το έμπειρο μάτι της Ψυχοθεραπείας που βρήκε μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον στην παράξενη γυναίκα, της ζήτησε να περπατήσουν για λίγο μαζί. Η Φιλοσοφία ενοχλήθηκε ελαφρώς μα κι εκείνη είδε κάτι ελκτικό στην πρόταση αυτή.
Έτσι συμπορεύτηκαν στο δασάκι. Ανακάλυψαν πως είχαν πολλά κοινά και, φυσικά, ήταν και διαφορετικές. Μια από τις αρχές τους που ήταν κοινή ήταν εκείνη της συνεργατικότητας. Έτσι, αποφάσισαν να συνεργαστούν σε κάποια θέματα…
Ξέρεις, η φιλοσοφία ίσως να μην μπορεί να αποδώσει την ερμηνεία των ψυχολογικών κινήτρων ή μηχανισμών σου αλλά σίγουρα μπορεί να σε βοηθήσει να εξετάσεις τις βασικές θέσεις ή έννοιες γύρω από τις δομείται ο δικός σου κόσμος ή η δική σου πραγματικότητα.
Οι διαμάχες μεταξύ νου και ψυχής, οι κρίσεις νοήματος, σκοπού ή αξιών, το άγχος, προβλήματα σε διαπροσωπικές σχέσεις, η επίτευξη στόχων, αναζητήσεις κάποιων στρατηγικών, διλήμματα και διαχείριση πολλαπλών θεμάτων μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα άξια επιδοκιμασίας μέσα από τη φιλοσοφική συμβουλευτική.
Συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία και φιλοσοφία συμφωνούν στο ότι ο κάθε ένας έχει τη δική του προσωπική κοσμοθεωρία που συστήνει τις απόψεις του για τον κόσμο.
Η διαφορετικότητα αυτή οφείλεται στα διαφορετικά αντιληπτικά φίλτρα, τις διαφορετικές πεποιθήσεις, αξίες, εμπειρίες.
Η Φιλοσοφία λατρεύει τα ερωτήματα και σε προκαλεί σε απρόσμενους διαλόγους. Πολλές φορές οι απαντήσεις σου είναι πρωτόγνωρες και εκπλήσσουν ακόμα κι εσένα τον ίδιο. Μέσα από το διάλογο μπορείς να δεις διαφορετικές οπτικές και να διευρύνεις τη γκάμα των επιλογών σου.
Λατρεύω τους Σωκρατικούς διαλόγους. Ένας από τους αγαπημένους μου είναι ο Ευθύφρων του Πλάτωνα όπου φαίνεται με εξαιρετικά ευχάριστο τρόπο η δύναμη των ερωτήσεων αλλά και ο Μένων όπου αποδεικνύεται μέσα από ένα διάλογο ο πλούτος του εσώτερου εαυτού.
Η ψυχοθεραπεία και η συμβουλευτική κάνουν χρήση συγκεκριμένων μεθόδων και πολλές φορές απορούν με τη φιλοσοφία γιατί δεν εμφανίζει συγκεκριμένη μεθοδολογία. Η αλήθεια είναι πως η φιλοσοφία προτιμά την ελεύθερα και αυθόρμητα εκτυλισσόμενη συζήτηση.
Το κίνημα της φιλοσοφικής συμβουλευτικής είναι παιδί του γερμανού φιλοσόφου Gerd Achenbach και γεννήθηκε τη δεκαετία του ογδόντα.
Ο ίδιος, σύμφωνα με το Raabe, σε μια πρόσκληση στοχασμού του ερωτήματος «Που βρίσκεται η μέθοδος σε όλα αυτά;», παρομοίασε ένα φιλοσοφικό σύμβουλο με τον τιμονιέρη ενός πλοίου.
«Δεν είναι ο τιμονιέρης εκείνος που η δουλειά του είναι να παίρνει τη θέση του αληθινού καπετάνιου για όση ώρα χρειάζεται, ώστε να κουμαντάρει το πλοίο μακριά από τους κινδύνους που ξέρει πως κρύβονται κάτω από την επιφάνεια σε κάποια ιδιαίτερα επικίνδυνη θαλάσσια περιοχή.
Είναι μάλλον ένας εκπαιδευμένος τιμονιέρης στο κατάστρωμα ενός πλοίου που έχει χάσει την ταχύτητα ή τη ρότα ή και τα δύο και κάθεται δίπλα στον καπετάνιο του εξετάζοντας παλιούς και καινούργιους χάρτες, ελέγχοντας την πυξίδα, τον εξάντα και το τηλεσκόπιο καθώς κουβεντιάζει μαζί του για τη διεύθυνση των ανέμων, τα θαλάσσια ρεύματα και τ’ αστέρια, πάνω από τις κούπες με τον αχνιστό καφέ.
Μονάχα αργότερα, σαν πέσει το βράδυ, συζητούν ζητήματα όπως αν είναι πράγματι ο καπετάνιος του σκάφους και τι σημαίνει να είσαι ο καπετάνιος. Ο τιμονιέρης ίσως αναφέρει στον καπετάνιο τι έχει ειπωθεί στο παρελθόν ότι σημαίνει να είναι κανείς καπετάνιος, καθώς και τι έχει ειπωθεί για το ίδιο θέμα σε άλλες γωνιές του κόσμου.
Η συζήτηση άλλοτε σοβαρεύει και άλλοτε περνά στην ευθυμία, μέχρι ο καπετάνιος να ξαναπάρει πίσω τον έλεγχο του πλοίου, ν’ αυξήσει την ταχύτητά του και να τραβήξει στη ρότα του στην αναξιόπιστη θάλασσα»
Η φιλοσοφική συμβουλευτική μπορεί να σου ταιριάζει, μπορεί και όχι. Το σίγουρο είναι πως η σύγχρονη συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερα παραγωγική σχέση μαζί της -που δεν είναι ούτε ψυχολογία ούτε ψυχοθεραπεία.
Ο Πίτερ Μαρτς λέει πως η φιλοσοφική θεραπεία είναι θεραπεία για τους λογικούς και στο νου μου συνειρμικά έρχονται δύο λέξεις του Yalom εγκεφαλικός τοκετός.
Η δική μου αγαπημένη ρήση προέρχεται από τον Αριστοτέλη. Είναι εκείνη που λέει πως «το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του».
Ποια είναι η δική σου;
Συγγραφή – Επιμέλεια Άρθρου
Εύη Ανδρέου – Σύμβουλος Ψ.Υγείας
Σύμβουλος ψυχικής υγείας, επικοινωνίας και προσωπικής ανάπτυξης.
Ιδρύτρια του Effective Communication στην Ελλάδα, διοργανώτρια του Effective Communication GR meetup, συγγραφέας, αρθρογράφος, ομιλήτρια. Κιν.: 6949454354
Photo cover:pixabay.com/Gerd Altmann
