Η αγάπη είναι ένα από τα πρωταρχικά συναισθήματα, ένα φαινόμενο με απόλυτη αξία. Είναι μια έννοια με πολλές διαστάσεις και ερμηνείες. Η αγάπη όμως, από επιστημονική πλευρά, δεν έχει μελετηθεί. Αυτό συνήθως έχει αφεθεί στους λογοτέχνες, ποιητές, ζωγράφους, κλπ., για διάφορες αιτίες. Στον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό δεν υπήρχε η έννοια της αγάπης.
Οι έννοιες του έρωτα, της στοργής, της φιλότητας (φιλίας), και της φιλοξενίας χρησιμοποιούνταν στην καθημερινή ζωή και στον γραπτό πολιτισμό.
Τι είναι η αγάπη
Η αγάπη, σε γενικές γραμμές, περιγράφει την έντονη έλξη ενός ανθρώπου προς κάποιο άλλο (πρόσωπο, τόπο, θέμα, ιδέα, εργασία, δραστηριότητα ή αντικείμενο). Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την εκδήλωση ενδιαφέροντος και φροντίδας αλλά και την ύπαρξη ταύτισης με τα πράγματα αυτά.
Η αγάπη είναι ένα από τα πρωταρχικά συναισθήματα, ένα φαινόμενο με απόλυτη αξία. Είναι μια έννοια με πολλές διαστάσεις και ερμηνείες. Η αγάπη όμως, από επιστημονική πλευρά, δεν έχει μελετηθεί. Αυτό συνήθως έχει αφεθεί στους λογοτέχνες, ποιητές, ζωγράφους, κλπ., για διάφορες αιτίες. Στον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό δεν υπήρχε η έννοια της αγάπης.
Οι έννοιες του έρωτα, της στοργής, της φιλότητας (φιλίας), και της φιλοξενίας χρησιμοποιούνταν στην καθημερινή ζωή και στον γραπτό πολιτισμό.
Ο όρος αγάπη περιγράφει έναν έντονο συναισθηματικό δεσμό ή συναισθηματική κατάσταση.
Με τη συνηθισμένη του χρήση, ο όρος αναφέρεται στη διαπροσωπική αγάπη, τα συναισθήματα που νιώθει ένα πρόσωπο για κάποιο άλλο πρόσωπο.
Η αγάπη, καλοσύνη και ομορφιά μαζί με την δημιουργία και την αφθονία, αποτελούν τα γενεσιουργά στοιχεία της ύπαρξης της ζωής μας. Είναι τα κύρια και ουσιαστικά στοιχεία του πυρήνα της ψυχής μας που η ύπαρξή τους (σε ατομικό αλλά και ομαδικό επίπεδο) δημιουργεί την ευτυχία και η απουσία τους την δυστυχία στα συγκεκριμένα άτομα ή και τις κοινωνίες.
Υπάρχει μία χημεία που ενώνει τους φίλους όπως ακριβώς και στην αγάπη. Και η φιλία είναι σαν την αγνή αγάπη μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων που όπως είπε ο Mark Twain «Η αγάπη είναι η ακαταμάχητη επιθυμία που θέλει να επιθυμείται ακαταμάχητα».
Η φιλία
Έτσι, είναι και η φιλία. Θέλει την αγάπη και χωρίς αυτή δεν μπορεί να επιβιώσει και να μεγαλουργήσει. Η φιλία δεν επιζητεί την κριτική μεταξύ των φίλων.
Όπως είπε και η Μητέρα Τερέζα «εάν κρίνεις τους ανθρώπους δεν έχεις χρόνο να τους αγαπήσεις».
Η φιλία έχει πολλαπλή υπόσταση και ως αγάπη. Είναι σαν «την μία ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα» που είπε ο Αριστοτέλης. Η φιλία σαν την αγάπη, δείχνει, μια απαράλλακτη μεγαλοψυχία, και υπέρμετρη ανεκτικότητα. Είναι δε ευεργετική, και εξόχως εξυπηρετική.
Ο Khalil Gibran διατυπώνει πολύ άριστα την φιλία, στους αρχικούς στίχους του ποιήματος του «Φιλία (Friendship)»:
Και ο νέος είπε στο γέροντα: Μίλα μας για την φιλία.
Και απάντησε αυτός: Ο φίλος σου είναι οι ανάγκες σου που βρήκαν ικανοποίηση. Είναι το έδαφος το οποίο σπέρνεις με αγάπη και παίρνεις τους καρπούς του. Είναι το τραπέζι σου δίπλα στο τζάκι σου. Γιατί πηγαίνεις σε αυτόν με την πείνα σου kαι τον ψάχνεις για την γαλήνη σου.
Σύμφωνα με τον David Carey οι άνθρωποι είναι μοναδικά όντα που μπορούν να υπάρχουν ξεχωριστά ο ένας από τον άλλον και που έχουν την δυνατότητα και την κρίση να διενεργούν για την επίτευξη ενός σκοπού. Ο κάθε άνθρωπος, σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, έχει τέσσερα χαρακτηριστικά: Μοναδικότητα, Ξεχωριστή Ύπαρξη, Ευφυία και Ελεύθερη Βούληση.
Μοναδικότητα σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος, ως πρόσωπο, είναι μοναδικός, μη επαναλαμβανόμενος, και μέχρι ενός βαθμού αρνητικός στην επικοινωνία. Αλλά επειδή οι άνθρωποι γνωρίζουν και επιλέγουν, επιλέγουν την αγάπη και την φιλία μεταξύ άλλων συνανθρώπων, διότι αυτή η φιλία και η αγάπη δεν είναι μόνο δυνατή αλλά και επιθυμητή.
Έτσι, η φιλία και η αγάπη είναι η μεγαλύτερη πράξη του ανθρώπου σε διαπροσωπικό επίπεδο. Η φιλία και η αγάπη πρέπει να διαπνέει και να διακατέχει όλους μας, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, πίστη, ή οικονομική περιουσία που κατέχουμε.
Η σχέση της αγάπης με την φιλία
Η φιλία ενδυναμώνει την αγάπη και την ευτυχία. Χωρίς φιλία δεν μπορεί να υπάρξει ούτε η αγάπη αλλά ούτε και η ευτυχία. Η αγάπη αξιοποιεί την φιλία που επιτρέπει στους ανθρώπους να αξιοποιήσουν όλα τους τα προσόντα και δεξιότητες, όπως την μουσική, τον χορό και τις μεταφυσικές αισθησιακές τους ιδιότητες για να ενισχύσουν την ψυχική τους υπόσταση και κατάσταση.
Η σχέση της αγάπης με την φιλία είναι σαν την σχέση της φωτιάς με την φλόγα. Η αγάπη είναι η φλόγα και η φωτιά είναι η φιλία. Φλόγα χωρίς φωτιά δεν γίνεται. Με άλλα λόγια αγάπη χωρίς την πρωταρχική δυναμική της φιλίας δεν εννοείται.
Η φιλία είναι το απόλυτο υλικό της αγάπης διότι «Μια καρδιά που αγαπά είναι η πιο αληθινή σοφία» όπως είπε ο Charles Dickens.
Η σχέση της φιλίας με την αγάπη είναι πρωταρχικής σημασίας για την ευτυχισμένη και γεμάτη ζωή μας. Και όπως είπε ο Antoine de Saint-Exupery ότι «Η ζωή μάς δίδαξε ότι η αγάπη δεν συνίσταται στο να κοιτάμε ο ένας τον άλλο, αλλά στο να κοιτάμε προς την ίδια κατεύθυνση». Καμία αγάπη και φιλία δεν θα διασχίσει το διάβα της ζωής μας, χωρίς να αφήσει κάποιο σημάδι σε αυτήν, ίσως για πάντα.
Επίσης να μην ξεχνάμε ότι η ζωή μας χωρίς φιλία και συντροφικότητα είναι παντελώς άδεια, χωρίς νόημα, χωρίς σκοπό.
Emily Bronte: Η αγάπη είναι σαν το άγριο τριαντάφυλλο. Η φιλία είναι σαν το κλαδί της τριανταφυλλιάς απ’ όπου μεγαλώνει το άγριο τριαντάφυλλο.
Oscar Wilde: Οποιοσδήποτε άνθρωπος μπορεί να συμπαθεί τον φίλο του όταν ο φίλος του υποφέρει, αλλά απαιτείται ένας πολύ ευαίσθητος χαρακτήρας ανθρώπου για να συμπαθεί ο πρώτος τον φίλο του όταν αυτός ο φίλος του, ο δεύτερος, έχει επιτυχίες.
Βιβλιογραφία:
Αποσπάσματα από το βιβλίο: Βελτίωσε τον εαυτό σου και την ζωή σου με φιλία και αγάπη, του Ι. ΚΥΡΙΑΖΟΓΛΟΥ
Συγγραφή – Επιμέλεια Άρθρου
Μαρία Βουρλιώτου – Ψυχολόγος
Ζω και εργάζομαι στη Θεσσαλονίκη στον τομέα της υγείας. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου το στο τμήμα ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ειμαι υποψήφια φοιτήτρια μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στη φιλοσοφία.
Photo cover:pixabay.com/Ylanite Koppens
